De kikkerkoning

De kikker geeft de gouden bal terug aan de prinses

De kikkerkoning (of de IJzeren Hendrik) is een sprookje. Het werd in 1812 opgetekend door de gebroeders Grimm voor hun sprookjesboek. Blijkbaar vonden de twee broers het sprookje enorm belangrijk, aangezien het het eerste sprookje in het boek is.

Het sprookje gaat over een prinses die een kikker vindt in een vijver. Wanneer ze deze kikker kust, verandert hij in een prins. Mede hierdoor is het een van de bekendste sprookjes.

Zie ook De kikkerkoning of de IJzeren Hendrik, wat een variant is.

Verhaal

Let op! Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt!

De prinses walgt van de kikker

Er was eens een prinses die erg verwaand was. Wanneer het erg warm was, ging ze in de paleistuin spelen met haar gouden bal. Ze speelde altijd onder een grote boom bij een koele vijver. Op een dag speelt het meisje bij de vijver, maar haar bal valt dan in de vijver. De prinses durft de bal niet zelf uit de vijver te halen, aangezien deze te ver weg is en de vijver te diep is. Op dat moment komt een kikker te voorschijn. Hij zegt de bal te willen terugbrengen, maar doet dit alleen voor een beloning. De prinses biedt hem goud en juwelen aan, maar de kikker wil het alleen doen in ruil voor vriendschap met de prinses.

De prinses besluit dit te accepteren ook al heeft ze een bloedhekel aan kikkers. De prinses vindt kikkers smerige dieren en walgt ervan als ze ze ziet. Wanneer de kikker de bal teruggeeft, besluit de prinses terug te rennen naar het paleis en laat de kikker achter. De kikker gaat de volgende dag naar het paleis toe. Zij weigert de kikker binnen te laten, maar van haar vader moet ze haar belofte nakomen. Hierdoor moet de prinses iedere dag met de kikker doorbrengen. De kikker eet mee aan tafel en krijgt zijn eigen gouden bordje. Ook moet de prinses de kikker overal mee naar toenemen en zelfs slapen in hetzelfde bed als de kikker.

Naar mate de dagen voorbij gaan ergert de prinses zich steeds meer aan de kikker. De kikker zegt dat als de prinses hem kust, hij in een prins zal veranderen. De prinses gelooft dit niet, waarna de kikker zegt weg te gaan als zij hem kust. Na er over na te hebben gedacht besluit de prinses de kikker te kussen. Tot haar verbazing verandert de kikker in een knappe prins genaamd Hendrik. Hendrik legt uit dat hij door een gemene heks in een kikker veranderd was en enkel een kus (teken van ware liefde) de vloek kon doorbreken. De prinses wordt in één klap verliefd op haar en de twee besluiten te trouwen. De prins neemt de prinses vervolgens mee naar zijn rijk in een koets. Tijdens de rit zijn harde klappen te horen. Over het hart van Hendrik zaten namelijk drie ijzeren banden die voorkwamen dat zijn hart van verdriet zou breken. Deze banden klappen tijdens de rit, aangezien Hendrik er gelukkig is met de prinses. De twee leefden nog lang en gelukkig.

Achtergrondinformatie

De kikker verandert in een prins

Ontstaan

Het sprookje werd voor het eerst opgeschreven in het boek Kinder- und Hausmärchen van de gebroeders Grimm in 1812. Zij maakten het het eerste sprookje in hun boek. De twee broers schreven de eerste versie in 1810 waarin er veel wijze lessen staan. De gebroeders Grimm hechtten veel waarde aan het verhaal, aangezien het een van de oudste en mooiste Duitse sprookjes was.

Toch is het onduidelijk waar het verhaal precies vandaan komt. De twee broers hoorden het verhaal van een familie uit Kassel. Zij noemden het Der Froschprinz (letterlijk De kikkerprins). In veel andere talen gaat het om een prins, maar in het Nederlands wordt de naam De kikkerkoning aangehouden.

Verschillende versies

Het sprookje is over de jaren heen vrijwel hetzelfde gebleven, maar toch zijn er kleine dingen veranderd:

• Wat de kikker en de prinses precies doen verschilt per verhaal. In iedere versie leidt dit tot walging bij de prinses.
• In de originele versie van de gebroeders Grimm gooit de prinses de kikker tegen een muur. De klap tegen de muur zorgt ervoor dat de vloek verbroken wordt. De kikker verandert hierna in een prins. In moderne versies wordt de vloek door een kus verbroken.
• Het ijzeren hart van de kikkerkoning wordt vaak weggelaten uit het verhaal.

Bewerkingen

De attractie Aquanura is losjes gebaseerd op het sprookje.

Het sprookje is de inspiratie geweest voor verschillende televisieseries en films. De bekendste verfilming is de Disneyfilm De Prinses en de Kikker (The Princes and the Frog) uit 2009. Deze film gaat vrij om met het sprookje. Zo is de prinses, Tiana, aan het begin van de film helemaal geen prinses. Zij wordt pas een prinses als zij met de kikker trouwt. Ook wordt Tiana na de eerste kus ook in een kikker veranderd. De film speelt zich ook af in een meer moderne tijd in de Amerikaanse stad New Orleans. De film was een groot succes.

Daarnaast zijn er veel standbeelden en fonteinen die geïnspireerd zijn door het sprookje. Vaak zijn dit kikkers met een kroon die water spuwen en zijn bedoeld om naast een vijver te zetten. In de Efteling staat er een grote fontein van het sprookje op het Herautenplein in het Sprookjesbos. De fontein staat er sinds 1952 en bestaat uit vier kikkers die een gouden met waterstralen omhoog houden. De goudenbal gaat steeds op en neer. De attractie Aquanura is ook losjes gebaseerd op deze fonteinen en het sprookje.

Galerij

• 

  De fontein in de Efteling