Dyslexie: verschil tussen versies

Huidige versie van 7 sep 2025 om 21:30

Gezondheidsklachten?

Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op.

Leerstoornissen
Acalculie (moeite met het herkennen van cijfers) Dyscalculie (moeite met rekenen) Dysgrafie (moeite met schrijven) Dyslexie (moeite met lezen en schrijven) Dysorthografie (moeite met spelling) Dyspraxie (moeite met het verwerken van informatie) Taalontwikkelingsstoornis (moeite met taal)

Dyslexie de leesstoornis

Dyslexie of woordblindheid is een stoornis, waarbij mensen grote problemen bij het lezen en schrijven. Vaak wordt dyslexie omschreven als "niet goed kunnen lezen en schrijven". Dit is niet helemaal juist, aangezien ook mensen zonder dyslexie hiermee moeite kunnen hebben. Mensen met dyslexie hebben moeite om van letters en woorden op papier spraakklanken te maken. Ze kunnen een woord dat op papier staat niet meteen hardop zeggen of een gesproken woord niet meteen opschrijven.

Mensen met dyslexie verschillen letters die (ongeveer) hetzelfde klinken met elkaar of draaien de volgorde van klanken om. Ook hebben je moeite om te onthouden welke letters bij welke klanken horen. Hierdoor hebben ze een lage verwerkingssnelheid, omdat ze langer moeten nadenken. Leerlingen met dyslexie hebben vaak extra begeleiding op school. Dyslexie moet niet verward worden met dyscalculie; wat met cijfers en rekenen te maken heeft. Dyslexie is een van de meest voorkomende leerstoornissen. Ongeveer 3 tot 4% van de Nederlandse kinderen hebben dyslexie.

Iemand die dyslexie heeft, wordt een dyslecticus (man) of dyslectica (vrouw) genoemd. Soms wordt ook het wordt dyslect gebruikt.

Aantallen

Het aantal mensen met dyslexie verschilt per land. Dit heeft vooral te maken met de taal die in een land gesproken wordt. Wanneer een taal fonetisch is, hebben minder sprekers dyslexie. Wanneer dit niet het geval is, is het aantal mensen met dyslexie hoger. Fonetisch betekent dat een taal wordt uitgesproken, zodat dit op papier staat. Er is een vaste uitspraak. Iedere letter maakt dezelfde klank en zijn weinig of geen verschillen.

Engels en Frans zijn bijvoorbeeld niet fonetisch. In het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Frankrijk zijn er doordat veel meer mensen met dyslexie. Dit komt door de vele uitzonderingen in de uitspraak. Het Turks en Fins zijn haast helemaal fonetisch, waardoor Turkije en Finland veel minder mensen met dyslexie hebben. Dit is ook het geval voor het Duits en Italiaans.

Dyslexie en lezen

Dyslectici hebben moeite met het lezen en onthouden van woorden. Dyslectici moeten daardoor meer oefenen met lezen dan mensen zonder dyslexie. Hierdoor hebben sommige dyslectici ook een hekel aan lezen, waardoor ze dit sowieso minder doen. Dyslectici krijgen hierdoor begeleiding met het lezen. Leerkrachten en begeleiders kunnen bijvoorbeeld samen een boek gaan lezen.

Kurzweil heb je voor mensen met dyslexie en je hebt ook een lettertype. Dat lettertype heet OpenDyslexic. Andere programma's kun je krijgen op de site van Lexima.

Dyslexie vormen

Ook dyslexie heeft verschillende vormen de orthopedagoog maakt een verdeling van lichte , matige of zware dyslexie hieronder wat het inhoud:

Lichte vorm: uit zich in traag lezen en af en toe een spelfout, maar iemand kan wel goed mee komen.
Milde: matige dyslexie zorgt duidelijker lees en spellingsproblemen , met moeite om automatisering onder de knie te krijgen.
Zware dyslexie: Bij zware dyslexie is lezen erg moeizaam en traag , met veel fouten en grote impact op school of werk , ondanks normale intelligentie.

Geschiedenis

Dyslexie is een woord dat al heel lang bestaat , maar mensen begrepen het vroeger niet zo goed. Ze dachten vroeger dat kinderen met dyslexie gewoon lui waren of niet slim , maar dat is helemaal niet waar. Pas later , vooral in de 20e eeuw, ontdekte wetenschappers dat dyslexie te maken heeft met hoe hersenen woorden en klanken en letters verwerken. Hierdoor hebben mensen met dyslexie moeite met lezen en schrijven, maar ze kunnen vaak heel goed zijn in anderen dingen. Tegenwoordig weten we dat dyslexie een echte leerstoornis is en helpen scholen kinderen met speciale methodes om beter te leren lezen. Zo wordt het steeds makkelijker voor mensen met dyslexie om goed mee te komen .

Oefening om te ervaren

Hieronder heb ik een kleine tekst om te ervaren hoe het kan zijn om dyslexie te hebben als je aan het lezen bent.

Tekst

Hhet kkin ljeijk nleik aals de geteltteds oop het ppaper oens dnasnen. Soms vserlpringen zje, aof vloeien ze nielkaar oevr. Het is aslof je hresenen de letetsr niet in de juitse vgorolde knunen ztnen , of dat ze cntostant vna vrom vrenaderen . Dti mkaat het zeoer moielijk om vlot te lezen.

Auto leren rijden en dyslexie

Mensen met dyslexie hebben moeite met lezen, spelling en soms het snel verwerken van informatie. Dit kan invloed hebben op het leren auto rijden. Zo kan het lezen van verkeersborden meer tijd kosten , of het volgen van een routebeschrijving lastig zijn. Ook het snel begrijpen van instructies van de rijinstructeur kan moeilijker zijn. Tijdens het rijden moet je veel informatie tegelijk verwerken, zoals wat er om je heen gebeurt, welke richting op moet en welke regels je moet volgen . Voor iemand met dyslexie kan dit betekenen dat leren autorijden iets meer oefening vraagt om alles goed tegelijk te doen. Schakelen kan ook extra moeilijk zijn. Het vraagt dat je je voeten en handen goed coördineert en tegelijkertijd let op snelheid, verkeer en verkeersregels. Omdat iemand met dyslexie soms wat meer tijd nodig hebben om informatie te verwerken, kan schakelen onder stress lastig worden en duurt langer voordat een handeling automatisch wordt. Rijden met een automatische versnellingsbak kan dan een handiger optie zijn. Je hoeft niet te schakelen, waardoor je je beter kunt concentreren op het verkeer, de route, verkeersregels. Dit maakt auto rijden vaak rustiger en makkelijker voor mensen met dyslexie. Over het algemeen kunnen mensen met dyslexie prima leren autorijden. Het kan wat extra oefening en geduld kosten , maar met goede begeleiding en eventueel een automatische auto is het goed mogelijk om een veilige vaardige bestuurder te worden.

Externe links

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-Je hebt vast wel eens van '''Dyslexie''' gehoord. Misschien ben je zelf dyslectisch of heeft iemand bij je in de klas er last van. Die kans is best groot want één op de 8 kinderen is dyslectisch.
+{{arts vragen}}
+{{Zijbalk leerstoornissen}}
+[[Bestand:Dislexia nens.jpg|miniatuur|Dyslexie de leesstoornis]]
+'''Dyslexie''' of '''woordblindheid''' is een stoornis, waarbij mensen grote problemen bij het lezen en schrijven. Vaak wordt dyslexie omschreven als "niet goed kunnen lezen en schrijven". Dit is niet helemaal juist, aangezien ook mensen zonder dyslexie hiermee moeite kunnen hebben. Mensen met dyslexie hebben moeite om van letters en woorden op papier spraakklanken te maken. Ze kunnen een woord dat op papier staat niet meteen hardop zeggen of een gesproken woord niet meteen opschrijven.
-Meestal wordt dyslexie omschreven als 'niet goed kunnen lezen'. Nou is dat natuurlijk een breed begrip want als je het alfabet niet leert kun je ook niet goed lezen. Maar dyslectische mensen hebben moeite om van letters en woorden op papier spraakklanken te maken. Oftewel: Je ziet een woord maar kan het niet meteen hardop zeggen. Of je zegt een woord en kan het niet meteen schrijven.
+Mensen met dyslexie verschillen letters die (ongeveer) hetzelfde klinken met elkaar of draaien de volgorde van klanken om. Ook hebben je moeite om te onthouden welke letters bij welke klanken horen. Hierdoor hebben ze een lage [[verwerkingssnelheid]], omdat ze langer moeten nadenken. Leerlingen met dyslexie hebben vaak extra begeleiding op school. Dyslexie moet niet verward worden met [[dyscalculie]]; wat met cijfers en rekenen te maken heeft. Dyslexie is een van de meest voorkomende leerstoornissen. Ongeveer 3 tot 4% van de Nederlandse kinderen hebben dyslexie.
-Vaak verwisselen dyslectische kinderen letters die op elkaar lijken, zoals de b en de d. Of ze draaien de volgorde om van klanken. De EU wordt dan UE. Ze hebben moeite te onthouden welke letters bij welke klanken horen. BOEK kan dan worden gelezen als DOEK of MELK als WELK en STRAAT wordt STAART. Ook gebeurt het dat letters die ongeveer dezelfde klank hebben door elkaar worden gehaald, zoals de v en de f. Vers fruit wordt dan vers vruit of fers fruit.
+Iemand die dyslexie heeft, wordt een '''dyslecticus''' (man) of '''dyslectica''' (vrouw) genoemd. Soms wordt ook het wordt '''dyslect''' gebruikt.
-Gelukkig weet men nu ook wat dyslexie is en worden dyslectische kinderen op school goed begeleid. Dat was vroeger wel anders. Men wist vaak niet waarom sommige kinderen moeite hadden met lezen. De meesters en juffen dachten soms dat die kinderen dom waren. En omdat sommige kinderen bijvoorbeeld wel goed konden rekenen dachten ze dat die leerlingen lui waren of geen zin hadden om te lezen. Of dat ze iets aan hun ogen hadden. Daarom werd dyslexie vroeger [[Woordblindheid]] genoemd. Gelukkig weten we nu dat kinderen met dyslexie niet dom zijn en ook zeker niet blind. Iemand met dyslexie kan heel goed zijn in andere vakken, zoals rekenen en aardrijkskunde.
+==Aantallen==
+Het aantal mensen met dyslexie verschilt per land. Dit heeft vooral te maken met de taal die in een land gesproken wordt. Wanneer een taal [[fonetisch]] is, hebben minder sprekers dyslexie. Wanneer dit niet het geval is, is het aantal mensen met dyslexie hoger. Fonetisch betekent dat een taal wordt uitgesproken, zodat dit op papier staat. Er is een vaste uitspraak. Iedere letter maakt dezelfde klank en zijn weinig of geen verschillen.
-==Leren lezen==
+[[Engels]] en [[Frans]] zijn bijvoorbeeld niet fonetisch. In het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Frankrijk zijn er doordat veel meer mensen met dyslexie. Dit komt door de vele uitzonderingen in de uitspraak. Het [[Turks]] en [[Fins]] zijn haast helemaal fonetisch, waardoor Turkije en Finland veel minder mensen met dyslexie hebben. Dit is ook het geval voor het [[Duits]] en [[Italiaans]].
-Mensen die dyslexie hebben onthouden de woorden die je leest niet, maar mensen die geen dyslexie hebben onthouden de woorden wel.
-en als je de woorden wel onthoud dan lees je sneller. Dus als je dyslexie hebt gaat het lezen wat moeilijker. Kinderen met dyslexie kunnen echt wel leren lezen, maar moeten heel veel oefenen. Maar als je niet zo goed bent in iets dan ga je dat vaak niet voor je plezier doen. Daarom is het echt knap van kinderen als ze toch doorzetten en blijven lezen. Het helpt om samen met iemand anders een boek te lezen. Dan lezen ze om de beurt een zin of een stukje. Het kind met dyslexie leert dan nieuwe woorden als de ander een stukje leest en kan ondertussen even uitrusten. Het is het mooiste als het kind met dyslexie het boek zelf heeft uitgekozen en zeker als je samen leest kan dat best een moeilijker boek zijn. Want juist van pittige boeken leer je veel nieuwe woorden.
+==Dyslexie en lezen==
-[[Categorie:Meer over taal]]
+Dyslectici hebben moeite met het lezen en onthouden van woorden. Dyslectici moeten daardoor meer oefenen met lezen dan mensen zonder dyslexie. Hierdoor hebben sommige dyslectici ook een hekel aan lezen, waardoor ze dit sowieso minder doen. Dyslectici krijgen hierdoor begeleiding met het lezen. Leerkrachten en begeleiders kunnen bijvoorbeeld samen een boek gaan lezen.
+[[Kurzweil]] heb je voor mensen met dyslexie en je hebt ook een lettertype. Dat lettertype heet OpenDyslexic. Andere programma's kun je krijgen op de site van [[Lexima]].
+== Dyslexie vormen ==
+Ook dyslexie heeft verschillende vormen de orthopedagoog maakt een verdeling van lichte , matige of zware dyslexie hieronder wat het inhoud:
+* Lichte vorm: uit zich in traag lezen en af en toe een spelfout, maar iemand kan wel goed mee komen.
+* Milde:  matige dyslexie zorgt duidelijker lees en spellingsproblemen , met moeite om automatisering onder de knie te krijgen.
+* Zware dyslexie: Bij zware dyslexie is lezen erg moeizaam en traag , met veel fouten en grote impact op school of werk , ondanks normale intelligentie.
+== Geschiedenis ==
+Dyslexie is een woord dat al heel lang bestaat , maar mensen begrepen het vroeger niet zo goed. Ze dachten vroeger dat kinderen met dyslexie gewoon lui waren of niet slim , maar dat is helemaal niet waar. Pas later  , vooral in de 20e eeuw,  ontdekte wetenschappers dat dyslexie te maken heeft met hoe hersenen woorden en klanken en letters verwerken. Hierdoor hebben mensen met dyslexie moeite met lezen en schrijven,  maar ze kunnen vaak heel goed zijn in anderen dingen. Tegenwoordig weten we dat dyslexie een echte leerstoornis is en helpen scholen kinderen met speciale methodes om beter te leren lezen. Zo wordt het steeds makkelijker voor mensen met dyslexie om goed mee te komen .
+== Oefening om te ervaren ==
+Hieronder heb ik een kleine tekst om te ervaren hoe het kan zijn om dyslexie te hebben als je aan het lezen bent.
+=== Tekst ===
+Hhet kkin ljeijk nleik aals de geteltteds oop het ppaper oens dnasnen. Soms vserlpringen zje, aof vloeien ze nielkaar oevr. Het is aslof je hresenen de letetsr  niet in de juitse vgorolde knunen ztnen , of dat ze cntostant vna vrom vrenaderen . Dti mkaat het zeoer moielijk om vlot te lezen.
+== Auto leren rijden en dyslexie ==
+Mensen met dyslexie hebben moeite met lezen, spelling en soms het snel verwerken van informatie. Dit kan invloed hebben op het leren auto rijden.  Zo kan het lezen van verkeersborden meer tijd kosten , of het volgen van een routebeschrijving lastig zijn. Ook het snel begrijpen van instructies van de rijinstructeur kan moeilijker zijn. Tijdens het rijden moet je veel informatie tegelijk verwerken,  zoals wat er om je heen gebeurt,  welke richting op moet en welke regels je moet volgen . Voor iemand met dyslexie kan dit betekenen dat leren autorijden iets meer oefening vraagt om alles goed tegelijk te doen. Schakelen kan ook extra moeilijk zijn. Het vraagt dat je je voeten en handen goed coördineert en tegelijkertijd let op snelheid,  verkeer en verkeersregels.  Omdat iemand met dyslexie soms wat meer tijd nodig hebben om informatie te verwerken,  kan schakelen onder stress lastig worden en duurt langer voordat een handeling automatisch wordt.  Rijden met een automatische versnellingsbak kan dan een handiger optie zijn.  Je hoeft niet te schakelen,  waardoor je je beter kunt concentreren op het verkeer, de route, verkeersregels.  Dit maakt auto rijden vaak rustiger en makkelijker voor mensen met dyslexie.  Over het algemeen kunnen mensen met dyslexie prima leren autorijden.  Het kan wat extra oefening en geduld kosten , maar met goede begeleiding en eventueel een automatische auto is het goed mogelijk om een veilige vaardige bestuurder te worden.
+== Externe links ==
+*https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/4306/Dyslexie
+*https://www.zobegaafd.nl/dyslexie-test/
+*https://www.hgonderwijs.nl/dyslexie/online-dyslexie-test-voor-kinderen/
+[[Categorie:Leerstoornis]]
+[[Categorie:Basiswoordenlijstgroep5]]
+[[Categorie:Woordenschat]]
+[[Categorie:Aangeboren aandoening]]
+__INDEX__