Tijdzone

Een tijdzone is een gebied van noord naar zuid dat eenzelfde afgesproken standaardtijd heeft. Dat is voor juridische, commerciële en sociale doeleinden. In het echt hebben alle plaatsen op dezelfde lijn van noord naar zuid dezelfde tijd. Maar tijdzones volgen eerder de grenzen tussen landen en hun onderverdelingen in plaats van dat ze precies die lengtegraad volgen. In gebieden met veel uitwisseling is het handiger om daar dezelfde tijd aan te houden. Computertijden zijn hier ook op ingesteld.

De tijdzones

Hieronder zie je een wereldkaart waarop alle tijdzones zijn aangegeven. Alle tijdzones worden gedefinieerd als verschuivingen van de Universal Time Coordinated (UTC). Dat is in het Nederlands vertaald "gecoördineerde wereldtijd". Die varieert van UTC-12:00 tot UTC+14:00.

Elke strook geeft de plaatsen met dezelfde afgesproken tijd weer. De stroken geven telkens een heel uur verschil aan.

Elke tijdzone naar rechts op de kaart is het een uur later. Naar links is het een uur vroeger.

In een paar zones is een afwijking daarvan: niet een heel uur maar bijvoorbeeld extra 30 of 45 minuten, zoals in India, Zuid-Australië en Nepal.

Standaard tijdzones van de wereld (2012). Klik op de afbeelding om hem groter te zien. Als je daarna nog een keer daarop klikt, kun je nog meer details zien en ook de tekst, letters en cijfers, beter lezen.

Het tellen begint vanaf de tijdzone waarin Groot-Brittannië en Ierland liggen. Dat is tijdzone 0. Daar ligt ook de nulmeridiaan. Als het daar 12.00 uur 's middags is, dan is het in Nederland en België een uur later, namelijk 13.00 uur. Dat is UTC+1.

Helemaal rechts op de kaart ligt de datumgrens (zwarte lijn in plaats van rode lijn). Deze ligt rechts (ten oosten) van wat tijdzone UTC+12 wordt genoemd. Hier 'verspringt' de datum: hier wordt het 't eerste een nieuwe dag, en dus ook als eerste nieuwjaar.

Tijdzone UTC-12 ligt aan de andere kant van de datumgrens. Daar wordt het 't laatste een nieuwe dag. Deze zone wordt nauwelijks gebruikt. Er liggen maar een paar eilanden in. Helemaal links op de kaart ligt UTC-11. Daar liggen de eilanden Amerikaans-Samoa, Midway-eilanden en Niue.

Geschiedenis

Vroeger werd met behulp van de zonnewijzer de plaatselijke tijd aangehouden. Dat betekende dat het bijvoorbeeld in Den Haag (West Nederland) een andere tijd was dan in Almelo (Oost Nederland). In Den Haag was het nog vroeger, want Den Haag ligt verder naar het westen. Met de komst van de spoorlijnen gaf dat problemen. De spoorwegen wilden graag dezelfde tijd in het hele land, net als later met de komst van de radio. Als de omroeper op de radio zei": "Bij de volgende toon is het ... uur", moest dat natuurlijk in het hele land kloppen.

Eerst besloot men om de Amsterdamse tijd als richttijd aan te houden. In 1892 stapte men over op Greenwich Mean Time (GMT). Die liep 19 minuten en 32,13 seconden achter op de tijd van Amsterdam.

Vanaf 1909 hanteerde iedere plaats in Nederland de Amsterdamse Tijd.

Vanaf 17 maart 1937 werd de tijd vereenvoudigd tot UTC+0:20 minuten.

In 1940 werden Nederland en België bezet door Duitsland. Dat voerde toen de Midden-Europese Tijd (MET) in. Die loopt een uur voor op de tijd van Greenwich. Dat was ruim 40 minuten vóór op de tijd van Amsterdam. Tussen 1914 en 1918 was België overigens ook bezet door Duitsland. Daar gold toen ook al de MET.

Tegenwoordig houden we nog steeds de MET aan. Dat is de UTC+1 , waarbij +1 staat voor 1 uur later.

Zomertijd

Sommige gebieden op hogere breedtegraden gebruiken ongeveer de helft van het jaar zomertijd, meestal door een uur toe te voegen aan de lokale tijd in de lente en de zomer .

Links

• De wereldklok (en) . Hier kun je zien wat de actuele tijd in grote steden elders op de wereld is.

	Tijdverschuiving ten opzichte van Tijdzones UTC (Coordinated Universal Time)
180° tot 90° WL: -12 · -11 · -10 · -9:30 · -9 · -8 · -7 90° WL tot 0°: -6 · -5 · -4 · -3:30 · -3 · -2:30 · -2 · -1 0° tot 90° OL: UTC · +1 · +2 · +3 · +3:30 · +4 · +4:30 · +5 · +5:30 · +5:45 90° OL tot 180°: +6 · +6:30 · +7 · +8 · +8:30 · +9 · +9:30 · +10 · +10:30 · +11 (180° tot 90° WL): +12 · +12:45 · +13 · +13:45 · +14 Verouderd of onofficieel: -10:30 · -8:30 · -4:30 · -0:44 · -0:25:21 · +0:20 · +0:30 · +1:24 · +1:30 · +2:30 · +4:51 · +5:40 · +7:20 · +7:30 · +8:45 · +9:45 · +11:30