Afghaanse Oorlog (1979-1989): verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Nieuwe pagina aangemaakt met '{{werk}} {{Infobox oorlog | Naam = Afghaanse Oorlog (1979-1989) | Afbeelding = Bestand:Mortar attack on Shigal Tar...')
 
 
(7 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{werk}}
  
 
{{Infobox oorlog
  
{{Infobox oorlog
 
| Naam = Afghaanse Oorlog (1979-1989)
  
| Naam = Afghaanse Oorlog (1979-1989)
Regel 10: Regel 9:
 
| NaamStrijdendePartij1 = [[Moedjahedien]]
  
| NaamStrijdendePartij1 = [[Moedjahedien]]
 
| NaamStrijdendePartij2 = [[Sovjet-Unie]]
  
| NaamStrijdendePartij2 = [[Sovjet-Unie]]
−
| LedenStrijdendePartij1 = [[Bestand:Flag of the Islamic Emirate of Afghanistan (2021- present).svg|22px]] [[Moedjahedien]] <hr />'''Gesteund door:'''<br> {{PK}}<br>{{SA}}<br>{{US}}<br>{{CN}}<br>{{GB}}<br>{{EG}}<br>{{AE}}<br>{{DE|1972|West-}}<br>{{IL}}
 +
| LedenStrijdendePartij1 = [[Bestand:Flag of the Islamic Emirate of Afghanistan (2021- present).svg|22px]] [[Moedjahedien]] <hr />'''Gesteund door:'''<br> {{PK}}<br>{{SA}}<br>{{US}}<br>{{CN}}<br>{{GB}}<br>{{EG}}<br>{{VAE}}<br>{{DE|1972|West-}}<br>{{IL}}
 
| LedenStrijdendePartij2 = [[Bestand:Flag_of_the_Soviet_Union.svg|22px]] [[Sovjet-Unie]]<hr />'''Gesteund door:''' <br>[[Bestand:Flag of East Germany.svg|22px]] [[DDR]]<br>{{IN}}<br>[[Bestand:Flag of Bulgaria (1971–1990).svg|22px]] [[Bulgarije]]<br>{{CU}}<br>{{CSHH}}<br>{{VN}}
  
| LedenStrijdendePartij2 = [[Bestand:Flag_of_the_Soviet_Union.svg|22px]] [[Sovjet-Unie]]<hr />'''Gesteund door:''' <br>[[Bestand:Flag of East Germany.svg|22px]] [[DDR]]<br>{{IN}}<br>[[Bestand:Flag of Bulgaria (1971–1990).svg|22px]] [[Bulgarije]]<br>{{CU}}<br>{{CSHH}}<br>{{VN}}
−
| LeidersStrijdendePartij1 =
+
| LeidersStrijdendePartij1 = [[File:Flag_of_the_Soviet_Union.svg|20px]][[Leonid Brezjnev]]<br />
  +
[[Joeri Andropov]]<br />
⚫
| LeidersStrijdendePartij2 =
 
  +
[[Konstantin Tsjernenko]]<br />
⚫
| TroepensterkteStrijdendePartij1 =
 
  +
[[Michail Gorbatsjov]]<br />
⚫
| TroepensterkteStrijdendePartij2 =
 
  +
[[Dmitri Oestinov]]<br />
  +
[[Sergey Sokolov]]<br />
  +
[[Valentin Varennikov]]<br />
  +
[[Dmitry Yazov]]<br />
  +
[[Boris Gromov]]<br />
  +
[[Yuri Drozdov]]<br />
  +
[[File:Flag of Afghanistan (1980–1987).svg|20px]]
  +
[[Babrak Karmal]]<br />
  ⚫
| LeidersStrijdendePartij2 = [[Burhanuddin Rabbani]]
  +
<br />[[Abdul Rashid Dostum]]<br />
  +
[[Abdul Qadir]]<br />
  +
[[Shahnawaz Tanai]]<br />
  +
[[Mohammed Rafie]]<br />
  +
[[Aslam Vatanzhar]]<br />
  +
[[Ahmad Shah Massoud]]<br />
  +
[[Osama bin Laden]]<br />
  +
  +
  ⚫
| TroepensterkteStrijdendePartij1 = ~700.000 soldaten
  ⚫
| TroepensterkteStrijdendePartij2 = 200.000-250.000 moedjahedien
 
| VerliezenStrijdendePartij1 =
 
| VerliezenStrijdendePartij1 =
 
| VerliezenStrijdendePartij2 =
 
| VerliezenStrijdendePartij2 =
 
| Portaal =
 
| Portaal =
 
}}
  
}}
  +
De '''Afghaanse Oorlog''' was een tien jaar durende oorlog tussen de [[Sovjet-Unie]] en de [[moedjahedien]]. De oorlog vond plaats tussen 1979 en 1989. De oorlog wordt ook wel de '''Sovjetinvasie van Afghanistan''' ([[Pasjtoe]]: پر افغانستان د شوروي یرغل, [[Russisch]]: Советское вторжение в Афганистан) of '''Sovjet-Afghaanse oorlog''' genoemd.
  +
  +
== Voorgeschiedenis ==
  +
  +
=== Communisme ===
  +
[[Afghanistan]] was voor de oorlog al [[Communisme|communistisch]]. Het land werd op 24 december 1979 pas 3 maanden geleid door [[Hafizullah Amin]], een communist. Maar Amin kreeg het Afghaanse volk niet mee in het communisme. Het Afghaanse volk vond juist de moedjahedien geweldig. En Amin voerde een felle strijd tegen de moedjahedien.
  +
  +
=== Vijanden ===
  +
In de jaren zeventig waren de [[Verenigde Staten]] en de Sovjet-Unie elkaars aartsvijanden. Beide landen waren heel machtig en hadden allemaal kleinere landen die aan hun kant stonden. Afghanistan, in die tijd nog een [[koninkrijk]], was neutraal. Omdat het in het midden lag tussen de Sovjet-Unie en [[Iran]] (toen een bondgenoot van de VS) probeerden de Sovjets en de Amerikanen er allebei invloed te krijgen. Uiteindelijk lukte dat de Sovjets het beste: zij zorgden ervoor dat de macht werd gegrepen door een regering die net als de Sovjet-Unie [[communisme|communistisch]] was.
  +
  +
== Oorlog ==
  +
Omdat die regering erg streng was voor het volk, kwamen de Afghanen in opstand. Daarop stuurden de Sovjets het leger om de regering te helpen, terwijl de Amerikanen juist de opstandelingen steunden. De opstandelingen werden 'moedjahedien' genoemd, wat strijders voor de [[islam]] betekent. Eén van hun leiders was [[Osama bin Laden]].
  +
  +
Het lukte de Sovjets niet om de moedjahedien te verslaan: de rebellen kregen veel steun van de VS en kenden bovendien het landschap veel beter. Daarom besloot sovjetleider [[Michail Gorbatsjov]] in 1988 zijn troepen terug te trekken. Ook de Amerikanen gingen weg.
  +
  +
== Gevolgen ==
  +
  +
=== Val van het communisme en nieuwe spanningen ===
  +
Het communistische regime viel na de oorlog, en in 1992 kwam er een nieuwe president. Maar die kreeg al gauw door dat ook iemand anders zat te azen op de macht: de [[Taliban]]. De Taliban voerden een soort [[guerilla]] tegen de president.
  +
  +
=== 2001 ===
  +
{{zie hoofdartikel|Afghaanse Oorlog (2001-2021)}}Op 9 september 2001 stierf een van de leiders van de regeringsgezinde [[Noordelijke Alliantie]], [[Achmed Sjah Massoed]], bij een aanslag. Dat was een klap voor de regering. Maar twee dagen later, op [[Aanslagen op 11 september 2001|9/11]], pleegden leden van [[Al Qaida]] (nog) een aanslag. En toen kreeg de regering hulp van de VS, omdat de VS wraak wilden nemen. Toen de Amerikanen in 2021 weer vertrokken, grepen de Taliban weer de macht.
  +
[[Categorie:Afghanistan]]

Huidige versie van 3 jun 2024 om 18:13

Afghaanse Oorlog (1979-1989)

Mortar attack on Shigal Tarna garrison, Kunar Province, 87.jpg

Moedjahedien in de Afghaanse bergen
Datum 24 december 1979 - 15 februari 1989
Locatie Afghanistan
Overwinning voor De moedjahedien
Resultaat
Strijdende partijen
Moedjahedien Sovjet-Unie
Flag of the Taliban.svg Moedjahedien
Gesteund door:
Flag of Pakistan.svg Pakistan
Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
Vlag van China China
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Verenigd Koninkrijk
Vlag van Egypte Egypte
Flag of the United Arab Emirates.svg Verenigde Arabische Emiraten
Vlag van Duitsland Duitsland
Vlag van Israël Israël 		Flag of the Soviet Union.svg Sovjet-Unie
Gesteund door:
Flag of East Germany.svg DDR
Vlag van India India
Flag of Bulgaria (1971–1990).svg Bulgarije
Flag of Cuba.svg Cuba
Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije
Vlag van Vietnam Vietnam
Leiders
Flag of the Soviet Union.svgLeonid Brezjnev

Joeri Andropov
Konstantin Tsjernenko
Michail Gorbatsjov
Dmitri Oestinov
Sergey Sokolov
Valentin Varennikov
Dmitry Yazov
Boris Gromov
Yuri Drozdov
Flag of Afghanistan (1980–1987).svg Babrak Karmal

 Burhanuddin Rabbani


Abdul Rashid Dostum
Abdul Qadir
Shahnawaz Tanai
Mohammed Rafie
Aslam Vatanzhar
Ahmad Shah Massoud
Osama bin Laden
Troepensterkte
~700.000 soldaten 200.000-250.000 moedjahedien
Verliezen
Portaal Portal.svg Geschiedenis

De Afghaanse Oorlog was een tien jaar durende oorlog tussen de Sovjet-Unie en de moedjahedien. De oorlog vond plaats tussen 1979 en 1989. De oorlog wordt ook wel de Sovjetinvasie van Afghanistan (Pasjtoe: پر افغانستان د شوروي یرغل, Russisch: Советское вторжение в Афганистан) of Sovjet-Afghaanse oorlog genoemd.

Voorgeschiedenis

Communisme

Afghanistan was voor de oorlog al communistisch. Het land werd op 24 december 1979 pas 3 maanden geleid door Hafizullah Amin, een communist. Maar Amin kreeg het Afghaanse volk niet mee in het communisme. Het Afghaanse volk vond juist de moedjahedien geweldig. En Amin voerde een felle strijd tegen de moedjahedien.

Vijanden

In de jaren zeventig waren de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie elkaars aartsvijanden. Beide landen waren heel machtig en hadden allemaal kleinere landen die aan hun kant stonden. Afghanistan, in die tijd nog een koninkrijk, was neutraal. Omdat het in het midden lag tussen de Sovjet-Unie en Iran (toen een bondgenoot van de VS) probeerden de Sovjets en de Amerikanen er allebei invloed te krijgen. Uiteindelijk lukte dat de Sovjets het beste: zij zorgden ervoor dat de macht werd gegrepen door een regering die net als de Sovjet-Unie communistisch was.

Oorlog

Omdat die regering erg streng was voor het volk, kwamen de Afghanen in opstand. Daarop stuurden de Sovjets het leger om de regering te helpen, terwijl de Amerikanen juist de opstandelingen steunden. De opstandelingen werden 'moedjahedien' genoemd, wat strijders voor de islam betekent. Eén van hun leiders was Osama bin Laden.

Het lukte de Sovjets niet om de moedjahedien te verslaan: de rebellen kregen veel steun van de VS en kenden bovendien het landschap veel beter. Daarom besloot sovjetleider Michail Gorbatsjov in 1988 zijn troepen terug te trekken. Ook de Amerikanen gingen weg.

Gevolgen

Val van het communisme en nieuwe spanningen

Het communistische regime viel na de oorlog, en in 1992 kwam er een nieuwe president. Maar die kreeg al gauw door dat ook iemand anders zat te azen op de macht: de Taliban. De Taliban voerden een soort guerilla tegen de president.

2001

Zie Afghaanse Oorlog (2001-2021) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 9 september 2001 stierf een van de leiders van de regeringsgezinde Noordelijke Alliantie, Achmed Sjah Massoed, bij een aanslag. Dat was een klap voor de regering. Maar twee dagen later, op 9/11, pleegden leden van Al Qaida (nog) een aanslag. En toen kreeg de regering hulp van de VS, omdat de VS wraak wilden nemen. Toen de Amerikanen in 2021 weer vertrokken, grepen de Taliban weer de macht.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Afghaanse_Oorlog_(1979-1989)&oldid=866544"