Gebruiker:Mike1023/Kladblok3: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Regel 1: Regel 1:
 
{{Infobox toneelstuk
 
{{Infobox toneelstuk
| titel              = Julius Caesar
+
| titel              = Antonius en Cleopatra
| afbeelding        = Typical_tales_of_fancy,_romance,_and_history_from_Shakespeare's_plays;_in_narrative_form,_largely_in_Shakespeare's_words,_with_dialogue_passages_in_the_original_dramatic_text_(1892)_(14758847046).jpg
+
| afbeelding        = The_standard_edition_of_the_pictorial_Shakspere_(1846)_(14796922263).jpg
 
| ander formaat      =  
 
| ander formaat      =  
| alternatieve titel = The Tragedy of Julius Caesar
+
| alternatieve titel = The Tragedy of Antony and Cleopatra
 
| schrijver          = [[William Shakespeare]]
 
| schrijver          = [[William Shakespeare]]
 
| taal              = [[Engels]]
 
| taal              = [[Engels]]
 
| land              = {{XE}}
 
| land              = {{XE}}
 
| genre              = [[Tragedie]]
 
| genre              = [[Tragedie]]
| datum              = 1599 (opvoering)
+
| datum              = 1607 (opvoering)
 
| akte              = 5
 
| akte              = 5
 
| isbn              =
 
| isbn              =
Regel 15: Regel 15:
 
| tekst              =
 
| tekst              =
 
}}
 
}}
'''Julius Caesar''' is een [[toneelstuk]] van de Engelse toneelschrijver [[William Shakespeare]]. Het is een historische [[tragedie]] gebaseerd op het leven van de Romeinse generaal [[Julius Caesar]]. Het toneelstuk werd voor het eerst opgevoerd in 1599. De tekst werd pas in 1623 gepubliceerd in de ''First Folio''.
+
'''Antonius en Cleopatra''' ([[Engels]]: ''Antony and Cleopatra'') is een [[tragedie]] van de Britse toneelschrijver [[William Shakespeare]]. Het toneelstuk werd voor het eerst opgevoerd rond 1607. In 1623 werd het toneelstuk voor het eerst gepubliceerd. Het toneelstuk gaat over de relatie tussen de Romeinse generaal [[Marcus Antonius]] en [[Cleopatra VII van Egypte|Cleopatra]], de koningin van Egypte.  
  
Het toneelstuk volgt het einde van Caesars leven. De Romeinse senatoren zijn bang dat Caesar te machtig wordt en uiteindelijk een [[tiran]] zal worden. Zij besluiten een [[samenzwering]] tegen hem te organiseren. Caesar beste vriend, [[Marcus Junius Brutus|Marcus Brutus]], wordt onderdeel van die samenzwering. Uiteindelijk vermoorden zij Caesar in de Romeinse Senaat. Caesars rechterhand, [[Marcus Antonius]], leidt vervolgens een opstand tegen de samenzweerders. Hierdoor breekt een burgeroorlog in Rome uit.  
+
Na de dood van [[Julius Caesar]] wordt Marcus Antonius een van de triumvaten (leiders) van het [[Romeinse Rijk]]. Hij verwaarloost echter zijn verplichtingen omdat hij verliefd wordt op Cleopatra. Naast de relatie tussen de hoofdpersonages speelt [[Augustus (keizer)|Octavius]], de latere keizer Augustus en grote rivaal van Marcus Antonius, een rol in het toneelstuk. Het verhaal wisselt steeds tussen de gebeurtenissen in Rome en [[Alexandrië]].  
  
Later zou Shakespeare ook nog het toneelstuk ''[[Antonius en Cleopatra]]'' schrijven, wat zich na de gebeurtenissen in Julius Caesar afspeelt. Julius Caesar is enkele keren verfilmd.
+
Het toneelstuk speelt zich af na de gebeurtenissen in ''[[Julius Caesar (toneelstuk)|Julius Caesar]]''. Mogelijk is ''Antonius en Cleopatra'' bedoeld als een vervolg op dat toneelstuk.
  
 
==Personages==
 
==Personages==
''Julius Caesar'' heeft een groot aantal personages:
 
{{Kolommen3
 
| Kolom1=
 
* [[Julius Caesar]]
 
* Calphurnia, de vrouw van Caesar
 
* Caesars bediende
 
* [[Marcus Junius Brutus|Marcus Brutus]]
 
* Portia, de vrouw van Brutus
 
* Lucius, de bediende van Brutus
 
* [[Gaius Cassius Longinus (tirannendoder)|Caius Cassius]]
 
* [[Publius Servilius Casca|Casca]]
 
* [[Lucius Cornelius Cinna (praetor in 44 v. Chr.)|Cinna]]
 
* [[Decimus Junius Brutus Albinus|Decius Brutus]]
 
* [[Quintus Ligarius|Caius Ligarius]]
 
* [[Lucius Tullius Cimber|Metellus Cimber]]
 
* [[Gaius Trebonius|Trebonius]]
 
* [[Marcus Tullius Cicero|Cicero]]
 
* Publius
 
* [[Gaius Popillius Laenas|Popilius Lena]]
 
| Kolom2=
 
* [[Lucius Caesetius Flavus|Flavius]]
 
* [[Gaius Epidius Marullus|Murellus]]
 
* [[Marcus Antonius]]
 
* [[Marcus Aemilius Lepidus (triumvir)|Lepidus]]
 
* [[Augustus (keizer)|Octavius]] (latere keizer Augustus)
 
* [[Lucilius]]
 
* [[Titinius]]
 
* [[Marcus Valerius Messalla Corvinus|Messala]]
 
* [[Publius Quinctilius Varus|Varrus]]
 
* Claudio
 
* [[Marcus Porcius Cato (IV)|Cato, de jongere]]
 
* Strato
 
* [[Publius Volumnius|Volumnius]]
 
* Dardanius
 
* Clitus
 
* [[Flavius]]
 
| Kolom3=
 
* [[Timmerman]]
 
* [[Schoenmaker]]
 
* [[Waarzegger]]
 
* Artemidorus
 
* [[Plebejer]]s
 
* [[Helvius Cinna|Cinna, de dichter]]
 
* Andere dichter
 
* Pindarus, een slaaf
 
* Boodschapper
 
* Soldaten
 
* Bedienden
 
* Burgers
 
}}
 
  
 
==Samenvatting==
 
==Samenvatting==
 
{{verhaal}}
 
{{verhaal}}
Julius Caesar keert terug van zijn overwinning op de zonen van zijn rivaal [[Pompeius]]. In Rome vieren de burgers feest vanwege de overwinning. Als Caesar aankomt op het feest [[Lupercalia]] komt er een [[waarzegger]] naar hem toe. De waarzegger waarschuwt Caesar om op te passen voor de [[Idus van maart]], een religieuze feestdag in Rome. Caesar legt de waarschuwing echter naast zich neer.
 
[[File:'Julius_Caesar',_Act_III,_Scene_1,_the_Assassination_William_Holmes_Sullivan_(1836–1908)_Royal_Shakespeare_Theatre.jpg|left|300px|thumb|De moord op Julius Caesar]]
 
Ondertussen probeert [[Gaius Cassius Longinus (tirannendoder)|Gaius Cassius]] Caesars beste vriend, [[Marcus Junius Brutus|Marcus Brutus]], te overtuigen om aan zijn complot deel te nemen. Gaius Cassius en andere senatoren zijn bang dat Caesar zijn macht zal misbruiken en een tiran zal worden. Zij horen van Casca dat [[Marcus Antonius]] al drie keer de kroon van Rome aan Caesar heeft aangeboden. Iedere keer weigerde Caesar om de kroon aan te nemen, maar hij had steeds meer moeite om te weigeren. Iedere keer gaf het publiek een applaus als Caesar de kroon weigerde. Caesar keek hierdoor enigszins teleurgesteld. Brutus is ook bang dat Caesar zijn macht zal misbruiken, maar wil geen onderdeel van het complot worden. Dat verandert wanneer de senatoren vervalste brieven aan Brutus geven. Die brieven zijn door henzelf geschreven, maar ze doen alsof ze door de burgers van Rome geschreven zijn. Brutus leest de brieven en is overtuigd om deel te nemen aan het complot.
 
 
Caesars vrouw, Calpurnia, voelt het complot in de lucht hangen. Ze heeft namelijk al geruime last van nachtmerries. Ze smeekt Caesar om thuis te blijven, maar Caesar besluit om toch naar de Senaat te gaan. In de Senaat komen de senatoren dichtbij Caesar staan om een [[petitie]] aan te bieden. Caesar weigert de petitie aan te nemen en de senatoren steken Caesar dood. Caesar is vooral verbaasd dat zijn goede vriend, Brutus, een van de samenzweerders is. Kort hierna sterft Caesar.
 
[[File:Brutus_and_the_Ghost_of_Caesar_1802.jpg|right|300px|thumb|Caesars geest waarschuwt Brutus dat hij de strijd zal verliezen.]]
 
Brutus maakt het nieuws over de moord op Caesar bekend aan het publiek. In een speech vertelt hij waarom Caesar moest sterven. Hij weet op de emoties van de burgers in te spelen. Marcus Antonius is ook aanwezig. Hij is nog steeds trouw aan Caesar. Marcus Antonius geeft vervolgens een speech waarin hij Caesar prijst en vertelt welk goeds hij allemaal voor Rome gedaan heeft. De mening van het publiek slaat hierdoor ineens om en zij staan nu de kant van Marcus Antonius. Marcus Antonius leest zelfs het [[testament]] van Caesar voor, waarin staat dat iedere burger 75 drachme krijgt. Het publiek wil daarom wraak nemen op de samenzweerders en er ontstaat geweld in de straten van Rome. De onschuldige dichter Cinna wordt verward met de samenzweerder Lucius Cinna en vermoord.
 
 
Casius en Brutus krijgen ruzie, maar ze leggen hun ruzie al snel bij. Ze moeten zich namelijk voorbereiden op een burgeroorlog tegen Marcus Antonius, Octavius en Lepidus. Die nacht komt Caesars [[geest (spook)|geest]] Brutus bezoeken en waarschuwt hem dat hij verslagen zal worden. Tijdens de [[slag bij Philippi]] weten Casius en Brutus dat zij beide zullen sterven. Casius pleegt [[zelfmoord]] nadat hij hoort dat zijn vriend, Titinius, gevangengenomen is. Titinius was echter niet gevangen en komt even later binnen. Zodra hij het lichaam van Casius ziet, pleegt hij ook zelfmoord. Brutus besluit ook om zelfmoord te plegen.
 
 
Uiteindelijk komt Marcus Antonius het toneel op. Hij verklaart dat Brutus de meest nobele Romein was, omdat hij niet zo zichzelf maar voor Rome handelde. Hoewel Brutus en Casius verslagen zijn, zijn de spanningen tussen Marcus Antonius en Octavius nog niet opgelost. Het toneelstuk ''[[Antonius en Cleopatra]]'' gaat daar verder op in.
 
 
==Bekende citaten==
 
Het toneelstuk heeft enkele bekende citaten:
 
* ''It was Greek to me'' (Het was Grieks voor mij) - Casca zegt die zin. Hij kon de speech van Cicero niet verstaan, omdat Cicero Grieks sprak en Casca geen Grieks voorstond. Tegenwoordig is die zin ook een [[gezegde]] in het Engels voor als je iets niet begrijpt.
 
* ''Et tu, Brutus?'' (Ook jij, Brutus?) - Julius Caesar zegt dat op het moment dat Brutus (zijn vriend) hem vermoord met de andere samenzweerders.
 
* ''Friends, Romans, countrymen, lend me your ears'' (Vrienden, Romeinen, landgenoten, leen mij uw oren) - Die zin wordt gezegd door Marcus Antonius nadat Caesar overleden is.
 
  
 
==Achtergrondinformatie==
 
==Achtergrondinformatie==
===Datum en achtergrond===
+
===Datum en tekst===
[[File:Lepidus,_Antony_and_Octavian_in_Shakespeare's_Julius_Caesar.jpg|right|300px|thumb|Marcus Antonius, Octavius en Lepidus discussiëren hun plannen.]]
 
''Julius Caesar'' werd voor het eerst in 1623 gepubliceerd in de ''[[First Folio]]''. Dat was zeven jaar na de dood van Shakespeare. Vermoedelijk werd het toneelstuk in 1599 voor het eerst opgevoerd. Hierdoor zou ''Julius Caesar'' mogelijk het eerste toneelstuk zijn dat werd opgevoerd in het [[Globe Theatre]].
 
 
 
Volgens Maria Wyke sluit het toneelstuk aan bij de angst in Engeland over de opvolging van koningin [[Elizabeth I van Engeland|Elizabeth I]]. De koningin was toen al vrij oud en had geen kinderen. Net als Caesar was Elizabeth I een sterke leider. In Engeland was er een angst wat er zou gebeuren als Elizabeth I overleed. Men vreesde een burgeroorlog waarin verschillende mensen de troon zouden claimen.
 
  
 
===Historisch correct?===
 
===Historisch correct?===
Shakespeare gebruikte ''[[Parallelle levens]]'' van [[Plutarchus]] als bron voor het toneelstuk. Dat is een verzameling van biografieën over bekende Grieken en Romeinen, waaronder Julius Caesar. Shakespeare las de vertaling van [[Thomas North]]. Hij bleef trouw aan de vertaling, maar er zijn wel enkele verschillen:
 
* In Shakespeares toneelstuk sterft Caesar in februari, terwijl Caesar eigenlijk zes maanden eerder stierf.
 
* In het toneelstuk wordt Caesar vermoord in de Senaat. In het echt gebeurde dat in de [[Curia Pompeia]].
 
* De moord, de begrafenis, de rede van Marcus Antonius en de komst van Octavius vinden in het toneelstuk allemaal op dezelfde dag plaats. In het echt was dat verspreid over een paar maanden.
 
* In het echt waren er twee slagen bij Philippi met een periode van 20 dagen daartussen. Shakespeare combineert de twee slagen tot één slag.
 
* In het toneelstuk ontmoeten de Octavius, Marcus Antonius en Lepidus elkaar in Rome. In het echt vond de ontmoeting in de buurt van [[Bologna]] plaats.
 
  
 
===Thema's===
 
===Thema's===
In het toneelstuk komen verschillende [[thema (literatuur)|thema's]] voor. Enkele voorbeelden zijn:
+
 
[[File:Typical_tales_of_fancy,_romance,_and_history_from_Shakespeare's_plays;_in_narrative_form,_largely_in_Shakespeare's_words,_with_dialogue_passages_in_the_original_dramatic_text_(1892)_(14778675931).jpg|right|300px|thumb|Julius Caesar krijgt de Romeinse kroon aangeboden door Marcus Antonius, maar wijst die af.]]
+
===Taalgebruik===
* Macht: Caesar is een machtige man. Hij heeft verschillende overwinningen voor Rome behaald en de meeste Romeinen prijzen zijn acties. De senatoren zijn echter bang dat Caesar te machtig wordt. Ze vrezen dat Caesars [[ambitie]] groeit en hij uiteindelijk niet te stoppen is. Hierdoor zou er mogelijk een einde aan de Romeinse democratie komen. Het hele toneelstuk draait om de vraag of Caesar een [[tiran]] zal worden of niet. Brutus en Marcus Antonius hebben hier een andere kijk op. Brutus rechtvaardigt de moord op Caesar, terwijl Marcus Antonius de moord juist afwijst en wraak wil.
 
* Vrije wil en het [[noodlot]]: In het toneelstuk speelt het verschil tussen vrije wil en het noodlot een rol. Heeft de mens controle over zijn/haar eigen leven of ligt die controle in handen van een andere macht (het noodlot)? Casius weigert zich bij het noodlot neer te leggen. Hij gelooft namelijk dat het noodlot een teken van zwakte is. Caesar gelooft daarentegen wel in het noodlot. De voorspellingen in het toneelstuk zijn verbonden met dit thema. De voorspelling van de waarzegger, de droom van Caesars vrouw en de voorspelling van Caesars geest zijn alle drie manieren waarop het noodlot gecommuniceerd wordt.
 
* Publiek en privé: Verschillende personages in het toneelstuk zijn publieke personen (bekendheden). Zo is Caesar een generaal en Cassius een senator. Hierdoor hebben zij allemaal een publiek imago. Het toneelstuk laat echter ook de mannen achter dat publieke imago zien. Achter ieder publiek persoon schuilt namelijk een privépersoon.
 
* Misverstanden: In het toneelstuk zijn er verschillende voortekenen van wat er aan de hand is. Toch kunnen de personages dat vaak niet correct interpreteren. Zo wordt het feit dat Marcus Antonius de kroon van Rome aan Caesar aanbiedt als een bedreiging gezien. Hierdoor ontstaat een misverstand. Sommige misverstanden in het toneelstuk zijn echter bewust. Zo geeft Cassius valse brieven aan Brutus om hem over te halen om onderdeel van de samenzwering te worden.
 
  
 
==Adaptaties==
 
==Adaptaties==
[[File:Booths_Caesar.jpg|right|300px|thumb|[[John Wilkes Booth]], de moordenaar van president [[Abraham Lincoln]], speelde Caesar in 1864.]]
 
Het toneelstuk is in totaal 13 keer verfilmd. De bekendste verfilming is ''[[Julius Caesar (1953)|Julius Caesar]]'' uit 1953 door [[MGM]] met in de hoofdrollen [[David Bradley]] en [[Charlton Heston]]. Ook maakte de [[BBC]] in 1973 een driedelige miniserie van het toneelstuk onder de naam ''[[Heil Caesar]]''. In de Italiaanse film ''[[Caesar Must Die]]'' uit 2012 voert een groep gevangenen het toneelstuk op.
 
 
''Julius Caesar'' wordt nog steeds regelmatig opgevoerd in theaters over de hele wereld. Soms wordt het personage Julius Caesar vervangen door een moderne politieke leider. In het verleden maakte men opvoeringen waarin [[Margaret Thatcher]], [[Tony Blair]], [[Huey Long]], [[Fidel Castro]] of [[Barack Obama]] in het toneelstuk werd geschreven. Het toneelstuk wordt vaker gebruikt om op de moderne politiek commentaar te geven. Zo liet hadden de burgers in een productie in [[Londen]] in 2018 allemaal "Make America Great Again"-petjes op. Het toneelstuk legde een verband tussen Julius Caesar en president [[Donald Trump]].
 
 
Daarnaast zijn er een heleboel verwijzingen naar het toneelstuk. Shakespeare zelf verwees ook naar het toneelstuk in ''[[Hamlet]]''. De Deense prins Hamlet vertelt aan Polonius dat hij Julius Caesar heeft gespeeld in een opvoering van het toneelstuk. Ook in het boek ''[[Fahrenheit 431]]'' van [[Ray Bradbury]] staat een verwijzing naar het toneelstuk. In 1851 maakte [[Robert Schumann]] ook een [[overture]] van het toneelstuk.
 
<gallery>
 
File:J_Caesar_045_(7003088317).jpg
 
File:Caesar-Coulouris-Welles.jpg
 
File:Julius_Caesar_Murau_0022_Peralta.jpg
 
</gallery>
 

Versie van 25 jan 2025 15:18

Antonius en Cleopatra
The standard edition of the pictorial Shakspere (1846) (14796922263).jpg
Informatie
Alternatieve titel The Tragedy of Antony and Cleopatra
Schrijver William Shakespeare
Taal (origineel) Engels
Land Vlag van Engeland Engeland
Genre Tragedie
Datum 1607 (opvoering)
Akte(s) 5
ISBN
Uitgeverij
Bijzonderheden

Online-tekst
Portaal Portaalicoon Theater

Antonius en Cleopatra (Engels: Antony and Cleopatra) is een tragedie van de Britse toneelschrijver William Shakespeare. Het toneelstuk werd voor het eerst opgevoerd rond 1607. In 1623 werd het toneelstuk voor het eerst gepubliceerd. Het toneelstuk gaat over de relatie tussen de Romeinse generaal Marcus Antonius en Cleopatra, de koningin van Egypte.

Na de dood van Julius Caesar wordt Marcus Antonius een van de triumvaten (leiders) van het Romeinse Rijk. Hij verwaarloost echter zijn verplichtingen omdat hij verliefd wordt op Cleopatra. Naast de relatie tussen de hoofdpersonages speelt Octavius, de latere keizer Augustus en grote rivaal van Marcus Antonius, een rol in het toneelstuk. Het verhaal wisselt steeds tussen de gebeurtenissen in Rome en Alexandrië.

Het toneelstuk speelt zich af na de gebeurtenissen in Julius Caesar. Mogelijk is Antonius en Cleopatra bedoeld als een vervolg op dat toneelstuk.

Personages

Samenvatting

Let op!
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal.
Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt!


Achtergrondinformatie

Datum en tekst

Historisch correct?

Thema's

Taalgebruik

Adaptaties

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok3&oldid=913574"