Catharina de' Medici

Catharina de' medici

Catharina de' Medici (in het Frans: Catherine de Médicis) werd geboren in Florence, op 13 april 1519 — en overleed in Blois, op 5 januari 1589. Zij was koningin van Frankrijk van 1547 tot 1559. Ze was een dochter van de heerser van Florence, Lorenzo II de' Medici. Die was weer een neef van paus Leo X. Zij was 14 jaar toen ze huwde in oktober 1533 met de even oude Hendrik II van Frankrijk. Hij was de tweede zoon van Frans I, en volgde in 1547 zijn vader op.

Ze was intelligent en politiek bekwaam en speelde een hoofdrol in de Hugenotenoorlogen die in de tweede helft van de 16e eeuw Frankrijk sterk verdeelden. Mogelijk was ze bijgelovig. Ze was beschermvrouwe kunstenaars en architecten en gaf ze veel opdrachten.

Het duurde tamelijk lang voordat ze kinderen kreeg. Hendrik overwoog zelfs om van haar te scheiden. Tussen 1544 en 1556 kregen Catharina en Hendrik echter alsnog tien kinderen, van wie er drie op jonge leeftijd stierven. Hendrik hield er (al kort na zijn huwlijk) er een maîtresse op na. Deze Diana van Poitiers had veel invloed, ook op de politiek en ze bemoeide,zich met de opvoeding van de kinderen van Catharina. Ook Diana zelf in 1538 kreeg een kind van Hendrik.

Pas op haar veertigste kreeg Catharina meer politieke invloed. Haar veertienjarige dochter Elisabeth van Valois trouwde uiteindelijk met Filips II van Spanje, terwijl ze eerst aan zijn zoon Don Carlos gekoppeld was. In dat zelfde jaar raakte Hendrik zwaar gewond bij een steekspel en nam Catharina zijn taken over. Hendrik overleed tien dagen na het ongeval. Catharina zette Diane onmiddellijk de deur uit, zonder dat zij Hendriks begrafenis mocht bijwonen.

Hoewel haar zoon Frans II (1559–1560) op dat moment de regerend vorst was en zij geen regent kon zijn, had Frans van Guise de feitelijke macht in handen. Die vervolgde de protestante Hugenoten. Hoewel Catharina zich daar tegen verzette kon ze weinig inbrengen. Veel begrip voor het protestantisme had ze eigenlijk ook niet.

Na de vroege dood van haar oudste zoon Frans II moest haar tienjarige zoon Karel IX hem opvolgen. Catharina wist de Guises opzij te schuiven en zelf het regentschap waar te nemen (1560–1563).

Ze probeerde verschillende politieke huwlijken voor haar kinderen voor elkaar te krijgen. Karel stierf al in 1574 en werd opgevolgd door Catharina's derde zoon, Hendrik III van Frankrijk. Omdat die toen al 23 was, was een regentschap niet nodig. Ze bleef echter haar invloed tot aan het einde houden.

Catharina overleed op 5 januari 1589 te Blois, slechts een paar dagen na de moord op haar tegenstander Hendrik I van Guise. Dit was op bevel van haar zoon koning Hendrik III gebeurd. Zij heeft dus niet meer hoeven meemaken dat haar zoon Hendrik III in augustus van dat jaar zelf vermoord werd. Hiermee kwam na 271 jaar een eind aan het Huis Valois. Haar schoonzoon Hendrik van Navarra besteeg de troon als eerste vorst van het Huis Bourbon onder de naam Hendrik IV van Frankrijk.