Paard

Een paard is een edel dier. Bijvoorbeeld wat wij een poot noemen bij een hond noemen wij bij een paard gewoon een voet en wat wij een kop noemen heet bij een paard een hoofd. Dat noemen wij zo, omdat een paard een edel dier is. Een paard wordt meestal gebruikt als rij- en trekdier.

Termen

Bestand:Schoft.jpg

De schofthoogte van een paard.

Hengst = Mannetjes paard
Ruin = Mannetjes paard die geen testikels meer heeft (gecastreerd)
Merrie = Vrouwtjespaard
Veulen = Paard tot één jaar oud
Jaarling of Enter = Paard van 1 jaar oud
Twenter = Paard van 2 jaar oud

Geschiedenis

Paarden bestaan al zo'n 70 miljoen jaar.

De paarden van toen hadden een heel ander uiterlijk. Vele oersoorten zijn uitgestorven. Toch heeft de mens het paard veel later leren gebruiken. Men vermoedt dat dit 3500 jaar geleden begon. Het tam maken van deze dieren was een moeilijke taak. Maar het is maar goed dat paarden zich hebben laten tam maken, want anders waren ze nu allemaal uitgestorven. De eerste paarden waren een stuk kleiner en wogen gemiddeld 37 en een halve kilogram. Ook hadden ze bij hun voorbenen voor 4 tenen en achter 3 tenen. Voor mensen die een hond hebben, paarden hadden vroeger net zulke kussentjes onder hun voeten. Dit was om zich gemakkelijker door het oerwoud te verplaatsen.

Ja, je leest het goed, de paarden leefden in oerwouden. Dit komt doordat er geen vlaktes waren. Het paard was er helemaal aan aangepast om te leven in een oerwoud. Levend van blaadjes en vruchten. In z'n uppie redde hij het makkelijk. Maar ongeveer 20.000.000 jaar geleden veranderde de aarde: er kwamen meer grasvlaktes en het oerwoud verminderde onwijs. Sommige paarden gingen op grasvlaktes leven, andere bleven in het overgebleven oerwoud. Maar de paarden op de vlaktes moesten zich aanpassen. Ze konden geen heerlijke vruchten en bladeren meer eten, maar moesten het met gras doen. Door dat gras werden de dieren groter en zwaarder.

Op een gegeven moment waren de zwaarste paarden 500 kilo. En roofdieren konden paarden simpel vinden op vlaktes, daardoor bedacht de natuur dat paarden maar zouden moeten gaan rennen in plaats van zich verstoppen. De voeten van paarden werden steeds meer hoeven. Zo konden ze zich sneller verplaatsen. Maar dit gebeurde natuurlijk allemaal in de loop van duizenden jaren.

Soorten paarden

Je hebt verschillende soorten paarden. Je hebt een pony en een paard. Een pony is een paard wanneer hij langer is dan een lengte van 1,47. Je hebt ook paardenrassen. Een Nederlands ras is de Fries. Als je wil paardrijden moet je een cap, laarzen en een zweepje (een zweepje is niet altijd nodig) en als het kan is het ook handig om een beschermvest te halen. en een heel belangrijk deel van paardrijden is dat je je paard goed kan schoonhouden. je hebt daar speciale spullen voor nodig. Bijvoorbeeld: water, borstel, harde borstel, zachte borstel, hoevekrabber, rubberen roskam,zachte doek,kam en schoonmaak spullen met spons en stofborstel.

Je hebt een hoofdstel zadel en nog heel veel meer Je hebt ook verschillende paardensporten, bijvoorbeeld: dressuur, springen, racen, western, voltige en nog wel een paar. Paarden hebben ook aftekeningen op het hoofd en benen. Op het hoofd heb je een stervormige bol, blaarkop, maanoog, smalle bles, sneb en de brede bles. De standaard kleuren van een paard of pony zijn: zwart, donkerbruin, lichtbruin, voskleurig en bruin. Er bestaan geen witte paarden. Een paard met een lichte vacht wordt als lichtgrijs gezien. Aan het gebit van een paard of pony kun je zien hoe oud hij/zij is. Je hebt ook verschillende geslachten. Een hengst is een mannetjespaard, een merrie is een vrouwtjespaard en een mannetjespaard zonder ballen is een ruin. Je hebt ook verschillende hoofdstelen zoals een Halster, een Trens, Dubbel hoofdstel en een Pelham. Je hebt ook verschillende bitten zoals : een Rubbertrens, Bustrens, Thiedemann-bit, Pelham en een Weymouther was ook een oerpaard die was net zo groot als een hond. Een van de wildste soorten paarden is het Prezwalski-paard. Sommige mensen denken dat hij regelrecht afstamt van het oerpaard. Met maximaal 76 cm is de palomino het kleinste ras.

Enkele stevige rassen zijn .

Ardenner+/- 1000 kg. De Ardenner is een paard dat uit de Ardennen komt. Het is een trekpaard en zijn kleur is meestal bruin.
Boulonnais+/-1000 kg
Brabander (of Belgisch trekpaard)+/-1100 kg
Breton+/-900 kg
Jutlander+/-900 kg
Percheron+/-1000 kg
Fjord +/-550 kg
Tinker +/-650 kg

En de bekendste Het KWPN ras

Er zijn ook miniatuurpaardjes, dit zijn paardjes voor kleine baby's Justen Verboven heeft miniatuurpaardjes omdat deze in zijn veel te kleine koffer van zijn auto "turkenbak" past.

Tanden

Natuurlijk heeft een paard ook tanden. Veulens en paarden jonger dan 5 jaar hebben melktanden. Vier snijtanden en vier kiezen. Vanaf 6 tot 8 jaar is er het blijvende gebit. Er zitten dan in elke kaak 6 snijtanden en 12 kiezen. Op latere leeftijd laat het paard de onderlip vallen, men geeft dit een leuke benaming, nl. een centenbakje. Ook krijgt het kuiltjes boven de ogen met daarin grijze haartjes. De grijzen haren merken we dan ook op in de manen en de staart. Aan de slijtage van het gebit kan men de ouderdom bepalen.

Voedsel

Een paard is een planteneter. Hij eet gras, hooi, haver, brokken, stro en af en toe wel eens een appeltje of wortel of een ander soort fruit. Als je een paard eten wil geven, doe je dat door je hand plat te leggen en het paard het rustig te laten opeten zodat hij je vingers er per ongeluk niet afbijt. Soms zien ze die aan voor een wortel. In de wei neemt een paard het gras met zijn lippen beet. Een paard drinkt veel. Gemiddeld zo'n 30 tot 50 liter water per dag. Heel veel mensen geven paarden ook suikerklontjes, maar dat is helemaal niet goed voor ze! Hoe lekker paarden het ook vinden het is heel slecht voor hun tanden, dus geef geen suikerklontjes!

Paarden hebben een heel lang maag-darmstelsel. Veel langer. Een koe heeft dat ook en andere graseters omdat gras taai is en hoewel ze goed kauwen, een lange weg heeft het wel nodig. Er zit ook veel vocht in gras dus je moet een paard ook niet al te veel water geven. 30 tot 50 liter is heel veel.

Kleding voor het paardrijden

Het is belangrijk dat je geen wapperende kleding aan hebt, zoals een sjaal of een loshangende jas. De paarden kunnen daar van schrikken en het kan gevaarlijk zijn voor jou. Op het hoofd draagt men een cap(tok). Een paar rubberen of leren laarzen en een rijbroek. Je kan ook chaps en joppers dragen. Dit zijn schoenen met een verlenging er aan om de kuit te beschermen. Het is belangrijk dat als je met zadel rijd dat je nooit gympen aan trekt! Deze schoenen zijn te breed, dit betekent als je paard schrikt en je valt dat je kan blijven hangen in de beugels. Bovendien krijg je geen bescherming bij je kuit. Als je zonder zadel rijd kan je wel gympen dragen. De tok dient vooral voor de veiligheid. Het beschermt je tegen takken bij een ritje in de natuur of bij een eventuele val. De rijlaarzen passen perfect aan het been. Achteraan kan je sporen bevestigen. Dat zijn een soort ijzeren punten waarmee je jouw paard aan kan geven dat hij iets verkeerd doet. Het heeft de zelfde werking als een zweep. Een ruiterbroek zorgt ervoor dat men zich niet doorrijdt. (d.w.z. dat men geen wonden krijgt door het schuren)

Als je leert paardrijden heb je deze kledij echt nodig.

Opzadelen

Als je gaat opzadelen begin je met poetsen. Poetsen is belangrijk voor de bloedsomloop. En zo worden de spieren alvast warm. Als je klaar bent ga je beginnen met het zadel. Maar soms draait het paard zich om. Dan kan je een halster pakken, maar als je dat niet hebt loop je gewoon naar hem toe. Maar je moet wel oppassen. Om te checken of hij niet gaat trappen ga je naast de stal staan en geef je een tikje op de kont. Als hij ze oren in ze nek legt, haal dan er een volwassene bij. Als hij dat niet doet dan is het veilig. Loop dan gewoon op hem af en wees niet bang. Dan ga je hem singelen. Je doet de singel op het eerste gaatje. Het kan zijn dat dat niet lukt. Dan geef je een tikje op de buik of laat hem een stapje om doen omdat hij dan lucht in zijn buik doet. Dan lukt het misschien nog niet. Doe je de singel aan de andere kant een gaatje losser. Dan doe je het hoofdstel in ga dan aan de linkerkant staan en doe hem in. Als hij zijn mond niet open wil doen, doe dan je jouw vinger in zijn mond. Dan doe je de neusriem vast. Dan zorg je dat er tussen de neusriem en de neus 2 platte vingers tussen kunnen. Dan doe je de keelriem en daar moet een vuist tussen kunnen.

Rijden

Als je paard gaat rijden zorg je er natuurlijk voor dat je paard goed gepoetst is, opgezadeld is en dat jij zelf veilig bent! Dus vergeet nooit je cap! Bij het rijden zijn er 4 gangen: Stap, draf, galop en rengalop. De meeste paarden kunnen ook in rengalop maar dat doe je niet tijdens het rijden (daar is de bak vaak te klein voor). Dit kun je wel doen in een weiland of een lang recht stuk strook. De draf is een 4 takt. Dat betekent dat een paard alle 4 zijn voeten om de beurt op de grond zet. De draf is een 2 takt. In de draf zet een paard namelijk 2 voeten tegelijk op de grond. De galop (voor de meeste ruiters de lekkerste gang) is een 3 takt. Een paard zet in de galop 3 voeten op de grond en heeft ook nog eens een zweefmoment, dan zijn alle 4 de benen 'in de lucht'. In de paardensport heb je verschillende 'takken'. Dressuur, springen en western zijn daar voorbeelden van. In de les rij je bijna altijd dressuur. Dressuur zijn eigenlijk figuren en het netjes leren rijden. Soms ga je springen. Western wordt bijna nooit gedaan op maneges. Zo noemen ze lessen voor beginners ook wel draf lessen. Wat het belangrijkste is, zijn de onderdelen: stap, draf en de galop.

Verschillende soorten paardrijden

Racen

Bij het racen is het belangrijk om zo snel mogelijk over de finish te komen. De ruiters worden jockeys genoemd en deze hebben erg korte beugels. In Engeland is deze sport erg populair, maar in Nederland is dit wat minder. Jockeys zijn vaak een klein en licht, zodat ze hun paard minder hinderen en dus harder kunnen.

Dressuur

Bij dressuur gaat het er om dat je samen met je paard in harmonie diverse oefeningen uitvoert. Een bekende dressuurruiter is Anky van Grunsven. Als je dressuur rijdt met figuren doe je dat meestal in draf. Bij dressuur heb je verschillende niveaus, B (basis), L1 en L2 (licht), M1 en M2 (middel). Z1 en Z2(zwaar) en ZZ (zeer zwaar) komen. Daarna komt Grand Prix en de Olympische spelen. stap en draf zijn de gangen die vooral voorkomen in dressuur.

Springen

In een springwedstrijd is het de bedoeling om zo snel mogelijk een parcours met hindernissen te springen. Naarmate het niveau hoger wordt, worden de parcoursen moeilijker en de hindernissen hoger. Het vergt dus veel tijd en training. Degene wie de snelste tijd heeft, en geen balken om gooit gaat naar de barrage. Degene die daar foutloos en het snelste is wint de wedstrijd. Je kunt ook strafpunten krijgen, bijvoorbeeld als je paard weigert voor de hindernis of de balk aantikt met zijn been waardoor de balk op de grond valt.

Voortplanting

Als de merrie drachtig (zwanger) is van een veulentje, duurt de zwangerschap 11 maanden. Meteen na de geboorte drinkt het veulen biest (de eerste moedermelk). De biest bevat veel voedingsstoffen en daar zitten beschermende stoffen in. Het is niet goed om een drachtig paard, dat langer dan 9 maanden drachtig, is te verplaatsen, omdat er op de andere plek andere virussen en ziektes heersen, daar moet de merrie antistoffen tegen maken zodat die antistoffen ook in de biest komen. Als de moeder aan het bevallen is zit er nog een klein vliesje rond het veulentje; dat wordt de placenta genoemd. Het beschermt het veulentje als het nog in de buik zit. Het veulentje blijft 5 tot 6 maanden bij de moeder.

Wij kunnen ook paardenmelk drinken. Deze melk is zeer krachtig en zoet. Het smaakt heel anders dan koeienmelk. Deze melk is duurder dan gewone melk en je mag er niet zoveel van drinken. Er bestaan dus paardenmelkerijen. In Lint (nabij Lier) vind je zo een paardenmelkerij.

Videolinks

Spelletjes

Zie ook

Politiepaard