Eenpartijstelsel

Een eenpartijstelsel of eenpartijstaat is een land, waar slechts één politieke partij toegestaan is. Alle andere (oppositie)partijen zijn verboden. Eenpartijstelsels komen doorgaans voor in dictaturen. Door het eenpartijstelsel probeert de dictator om tegenspraak de kop in te drukken. De enige partij die toegestaan is wordt een eenheidspartij genoemd. De meeste democratieën hebben daarentegen een meerpartijenstelsel, zoals Nederland en België.

In een eenpartijstaat kunnen alsnog meerdere kleinere partijen voorkomen. Deze partijtjes verschillen echter niet heel veel van de grootste partij. Ze zijn min of meer hetzelfde en kunnen zelf niet de meerderheid behalen. Bijvoorbeeld: de volksrepubliek China wordt vaak een eenpartijstaat genoemd met de Communistische Partij van China als eenheidspartij. Toch zijn er kleinere partijtjes in het Chinese parlement vertegenwoordigd, bijvoorbeeld eentje voor de boeren. Deze partijtjes zijn min of meer hetzelfde als de Communistische Partij. We noemen China een eenpartijstaat.

Voorbeelden van eenpartijstelsels uit het verleden zijn:

• De Sovjet-Unie
• Nazi-Duitsland
• De Spaanse Staat onder Francisco Franco
• Joegoslavië tussen 1945 en 1992
• Verschillende Oostbloklanden tijdens de Koude Oorlog

Naast China zijn tegenwoordig ook Cuba, Vietnam, Laos, Noord-Korea en Eritrea eenpartijstaten. Sommige landen hebben ook een dominerende partij die makkelijk aan de macht kan blijven. Een voorbeeld hiervan Rusland, waar Verenigd Rusland zo'n voordeel heeft. Andere voorbeelden zijn Syrië en Kazachstan. Sommige van deze landen hebben veel eigenschappen van eenpartijstaten.