Europese Economische Ruimte
De Europese Economische Ruimte (EER) een samenwerking tussen de 27 lidstaten van de Europese Unie (EU), Noorwegen, IJsland en Liechtenstein. Die landen vormen samen één interne markt. De inwoners van de EER-lidstaten kunnen vrij reizen tussen en door de andere landen. Ook kunnen zij hier werken en wonen. Daarnaast is er vrij verkeer van goederen, diensten en kapitaal tussen de EER-lidstaten.
De Europese Economische Ruimte zorgde ervoor dat Noorwegen, IJsland en Liechtenstein de voordelen van de Europese Unie hebben zonder dat zij hier zelf lid van zijn. In ruil hiervoor geldt de EU-wetgeving ook in hun landen op bepaalde vlakken met uitzonderingen voor landbouw en visserij. De landen hebben echter geen invloed op deze wetgeving, omdat zij niet in de Europese Commissie of het Europees Parlement vertegenwoordigd zijn. De landen moeten jaarlijks een bepaald bedrag betalen aan de Europese Unie, maar dat is lager dan lidmaatschap.
Lidmaatschap van de Europese Unie betekent niet dat een land automatisch lid wordt van de Europese Economische Ruimte. Zo werd Kroatië in 2013 lid van de EU, maar werd pas in 2025 lid van de EER. De Europese Economische Ruimte moet niet verward worden met de Schengenzone. Zo is Ierland wel lid van de EU en de EER, maar niet van de Schengenzone. Noorwegen is weer wel lid van de Schengenzone en de EER, maar niet van de EU.
Hoewel Vaticaanstad, Andorra, San Marino en Monaco geen lid van de EER zijn, kunnen zij wel als onderdeel gezien worden. De landen zijn immers erg klein en hebben bovendien verdragen met Frankrijk, Italië of Spanje voor vrij verkeer.
Bijzondere positie: Zwitserland
De Europese Economische Ruimte ontstond in 1994 als een samenwerking tussen de Europese Unie en de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA). Noorwegen, Liechtenstein, IJsland en Zwitserland waren toentertijd alle vier lid van de EVA. In Zwitserland worden referenda onder de bevolking gehouden over het toetreden tot internationale organisaties. In 1994 werd een referendum gehouden waarbij de bevolking gevraagd werd of Zwitserland de EER moest toetreden. De Zwitserse bevolking wees die vraag af, waardoor Zwitserland geen onderdeel is van de Europese Economische Ruimte.
Desondanks bestaat er vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal tussen Zwitserland en de Europese Economische Ruimte. Dat wordt geregeld via de zogeheten bilaterale verdragen. Hierdoor is de positie van Zwitserland te vergelijken met Noorwegen, IJsland of Liechtenstein, maar dan specifieke uitzonderingen.
| Intergouvernementele organisaties | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||