1905: verschil tussen versies
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox jaartelling | {{Infobox jaartelling | ||
− | |naam = | + | |naam = 1905 |
− | |Latijnse jaartelling = | + | |Latijnse jaartelling = 2658 <br>MMDCLVIII |
− | |Chinese jaartelling = | + | |Chinese jaartelling = 4601 – 4602<br> |
− | |Armeense jaartelling = | + | 辛辰 – 壬巳 |
− | |Ethiopische jaartelling = | + | |Armeense jaartelling = 1354 – 1355<br> |
− | |Hebreeuwse jaartelling = | + | ԹՎ ՌՅԾԴ – ՌՅԾԵ |
+ | |Ethiopische jaartelling = 1897 – 1898 | ||
+ | |Hebreeuwse jaartelling = 5665 – 5666 | ||
|Indische jaartelling = | |Indische jaartelling = | ||
− | |Vikram Samvat = | + | |Vikram Samvat = 1960 – 1961 |
− | |Shaka Samvat = | + | |Shaka Samvat = 1827 – 1828 |
− | |Kali yuga = | + | |Kali yuga = 5006 – 5007 |
− | |Islamitische jaartelling = | + | |Islamitische jaartelling = 1322 – 1323 |
|portaal = Industriële Revolutie | |portaal = Industriële Revolutie | ||
}} | }} | ||
− | '''1905''' is een jaartal uit [[20e eeuw]]. | + | '''1905''' is een jaartal uit [[20e eeuw]]. |
==Gebeurtenissen== | ==Gebeurtenissen== | ||
Regel 29: | Regel 31: | ||
* 3: Tsaar [[Nicolaas II van Rusland|Nicolaas II]] kondigt een gekozen parlement aan om het volk te vertegenwoordigen. Het parlement zal een adviserende rol spelen; de tsaar en ministers hebben nog altijd de volledige macht. | * 3: Tsaar [[Nicolaas II van Rusland|Nicolaas II]] kondigt een gekozen parlement aan om het volk te vertegenwoordigen. Het parlement zal een adviserende rol spelen; de tsaar en ministers hebben nog altijd de volledige macht. | ||
* 13: [[Mata Hari]] introduceert haar exotische dans in [[Musée Guimet]] in [[Parijs]]. | * 13: [[Mata Hari]] introduceert haar exotische dans in [[Musée Guimet]] in [[Parijs]]. | ||
+ | * [[Willem Einthoven]] neemt met zijn snaargalvanometer het eerste [[elektrocardiogram]] (ECG) op. | ||
===April=== | ===April=== | ||
* 17: Tsaar Nicolaas II ondertekent een decreet waardoor de [[godsdienstvrijheid]] voor alle Russische onderdanen wordt ingevoerd. | * 17: Tsaar Nicolaas II ondertekent een decreet waardoor de [[godsdienstvrijheid]] voor alle Russische onderdanen wordt ingevoerd. | ||
* 23: De Duitse generaal [[Lothas von Trotha]] geeft bevel om de [[Nama]] (een volk) te vermoorden in [[Duits-Zuidwest-Afrika]]. Uiteindelijk sterven 10.000 mensen. | * 23: De Duitse generaal [[Lothas von Trotha]] geeft bevel om de [[Nama]] (een volk) te vermoorden in [[Duits-Zuidwest-Afrika]]. Uiteindelijk sterven 10.000 mensen. | ||
+ | * Oprichting Vereniging [[Natuurmonumenten]] in Amsterdam. | ||
===Mei=== | ===Mei=== | ||
Regel 39: | Regel 43: | ||
===Juni=== | ===Juni=== | ||
* 7: Het Noorse parlement verklaart een einde aan de [[Unie tussen Zweden en Noorwegen]]. | * 7: Het Noorse parlement verklaart een einde aan de [[Unie tussen Zweden en Noorwegen]]. | ||
+ | * De [[relativiteitstheorie]] van [[Albert Einstein]] wordt gepubliceerd. | ||
===Juli=== | ===Juli=== |
Huidige versie van 5 okt 2025 om 14:14
1905 | |
---|---|
Jaren | 1904 - 1905 - 1906 |
Latijnse jaartelling | 2658 MMDCLVIII |
Chinese jaartelling | 4601 – 4602 辛辰 – 壬巳 |
Armeense jaartelling | 1354 – 1355 ԹՎ ՌՅԾԴ – ՌՅԾԵ |
Ethiopische jaartelling | 1897 – 1898 |
Hebreeuwse jaartelling | 5665 – 5666 |
Indische jaartelling: | |
• Vikram Samvat | 1960 – 1961 |
• Shaka Samvat | 1827 – 1828 |
• Kali yuga | 5006 – 5007 |
Islamitische jaartelling | 1322 – 1323 |
Portaal ![]() |
1905 is een jaartal uit 20e eeuw.
Gebeurtenissen
Januari
- 2: Na vijf maanden nemen de Japanners de Russische havenstad Port Arthur in.
- 22: Een vreedzaam protest voor het Winterpaleis in Sint-Petersburg wordt bruut neergeslagen. Er volgt een onsuccesvolle revolutie (Revolutie van 1905).
- 30: Het Amerikaans Hooggerechtshof besluit in een beroemde rechtszaak dat de Amerikaanse overheid monopolies mag reguleren.
- 31: James Hazen Hyde houdt het grootste bal van de Gilded Age.
Februari
- 4: In Argentijnse steden vindt een opstand tegen president Manuel Quintana plaats.
- 17: Grootvorst Sergej Aleksandrovitsj van Rusland komt bij een aanslag om het leven.
Maart
- 3: Tsaar Nicolaas II kondigt een gekozen parlement aan om het volk te vertegenwoordigen. Het parlement zal een adviserende rol spelen; de tsaar en ministers hebben nog altijd de volledige macht.
- 13: Mata Hari introduceert haar exotische dans in Musée Guimet in Parijs.
- Willem Einthoven neemt met zijn snaargalvanometer het eerste elektrocardiogram (ECG) op.
April
- 17: Tsaar Nicolaas II ondertekent een decreet waardoor de godsdienstvrijheid voor alle Russische onderdanen wordt ingevoerd.
- 23: De Duitse generaal Lothas von Trotha geeft bevel om de Nama (een volk) te vermoorden in Duits-Zuidwest-Afrika. Uiteindelijk sterven 10.000 mensen.
- Oprichting Vereniging Natuurmonumenten in Amsterdam.
Mei
- 12: In het Natural History Museum in Londen wordt het skelet van Dippy (een dinosaurus) onthult.
Juni
- 7: Het Noorse parlement verklaart een einde aan de Unie tussen Zweden en Noorwegen.
- De relativiteitstheorie van Albert Einstein wordt gepubliceerd.
Juli
Augustus
September
- 1: De Canadese provincies Saskatchewan en Alberta worden opgericht uit land van de Northwest Territories.
Oktober
- 26: Noorwegen wordt officieel onafhankelijk van Zweden.
November
- 12: In Noorwegen wordt een referendum gehouden over of het land een republiek of monarchie zal worden. Een meerderheid stemt voor de monarchie.
- 18: De Deense prins Karl wordt koning Haakon VII van Noorwegen.
- 28: In Ierland wordt de politieke partij Sinn Féin opgericht. De partij pleit voor de onafhankelijkheid van Ierland van het Verenigd Koninkrijk.
December
- 9: In Frankrijk wordt de laïcité ingevoerd (de strikte scheiding tussen kerk en staat).
Navigatie 20e eeuw | |||
---|---|---|---|
19e eeuw – 20e eeuw – 21e eeuw |