Gebruiker:Mike1023/Kladblok4
| Praagse Lente | ||
|
| ||
|---|---|---|
| Datum | 5 januari 1968 - 21 augustus 1968 | |
| Locatie |  Tsjecho-Slowakije
| |
| Overwinning voor | Sovjet-Unie en Tsjecho-Slowaakse pro-Sovjetpolitici | |
| Resultaat | Alexander Dubček moet aftreden en wordt vervangen door Gustáv Husák Hervormingen van Dubček worden teruggedraaid. Sovjet-Unie houdt haar grip op het communisme in Tsjecho-Slowakije. | |
| Strijdende partijen | ||
| Pro-Dubčekfractie | Pro-Sovjetfractie | |
| Alexander Dubček Zijn aanhangers
|
 Leonid Brezjnev Gustáv Husák Pro-Sovjetpolitici Warschaupact |
|
Portaal  Geschiedenis
| ||
De Praagse Lente is de naam voor de periode tussen 5 januari en 21 augustus 1968 in Tsjecho-Slowakije. In die tijd was Tsjecho-Slowakije een communistisch land, waar de Sovjet-Unie grote invloed over had. De periode begon toen Alexander Dubček werd gekozen tot de leider van de Communistische Partij van Tsjecho-Slowakije. Dubček wilde het communisme in zijn land hervormen en het land land vrijer maken. Hij noemde zijn ideeën communisme met een menselijk gezicht. Zo wilde hij de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid vergroten, de economie vrijer maken en de politiek democratischer.
De hervormingen vielen in het verkeerde keelgat van de Sovjet-Unie. De Sovjets waren namelijk bang dat de opstand zou overslaan naar de rest van Oost-Europa. Samen met de meeste lidstaten van het Warschaupact (met uitzondering van Roemenië en Albanië) viel de Sovjet-Unie in augustus 1968 Tsjecho-Slowakije binnen. De opstand werd neergeslagen en Dubček werd vervangen door Gustáv Husák die trouw was aan de Sovjet-Unie. Tsjecho-Slowakije zou een communistisch land blijven tot aan de Fluwelen Revolutie van 1989.
1968 was wereldwijd een roerig jaar. In veel landen waren er protesten, zoals Frankrijk en West-Duitsland. Soms wordt de Praagse Lente vergeleken met de Hongaarse Opstand van 1956.
Achtergrondinformatie
Koude Oorlog
Zie Koude Oorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De Koude Oorlog was een groot wereldwijd conflict tussen de Verenigde Staten (en haar bondgenoten) en de Sovjet-Unie (en haar bondgenoten). Beide supermachten hadden verschillende ideologieën. De Verenigde Staten geloofden in het kapitalisme, terwijl de Sovjet-Unie geloofde in het communisme. Deze twee ideologieën zijn min of meer het tegenovergestelde van elkaar. Na de Tweede Wereldoorlog begonnen de spanningen tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten toe te nemen. Hierdoor ontstond de Koude Oorlog. In die periode vochten de twee grootmachten niet rechtstreeks met elkaar. Wel probeerden zij hun macht en ideologie uit te breiden door de wapenwedloop, de ruimtewedloop en oorlogen en conflicten in andere landen.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Europa in tweeën gesplitst. West-Europa kwam in de invloedsfeer van de Verenigde Staten te liggen. De meeste West-Europese landen werden vervolgens onderdeel van de NAVO. Oost-Europa kwam in de invloedsfeer van de Sovjet-Unie te liggen. De meeste Oost-Europese landen waren onderdeel van het Warschaupact. Tsjecho-Slowakije lag in de invloedsfeer van de Sovjet-Unie. Na de Tweede Wereldoorlog was Tsjecho-Slowakije eerst een democratisch land. Dat veranderde in 1948 toen het een communistische dictatuur werd.
Situatie in Tsjecho-Slowakije
Alexander Dubček
Zie Alexander Dubček voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Verloop
Communisme met een menselijk gezicht
Reactie van de Sovjet-Unie
Reactie van andere landen
Invasie van Tsjecho-Slowakije
Nasleep
Verschillende communistische partij in West-Europa keurden de Sovjetinvasie van Tsjecho-Slowakije af. Dat was enigszins uniek, omdat ze eerdere invasies (zoals tijdens de Hongaarse Opstand) juist toejuichten. Zo keurde Communistische Partij van Nederland (CPN) de invasie af, omdat de invasie niets met het communisme te maken had. De partij vond dat de Sovjet-Unie met de invasie de arbeiders bedroeg. Toch was de situatie ook het gevolg van het westers imperialisme.[1] Ook de Parti communiste français (PCF) bekritiseerde de invasie. Dat was de eerste keer dat de partij inging tegen de Sovjet-Unie. Na de invasie namen veel West-Europese communistische partijen afstand van de Sovjet-Unie. Zij hingen een nieuwe vorm van het communisme aan, het eurocommunisme.[2]
Nagedachtenis
Video's
Bronnen
- ↑ De CPN en de Praagse Lente (1968): Communisme met een menselijk gezicht Jan de Vetten. Historiek (2 augustus 2019).
- ↑ The Prague Spring and Eurocommunism A. J. Liehm. International Journal (1978).