Romantiek (muziek)

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

De muziekperiode Romantiek volgt op het Classicisme (muziek) en loopt ongeveer van 1815 tot 1910. Dat komt bijna overeen met de periode waarin Nederland na de bezetting van Napoleon een koninkrijk wordt in 1915 onder koning Willem 1 der Nederlanden tot aan de eerste wereldoorlog. In Engeland staat deze periode ook bekend als het Victoriaanse tijdperk. In deze romantische periode van de Klassieke muziek maken de componisten steeds grotere stukken en groeien de symfonieorkesten verder tot het formaat wat we nu ook nog kennen. Ook is er nog steeds een ontwikkeling in de instrumenten en komen er nieuwe muziekinstrumenten bij. De muziekstukken zijn verhalend en laten emotie (als vreugde, verdriet, verwondering, angst, pijn en verlangen) en drama horen. Hierbij speelt dat wat mensen voelen en aan bijvoorbeeld de natuur beleven een belangrijke rol. Dit gebeurt ook in de schilderkunst. De liefde is een veel terugkerend thema in de stukken.

Waren in het Classicisme de adel en de gegoede burgerij nog de geldschieters voor de orkesten en muzikanten, nu moeten de muzikanten zelf aan hun geld zien te komen. Het betalen van een toegangsprijs voor een concert wordt gewoner en er ontstaan echte concertgebouwen. De beroepsmusici krijgen hun opleiding aan een conservatorium (muziekschool) die wordt bekostigd door de overheid. Hun spel komt op een steeds hoger niveau te liggen door lang oefenen. Dit is ook wel nodig omdat de werken van de componisten ook steeds moeilijker en uitgebreider worden. Amateurmuzikanten vind je dan nog vooral onder de gegoede burgerij. De meeste (klassieke) muziekinstrumenten zijn immers kostbaar. Voor hun worden er 'simpeler' salonstukken geschreven, later bekend als de lichte muziek waaruit onder andere de popmuziek zal ontstaan.

Bekende componisten

Ludwig van Beethoven (1770-1827) en Franz Schubert (1797-1828) maken de overgang van Classicisme naar de Romantiek mede mogelijk. In Oostenrijk is het Josef Anton Bruckner (1824-1896) die grote composities schrijft en de in Tsjechië geboren Oostenrijker Gustav Mahler (1860-1911) brengt onder andere militaire klanken in de symfonieën en wordt dirigent van de beroemde Wiener Philharmoniker (Weens symfonieorkest). In Frankrijk wordt vooral Hector Berlioz (1803-1869) een belangrijke romantiek componist. De Duitse componisten Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847), Robert Schumann (1810-1856) en Johannes Brahms (1833-1897) zijn vooral bekend geworden met hun salon- of kamermuziek.

In Italië is het vooral de opera die populair is. Bekende opera componisten in Italië zijn onder andere Giuseppe Fortunino Francesco Verdi (1813-1901) en Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini (1858-1924). In Duitsland is Wilhelm Richard Wagner (1813-1883) vooral bekend. Een latere romantiekcomponist is Camille Saint-Saëns, onder andere bekend van de "Dance Macabre", dat nog altijd klinkt in het spookkasteel van de Efteling. Hij schreef ook speciaal voor kinderen het "Carnaval des Animaux".

De Oostenrijkse vader Johan Strauss Sr. en zoon Johann Straus Jr. zijn vooral bekend geworden van de Weense wals en de operette. Ook wel lichte klassieke muziek genoemd. Hun muziek wordt nog vaak ten gehore gebracht door het orkest van André Rieu.