Estado Novo (Brazilië)

Uit Wikikids
(Doorverwezen vanaf Derde Braziliaanse Republiek)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Republiek van de Verenigde Staten van Brazilië
República dos Estados Unidos do Brasil

Flag of Brazil (1889–1960).svgCoat of arms of Brazil (1889–1968).svg

Brazil (orthographic projection).svg
Hoofdstad Rio de Janeiro
Talen Portugees
Bestuursvorm Federale presidentiële republiek onder een autoritaire dictatuur
Munteenheid Braziliaanse real (tot 1942)
Braziliaanse cruzeiro (vanaf 1942)
Portaal Portal.svg Geschiedenis

De Estado Novo (Portugees voor Nieuwe staat) of de Derde Braziliaanse Republiek was een periode in de geschiedenis van Brazilië tussen 1937 en 1946. Tijdens deze periode was Brazilië een dictatuur onder president Getúlio Vargas. Vargas was al sinds 1930 president van het land, maar pleegde in 1937 een staatsgreep. Hij maakte toen een einde aan de Tweede Braziliaanse Republiek door een nieuwe grondwet door te voeren. De Estado Novo maakt deel uit de Vargasperiode (1930-1945).

Tijdens deze periode waren politieke partijen verboden, was er sprake van censuur en onderdrukking van politieke tegenstanders. Vargas was geïnspireerd door het Portugese Estado Novo-regime van António de Oliveira Salazar. Hij was een fan van het corporatisme. Brazilië werd centraler bestuurd, waardoor de staten minder zelfbestuur kregen. Ook steunde Vargas de opkomst van het Braziliaans nationalisme. In 1945 werd Vargas omvergeworpen tijdens een staatsgreep. Hij werd opgevolgd door José Linhares. Linhares herstelde in 1946 de democratie, waardoor de Vierde Braziliaanse Republiek ontstond.

De Estado Novo was niet de laatste keer dat Brazilië een dictatuur was. Tussen 1964 en 1985 stond het land onder een militaire junta. De militaire dictatuur haalde voor deel inspiratie uit de Estado Novo, maar toch zijn er ook verschillen.

Voorgeschiedenis

Na de Braziliaanse Revolutie van 1930 kwam Vargas aan de macht. Vargas was eerst president van een tijdelijke overgangsregering. Vanaf 1934 werd hij ook president onder een echte regering. Brazilië tussen tussen 1934 en 1937 een stuk democratischer als voorheen. Toch kwamen ook veel extreme ideologieën op zoals het communisme en het fascisme. Vargas was erg populair, maar volgens de grondwet nog hij zich niet verkiesbaar stellen voor de verkiezingen van 1938. Voor de presidentsverkiezingen waren er twee belangrijke kandidaten José Américo de Almeida en Armando de Sales Oliveira. Daarnaast deed ook schrijver Plínio Salgado mee aan de verkiezingen. Salgado was de bedenker van het Braziliaans integralisme. Dat is de Braziliaanse variant van het fascisme. Salgado was vooral beïnvloed door de ideeën van Benito Mussolini.

Vargas trok ondertussen meer macht naar zich toe. Ook hij was beïnvloed door Mussolini, maar ook door de ideeën van António de Oliveira Salazar. Salazar was de dictator van Portugal. In Portugal ontstond een systeem genaamd corporatisme. Corporatisten geloofden dat de samenleving in verschillende groepen verdeeld was. Door middel van vertegenwoordiging van al die groepen zouden problemen opgelost konden worden.

Uiteindelijk wist Vargas met de steun van integralisten een staatsgreep te plegen. Hij verklaarde de grondwet van 1934 ongeldig en liet een nieuwe grondwet schrijven. Vargas zou volgens die grondwet president blijven tot 1943. Vargas voerde daarnaast het referendum in en vrije verkiezingen waren gegarandeerd. Toch werden er nooit referenda en verkiezingen gehouden in het land. Vargas had in feite de absolute macht, waardoor hij het land kon besturen als hij wilde.

Verloop

Beginjaren

Getúlio Vargas (links aan de tafel) en de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt ontmoeten elkaar in Rio de Janeiro in 1936.

Vargas gebruikte zijn macht om enkele veranderingen door te voeren. Volgens hem moest Brazilië een moderner land worden, maar was dat voorheen onmogelijk. Het land was namelijk enorm verdeeld, waardoor er geen beslissingen genomen konden worden. Politieke partijen werden daarom verboden en demonstraties en protesten waren niet meer toegestaan. Vargas liet zijn politieke tegenstanders arresteren. Hoewel hij een militaire rechtbank en een geheime politie oprichtte, had hij weinig controle over de rechtspraak. De rechtsprekende macht was tijdens de Estado Novo min of meer neutraal.

Ook zorgde Vargas voor een centraler bestuur. Voorheen hadden de verschillende deelstaten van Brazilië een grote mate van zelfbestuur. Hierdoor was de centrale overheid vrij zwak. Vargas haatte regionalisme en verantwoordelijkheden werden overgedragen aan de federale overheid. De integralisten waren oorspronkelijk aanhangers van Vargas, maar Vargas had hun partij verboden. In 1938 kwamen de integralisten in opstand, maar hun opstand werd hardhandig neergeslagen. Volgens Vargas waren de integralisten niet trouw aan Brazilië maar aan Duitsland.

Vargas was tijdens de Estado Novo vrij populair. Hij zorgde namelijk voor allerlei sociale programma's zodat de gemiddelde Braziliaan erop vooruitging. Ook zette hij zich in voor de arme regio's. Vargas staat daarom in Brazilië nog altijd bekend als de vader van de armen.

Tweede Wereldoorlog

"Brazilië in oorlog... opent de weg naar overwinning"

Brazilië bleef neutraal toen de Tweede Wereldoorlog in 1939 uitbrak. De Brazilianen waren zelf verdeeld. Een groot deel van de bevolking was neutraal. Toch waren er ook veel Duitse en Italiaanse immigranten in het land die de Asmogendheden steunden. Brazilianen met een Afrikaanse achtergrond steunden vaak de Sovjet-Unie. In 1941 stapten de Verenigde Staten in de oorlog na de aanval op Pearl Harbor. Vargas voorzag toen al dat de Amerikanen ook Brazilië bij de oorlog wilden betrekken. Vargas was bereid om mee te doen. In ruil daarvoor moesten de Amerikanen wel Braziliaanse producten kopen zoals rubber. Uiteindelijk kwamen Brazilië en de Verenigde Staten tot een akkoord.

In 1941 verklaarde Brazilië de oorlog aan de Asmogendheden. Het land stuurde enkele soldaten naar het front, maar Brazilië was vooral belangrijk voor grondstoffen. Brazilië vocht mee in de Middellandse Zee. Na de oorlog werd aan Brazilië gevraagd of het ook een bezettingszone in Oostenrijk wilde hebben. De Brazilianen weigerden dat aanbod.

Door de oorlog bleef Vargas twee jaar langer aan de macht. Hij had eigenlijk in 1943 moeten opstappen, maar door de oorlog werden verkiezingen als onwijs gezien.

Einde

Aan het einde van de Estado Novo ontstond er kritiek op Vargas. Critici wilden dat Vargas verkiezingen hield en dat er een nieuwe datum voor de presidentsverkiezingen kwam. Vargas besloot toezeggingen te doen, maar dat was niet genoeg. Na de oorlog groeide de roep om van Brazilië weer een democratie te maken. De angst bestond dat ook na de democratisering Vargas een grote invloed zou hebben.

Op 29 oktober 1945 werd Vargas afgezet nadat het leger en het ministerie van Oorlog tegen hem keerden. José Linhares werd uitgeroepen tot tijdelijk president. Eén jaar later vonden de presidentsverkiezingen plaats, waarna de Vierde Braziliaanse Republiek ontstond.

Economie en landbestuur

Een propagandaposter van de Estado Novo.

Tijdens de Estado Novo waren politieke partijen verboden. Ook werd de macht van de deelstaten verkleind en kreeg de president meer macht. Volgens de grondwet had Brazilië een parlement dat gekozen werd. Toch vonden er nooit verkiezingen plaats. Ook konden beslissingen van de president door middel van een referendum ongedaan gemaakt worden. Ook dat gebeurde nooit. Daarnaast was er sprake van censuur in het land. Brazilië was een erg divers land. Vargas was een nationalist. Hij geloofde dat immigranten goed moesten integreren in de Braziliaanse samenleving. Daarom wilde hij dat zij het Portugees zouden leren en de Braziliaanse cultuur overnamen. Immigranten kregen daarnaast minder invloed op de politiek.

Vargas was voor een groot deel van het Europees fascisme geïnspireerd. De staat kreeg meer controle over de pers en het onderwijs. De Braziliaanse regering wees klassenstrijd uit. In plaats daarvan wilde Vargas dat sociale klassen zouden samenwerken. Op die manier werden enkele wetten doorgevoerd die de levensomstandigheden van de armen verbeterden. Zo kregen arbeiders een achturige werkdag, een wekelijkse rustdag en kwamen er speciale beschermingen voor kinderen en vrouwen. Ook werd het minimumloon ingevoerd en werd de economie in arme regio's aangewakkerd.

Staatsmedia noemden Vargas de "vader van de armen". Die titel werkte heel goed, omdat veel Brazilianen hem nog steeds zo noemen.

Buitenlands beleid

Carmen Miranda met haar iconische fruithoed.

Tijdens de Estado Novo speelde Brazilië een belangrijke rol in de Zuid-Amerikaanse politiek. Vargas sloot diplomatieke banden met Uruguay en Peru. Ook loste Brazilië enkele conflicten tussen Zuid-Amerikaanse landen op, zoals een grensconflict tussen Peru en Colombia. Ook schold Brazilië de schuld van Paraguay kwijt na de Chaco-oorlog met Bolivia.

Brazilië had oorspronkelijk goede banden met de Asmogendheden, maar dat veranderde na 1938. Vanaf toen groeide Brazilië dichter tot de Geallieerden. Vargas zag dat als een mogelijkheid om grondstoffen aan de Geallieerden te verkopen. Ook wilde Brazilië geen conflict met de Amerikanen veroorzaken. Brazilië speelde een belangrijke rol in het Good Neighbor policy van de Verenigde Staten. De Braziliaanse actrice Carmen Miranda werd al snel het gezicht van dat beleid.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Estado_Novo_(Brazilië)&oldid=942078"