Oostvaardersplassen
| Oostvaardersplassen | |
| Land |  Nederland
|
| Gebiedsnummer | 78 |
| Richtlijn | Vogelrichtlijn |
| Sitecode | NL9802054 |
| Km2 | 54,77 km2 |
| Locatie |  Flevoland
|
| Dichtbij | Almere, Lelystad |
| Gesticht | ontstaan bij de aanleg van zuidelijk Flevoland in 1968 |
| Beheer | Staatsbosbeheer |
| Website | Oostvaardersplassen (Natura 2000) |
| |
| Oostvaardersplassen | |
| |
| kaart Oostvaardersplassen | |
Portaal  BiologieLijst Natura 2000 | |
We beginnen met de geschiedenis van Oostvaardersplassen in 1968, toen hier grote plassen water bleven staan in de nieuw aangelegde Flevopolders. Dat was niet de bedoeling, het plan was om hier een industriegebied aan te leggen. Daar was nog niet gelijk aandacht en wil aan, en het gebied werd met rust gelaten. Niemand kon toen voorzien dat dit gebied zo'n vooraanstaand natuurgebied zou worden.
Sinds 2018 maakt het gebied deel uit van het Nationaal Park Nieuw Land.
Grauwe gans
De natuur begon zich vanzelf te ontwikkelen op de vruchtbare kleibodem. Moerasandijvie en lisdodde kwamen tot bloei. Ook kwamen er direct allerlei vogels. Vooral de grauwe ganzen wisten het gebied te vinden. Zij konden hier in alle rust ruien. Tegelijkertijd graasden zij het riet af, waardoor het gebied niet volledig dichtgroeide. Er ontstond daardoor een afwisselend gebied, dat op zijn beurt ruimte bood aan weer andere planten en dieren. De natuurlijke dynamiek was in gang gezet.
Waterpeil
De eerste twintig jaar werd het waterpeil het jaar rond op één niveau gehouden om dreigende landingen tegen te gaan en een goede gebied te creëren voor verschillende belangrijke vogelgroepen. Maar wat goed was voor de één, pakte slecht uit voor de ander. Het bleek onmogelijk te zijn om alle soorten naar de zin te maken. Natuurlijke processen, met wisselende waterstanden door neerslag en verdamping bleken essentieel te zijn voor de ontwikkeling van een soortenrijk landschap in de Oostvaardersplassen. Daarom wordt het peilverloop van het water nu niet meer bijgestuurd. Neerslag en verdamping zorgen voor natte en droge omstandigheden. Teveel water loopt (zoals bij veel natuurlijke moerasgebieden) over een drempel het gebied uit, door het Wilgenbos in de Lage vaart aan de westzijde van het gebied.
Dieren
In het gebied van de Oostvaarders lopen veel grote grazers rond zoals: konikpaarden, edelherten en heckrunderen. Het is vooral een broedplek voor heel veel speciale vogels, zoals: een grote kolonie aalscholvers en grauwe ganzen. Heel bijzonder is dat de Oostvaarderplassen is een van de weinige plekken in Nederland waar de zeearend broedt.
Gebied
De Oostvaarderplassen is een uitgestrekt moerasgebied met plassen en woeste graslanden. Het is ongeveer 6oo hectare groot en ligt tussen Almere en Lelystad. Niet het hele gebied is toegankelijk voor bezoekers, er is wel een bezoekerscentrum. Bij dat bezoekerscentrum kun je verschillende wandel of fietsroutes maken en ook met excursies meegaan. Bijvoorbeeld naar “drollen draaien” of op fotosafari, met de boswachter mee. Ook kun je naar speciale observatiehutten lopen om van daar uit naar vogels en wild te kijken.
Nieuws
Het plan was eerst om het gebied aan te sluiten bij de Veluwe en natuurgebieden in Duitsland. Door het nieuwe kabinet gaat het voorlopig niet door want ze vinden het teveel geld kosten. In 2007 hadden ze een webcam neergezet bij het nest van de zeearend. Zo kon je zien hoe die haar jong uitbroedde. Nu hebben ze pas 4 webcams in een vossenhol neergezet en nu kan je via de site “volgdevossen.nl” kijken wat er gebeurt. Die beelden worden ook gebruikt voor de wetenschap.
Moeten we bijvoederen in de Oostvaardersplassen?
In het natuurgebied de Oostvaardersplassen kunnen dieren vrij hun gang gaan, maar het gevolg is dan dat de dieren te weinig voedsel in de winter hebben en dat ze daarom worden afgeschoten. De vraag is dus: moeten we niet bijvoeren? Hierover kwam een discussie tussen ecoloog Frans Vera, werkt bij Staatsbosbeheer, en Maarten Th. Frankenhuis, oud-directeur van Artis en emeritus hoogleraar diergeneeskunde. Vera vindt dat we niet moeten bij voeren want: In grote natuurparken zoals in Afrika ligt het aantal procenten in sterfte op ongeveer op 30 procent. In de Oostvaardersplassen sterft maar ongeveer 25 procent en dat is ruim voldoende om het aantal dieren van soort stabiel te noemen. En als er wordt bijgevoerd werpen de dieren het hele jaar door jongen in plaats van in het voorjaar, wanneer er genoeg voedsel is. Dat is slecht voor de ouders maar ook voor de jongen en er komen 2x zoveel jongen. Je krijgt dan het zelfde gebeurtenis als op de Veluwe waar ieder jaar veel dieren worden afgeschoten zodat er voor de andere dieren genoeg voedsel is. Dat vindt Vera.
Paarden hebben weinig tot helemaal niks in de winter te eten. Frankenhuis vindt juist dat niet bijvoeren dierenmishandeling is. Even vergelijken met de Serengeti. De sterfte daar wordt veroorzaakt door ongevallen bij het springen van rivieroevers, predatie door krokodillen, lichamelijke uitputting van zwakke dieren en besmettelijke ziekten. Van voedselgebrek hebben deze planteneters eigenlijk weinig te lijden, omdat ze bijna altijd rond trekken. Dat vindt Frankenhuis. Ook denkt Frankenhuis dat er maar 1 manier is om het lijden van de grazers op het Oostvaardersplassen te voorkomen door de overtollige dieren af te schieten maar dan bijvoorbeeld geleidelijk verdelen over het jaar. Zoals roofdieren dat doen.
Film
Er is ook een Nederlandse film over de Oostvaardersplassen gemaakt: De Nieuwe Wildernis (2013).
Bronnen
- Wikipedia
- Discussie moeten we bijvoederen in de oostvaardersplassen?::nrc.nl
- www.volgdevossen.nl