Karolingische kunst: verschil tussen versies
| Regel 13: | Regel 13: | ||
In de Karolingische periode werden vooral kerkelijke gebouwen gebouwd, waarbij twee soorten bouwstijlen werden toegepast: de basilicabouw en de centraalbouw. | In de Karolingische periode werden vooral kerkelijke gebouwen gebouwd, waarbij twee soorten bouwstijlen werden toegepast: de basilicabouw en de centraalbouw. | ||
| − | De basilicabouw stamt nog uit de [[Romeinse oudheid]]. De oorspronkelijk rechthoekige plattegrond van de basilica wordt in de Karolingische periode aangevuld met een groot [[Priesterkoor|koor]] en een [[Transept|dwarsbeuk]], en krijgt zo de vorm van een [[Kruis]], soms met een [[Koepel (bouwkunst)|koepel]] en een gewelfd [[portaal (gebouw)|portaal]]. [[Kapiteel|Kapitelen]] en [[fries (kunst)|friezen]] zijn vaak versierd met gebladerte en abstracte vlecht- en cirkelvormen. | + | De basilicabouw stamt nog uit de [[Romeinse oudheid]]. De oorspronkelijk rechthoekige plattegrond van de basilica wordt in de Karolingische periode aangevuld met een groot [[Priesterkoor|koor]] en een [[Transept|dwarsbeuk]], en krijgt zo de vorm van een [[Kruis (symbool)|Kruis]], soms met een [[Koepel (bouwkunst)|koepel]] en een gewelfd [[portaal (gebouw)|portaal]]. [[Kapiteel|Kapitelen]] en [[fries (kunst)|friezen]] zijn vaak versierd met gebladerte en abstracte vlecht- en cirkelvormen. |
De [[glas-in-lood]] ramen met gekleurd glas werden uitgevonden rond het jaar 800. De enige bewaarde Karolingische [[abdij]]kerk in de Nederlanden is de St.-Ursmaruskerk van de [[Abdij van Lobbes]] (omstreeks [[900]] gebouwd). | De [[glas-in-lood]] ramen met gekleurd glas werden uitgevonden rond het jaar 800. De enige bewaarde Karolingische [[abdij]]kerk in de Nederlanden is de St.-Ursmaruskerk van de [[Abdij van Lobbes]] (omstreeks [[900]] gebouwd). | ||
Versie van 24 aug 2025 13:56
Met Karolingische kunst worden kunst en kunstvoorwerpen in West-Europa bedoeld uit de achtste en negende eeuw. Het volgt de Merovingische kunst op. De grootste leider van de Karolingen was Karel de Grote. Hij zorgde niet alleen voor staatkundige maar ook voor culturele eenheid in een groot deel van Europa. Tijdens zijn regeer periode werd er in de (bouw)kunst terugverwezen naar de Klassieke oudheid, om daarom wordt het ook wel de Karolingische renaissance genoemd. De stijl werd in de tiende eeuw opgevolgd door de Ottoonse renaissance.
De Karolingische kunst werd beïnvloed door Merovingische kunst. Er waren er ook heel wat invloeden van de Byzantijnse kunst, evenals invloeden van de vroegchristelijke kunst en van de oud-Romeinse kunst waarbij vooral de menselijke vorm centraal stond. De kunstenaars legden met meer niet-menselijke vormen de grondslag voor de romaanse kunst die vanaf het begin van de elfde eeuw z'n ingang deed.
Veel boekverluchtigingen (versieringen) en fresco's zijn verloren gegaan.
Van het bronsgieten en edelsmeedkunst is meer bewaard gebleven. Karel de Grote opende een gieterij in Aken.
Ook ivoorsnijkunst kwam voor in die tijd.
Bouwkunst
In de Karolingische periode werden vooral kerkelijke gebouwen gebouwd, waarbij twee soorten bouwstijlen werden toegepast: de basilicabouw en de centraalbouw.
De basilicabouw stamt nog uit de Romeinse oudheid. De oorspronkelijk rechthoekige plattegrond van de basilica wordt in de Karolingische periode aangevuld met een groot koor en een dwarsbeuk, en krijgt zo de vorm van een Kruis, soms met een koepel en een gewelfd portaal. Kapitelen en friezen zijn vaak versierd met gebladerte en abstracte vlecht- en cirkelvormen.
De glas-in-lood ramen met gekleurd glas werden uitgevonden rond het jaar 800. De enige bewaarde Karolingische abdijkerk in de Nederlanden is de St.-Ursmaruskerk van de Abdij van Lobbes (omstreeks 900 gebouwd).