¡No pasarán!

"Ze komen er niet langs", een republikeinse poster tijdens de Spaanse Burgeroorlog.

De zin tijdens een antifascistische demonstratie in Berlijn in 2019. De demonstratie werd georganiseerd in nagedachtenis aan Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht. Bij het spandoek zie je de vlag van de Catalaanse anarchisten.

¡No pasarán! (Spaans voor Ze komen er niet langs) is een bekende linkse of nationalistische slogan die tijdens verschillende oorlogen, conflicten en verkiezingen gebruikt werd. Er bestaan ook anderstalige versies van de slogan zoals Ils ne passeront pas! in het Frans en They shall not pass! in het Engels.

Verloop

Ontstaan

De slogan ontstond in 1915 tijdens de Slag van Verdun tijdens de Eerste Wereldoorlog. Generaal Robert Nivelle gebruikte de slogan in het Frans. De Fransen drukten de zin vervolgens op propagandaposters. Met de woorden werden Franse soldaten opgeroepen om te zorgen dat de Duitse soldaten niet door de Franse verdedigingslinie zouden breken. Als de Fransen lang genoeg de Duitse soldaten konden tegenhouden, zouden zij uitgeput raken en zou Frankrijk de oorlog winnen.

Spaanse Burgeroorlog

Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) werd de slogan in het Spaans gebruikt door de republikeinen. De republikeinen waren de voorstanders van de Tweede Spaanse Republiek. Ze bestonden uit liberalen, socialisten, sociaaldemocraten, communisten en anarchisten. De republikeinen vochten tijdens de oorlog tegen de nationalisten (die bestonden uit monarchisten, conservatieven en fascisten) van Francisco Franco.

De Spaanse communiste Dolores Ibárruri hield in 1936 tijdens de slag om Madrid een speech waarin zij die woorden gebruikte. Ze riep de republikeinen op om geen meter grond door de nationalisten te laten veroveren. Het idee was dat als Madrid zou vallen, de nationalisten zouden winnen. De fascisten hadden een tegenhanger op de spreuk: Hemas pasado (We zijn er langs gegaan). In 1939 veroverden de nationalisten namelijk Madrid, waarna zij de oorlog wonnen.

Gebruik sindsdien

Na de Spaanse Burgeroorlog werd de slogan overgenomen door communisten, anarchisten en socialisten. Ook antifascisten en soms ook sociaaldemocraten en liberalen gebruikten de slogan. Voorbeelden van situaties waarbij de zin gebruikt werd zijn de Tweede Wereldoorlog (1939-1945), de Nicaraguaanse Revolutie (1961-1990) en de Russische invasie van Oekraïne sinds 2022.

Ook wordt de zin nog steeds veel gebruikt tijdens demonstraties en protesten tegen racisme, discriminatie, onderdrukking, fascisme, xenofobie. Degenen die de zin gebruiken zijn voornamelijk antifascisten, communisten, anarchisten, socialisten, feministen, milieuactivisten en pacifisten. Ook tijdens verkiezingen gebruiken linkse personen de zin als protest tegen radicaal-rechtse of extreemrechtse kandidaten. Zo werd de zin in 2022 gebruikt door de tegenstanders van Marine Le Pen. In Spanje wordt de zin nog altijd door linkse partijen gebruikt.

Vergelijkbare zinnen

• Smrt fašizmu, sloboda narodu (Dood aan het fascisme, vrijheid aan het volk), tijdens de Tweede Wereldoorlog in Joegoslavië.
• No Peace, No Justice (Geen vrede, geen rechtvaardigheid) door Black Lives Matter.