Bruin zandoogje: verschil tussen versies

Versie van 18 aug 2025 20:25

Bruin zandoogje Maniola jurtina
[[Bestand: \|250px]]
		Niet bedreigd
Leefgebied	West-Palearctisch gebied, behalve Midden- en Noord-Scandinavië
Leefomgeving	Matig voedselrijk grasland
Behoort tot de	Vlinders, Insecten, Dieren
[[Bestand: \|250px]]
Portaal Dieren

Het bruin zandoogje (Maniola jurtina) is een dagvlinder uit de familie Aurelia’s (Nymphalidae). Deze vlinder vindt nectar van alle bloeiende planten lekker.

Levenscyclus

Paring

Vrouwtjesvlinders vliegen rond om eten te zoeken of een goede plek te vinden om hun eitjes te leggen. Mannetjesvlinders hebben een eigen stukje grond, hun eigen territorium. Daar vliegen ze rond om een vrouwtje te vinden. Soms achtervolgen ze andere vlinders of landen ze zelfs op blaadjes die op vlinders lijken!

Als een mannetje een vrouwtje ziet, verspreidt hij een speciale geur. Die geur ruikt een beetje muf. Als het vrouwtje de geur ruikt en het goed vindt, komt ze naar het mannetje toe. Dan paren ze.

Vrouwtjes doen dit meestal op hun eerste dag als vlinder, en meestal maar één keer.

Waardplanten & eitjes

Het bruin zandoogje laat haar eitjes graag achter op smalle grassoorten. De planten waarop deze vlinder zijn eitjes afzet (waardplanten) zijn:

Het vrouwtje zoekt meestal een laag plekje in het gras om een eitje neer te leggen. Soms laat ze het eitje gewoon vallen terwijl ze vliegt, vooral als het gras heel hoog is. Ze legt haar eitjes op verschillende plekken, zodat er altijd wel een paar eitjes veilig zijn — ook als er iets met één plek gebeurt.

Rups

Na ongeveer 2 tot 4 weken komt er een rupsje uit het eitje. In de winter verstopt de rups zich in een plukje gras. Maar hij gaat niet in diapauze, dus slaapt hij niet echt. Als het warm genoeg is, blijft hij gewoon eten!

In het begin eet de rups overdag, maar als hij wat groter is, eet hij vooral in de avond of als het bijna donker is.

Vanaf eind mei verandert de rups in een pop. Die pop hangt laag tussen het gras. Na 2 tot 4 weken komt er een vlinder uit de pop.

Leefgebied en verspreiding

Deze vlinder komt voor in het West-Palearctisch gebied, behalve in Midden- en Noord Scandinavië. Hij houdt het meest van matig voedselrijk grasland. In Nederland en België komt het bruine zandoogje heel veel voor, en is dus zeer algemeen.

Ondersoorten

Deze soort heeft vijf ondersoorten, namelijk:

M. j. jurtina - nominaatondersoort
M. j. janira
M. j. persica
M. j. phormia
M. j. strandiana

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-Het '''bruin zandoogje''' behoort tot de Aurelia’s ([[Nymphalidae]]) familie. De waardplant van deze vlinder zijn gewone reukgras, rood kweekgras, grote vossenstaart, beemdgras, kweek kropaar en ruwe Smele.
+{{Infobox dier
+|Naam                   = Bruin zandoogje
+|Wetenschappelijke naam = Maniola jurtina
+|Afbeelding             = [[File:Maniola jurtina LC0397.jpg|Maniola_jurtina_LC0397|250px]]
+|IUCN-status            = 5
+|Leefgebied             = [[West-Palearctisch gebied]], behalve Midden- en Noord-[[Scandinavië]]
+|Leefomgeving           = Matig voedselrijk [[grasland]]
+|Behoort tot de         = [[Vlinders]], [[Insecten]], [[Dieren]]
+|AfbeeldingLeefgebied   = [[File:20220717 Maniola jurtina.jpg|20220717_Maniola_jurtina|250px]]
+}}
+Het '''bruin zandoogje''' (''Maniola jurtina'') is een [[Dagvlinders|dagvlinder]] uit de [[Familie (biologie)|familie]] Aurelia’s ([[Nymphalidae]]). Deze vlinder vindt [[nectar]] van alle bloeiende planten lekker.
+== Levenscyclus ==
+=== Paring ===
+Vrouwtjesvlinders vliegen rond om eten te zoeken of een goede plek te vinden om hun eitjes te leggen. Mannetjesvlinders hebben een eigen stukje grond, hun eigen [[territorium]]. Daar vliegen ze rond om een vrouwtje te vinden. Soms achtervolgen ze andere vlinders of landen ze zelfs op blaadjes die op vlinders lijken!
+Als een mannetje een vrouwtje ziet, verspreidt hij een speciale geur. Die geur ruikt een beetje muf. Als het vrouwtje de geur ruikt en het goed vindt, komt ze naar het mannetje toe. Dan [[paren]] ze.
+Vrouwtjes doen dit meestal op hun eerste dag als vlinder, en meestal maar één keer.
+=== Waardplanten & eitjes ===
+Het bruin zandoogje laat haar eitjes graag achter op smalle grassoorten. De planten waarop deze vlinder zijn eitjes afzet ([[Waardplant|waardplanten]]) zijn:
+* [[Beemdgras]]
+* [[Gewoon reukgras]]
+* [[Grote vossenstaart]]
+* [[Kropaar]]
+* [[Kweekgras]]
+* [[Raaigras]]
+* [[Rood zwenkgras]]
+* [[Ruwe smele]]
+* [[Struisgras]]
+Het vrouwtje zoekt meestal een laag plekje in het gras om een eitje neer te leggen. Soms laat ze het eitje gewoon vallen terwijl ze vliegt, vooral als het gras heel hoog is. Ze legt haar eitjes op verschillende plekken, zodat er altijd wel een paar eitjes veilig zijn — ook als er iets met één plek gebeurt.
+=== Rups ===
+Na ongeveer 2 tot 4 weken komt er een rupsje uit het eitje. In de winter verstopt de rups zich in een plukje gras. Maar hij gaat niet in [[diapauze]], dus slaapt hij niet echt. Als het warm genoeg is, blijft hij gewoon eten!
+In het begin eet de rups overdag, maar als hij wat groter is, eet hij vooral in de avond of als het bijna donker is.
+Vanaf eind mei verandert de rups in een [[Pop (vlinder)|pop]]. Die pop hangt laag tussen het gras. Na 2 tot 4 weken komt er een vlinder uit de pop.
+== Leefgebied en verspreiding ==
+Deze vlinder komt voor in het [[West-Palearctisch gebied]], behalve in Midden- en Noord [[Scandinavië]]. Hij houdt het meest van matig voedselrijk [[grasland]]. In [[Nederland]] en [[België]] komt het bruine zandoogje heel veel voor, en is dus zeer algemeen.
+== Ondersoorten ==
+Deze soort heeft vijf [[Ondersoort|ondersoorten]], namelijk:
+* ''M. j. jurtina'' <small>- nominaatondersoort</small>
+* ''M. j. janira''
+* ''M. j. persica''
+* ''M. j. phormia''
+* ''M. j. strandiana''
-{{beg}}
 [[Categorie:Vlinders]]