Toonsoort: verschil tussen versies
(Aanzet toonsoort) |
(Plaatje toegevoegd) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Werk}} | {{Werk}} | ||
| − | + | [[Bestand:Major scale1.jpg|miniatuur|De belangrijkste toonladders in 7 toonsoorten]] | |
In de muziek is de toonsoort of sleutel van een stuk de groep toonhoogtes of toonladders die de basis vormen van een muziekcompositie in [[klassieke muziek]], westerse kunst en westerse [[popmuziek]]. | In de muziek is de toonsoort of sleutel van een stuk de groep toonhoogtes of toonladders die de basis vormen van een muziekcompositie in [[klassieke muziek]], westerse kunst en westerse [[popmuziek]]. | ||
Versie van 2 apr 2021 16:56
|
|
In de muziek is de toonsoort of sleutel van een stuk de groep toonhoogtes of toonladders die de basis vormen van een muziekcompositie in klassieke muziek, westerse kunst en westerse popmuziek.
De toonsoort heeft een tonische noot en de bijbehorende akkoorden, ook wel een tonisch of tonisch akkoord genoemd.
De toonsoort kan in majeur of mineur zijn, hoewel muzikanten vanzelfsprekend van majeur uitgaan als dit niet is aangegeven (op de bladmuziek), bijv. "Dit stuk staat in C" geeft aan dat de toonsoort van het nummer C majeur is. Populaire liedjes zijn meestal in een toonsoort, net als klassieke muziek. Langere stukken in het klassieke repertoire kunnen delen van het muziekstuk in tegengestelde toonsoorten hebben.
Ook sommige instrumenten staan in een bepaalde toonsoort gestemd. Moderne trompetten en klarinetten zijn bijvoorbeeld meestal in de toonsoort B ♭ (Bes) gestemd. De basistoon is dan de B ♭ (Bes).
Bij een toonsoort hoort ook een toonladder. Die van de C majeur is c-d-e-f-g-a-b-c'. Op en piano zijn dit alleen maar witte toetsen achter elkaar. Maar je kun niet willekeurig bij een witte toets beginnen. Dat moet echt de 'c' toets zijn (de eerste witte toets voor twee zwarte). Begin je bij een andere toets, dan hoor je dat de toonladder niet klopt. De toonladder van de G majeur is g-a-b-c-d-e-fis-g'. Bijna allemaal witte toetsen op één na, namelijk de fis die zwart is. Een toonladder is dus een geordende reeks noten die typisch in een toonsoort wordt gebruikt. Van laag naar hoog heet dit ook wel een oplopende schaal.