Se

Een Se (tokkelinstrument) met vijfentwintig snaren, enigszins vergelijkbaar met de citer.

De se (Chinees: 瑟) is een tokkelinstrument. Een oude geplukte citer van oorsprong uit China. Het varieerde in grootte en constructie, maar had over het algemeen 25-50 snaren met beweegbare bruggen en een bereik van maximaal vijf octaven . Het was een van de belangrijkste snaarinstrumenten in China, samen met de qin. De se raakte geleidelijk buiten gebruik en is uitgegroeid tot de vergelijkbare Guzheng. Moderne versies van de se lijken vaak op de Guzheng en er zijn pogingen gedaan om het instrument nieuw leven in te blazen.

Hoe het begon

Volgens de legende is de Se gemaakt door de god Fuxi. Er wordt gezegd dat het woord voor muziek, yue (樂), is samengesteld uit de karakters si voor zijde (絲) en mu voor hout (木), en dat kun je een omschrijving van het instrument noemen.

Historische geschriften waarin de se genoemd wordt, beginnen in de westelijke Zhou- periode (1045-771 v.Chr.), en was een populair instrument tijdens de zogeheten lente- en herfstperiode (771-476 v.Chr.). Samen met de qin wordt het genoemd in de Guan Ju, het beroemde eerste gedicht uit de Klassieker van de Poëzie (11e-7e eeuw voor Christus). De se wordt ook genoemd in The Analects of Confucius (5e-3e eeuw v.Chr.). Tijdens de Zhou-dynastie werd de Se gezien als een instrument van elites (rijke hoog opgeleide mensen) en werd het gebruikt om rituele muziek te spelen als offergaven.

Tijdens de periode van de strijdende staten (5e eeuw voor Christus) begon de Se zich te ontwikkelen tot vroege vormen van de guzheng, een ander type geplukte citer. Zo wordt de guzheng soms gezien als een kleinere en meer vereenvoudigde versie van de se, met minder snaren.

Archeologie

Een Se uit de 5e-3e eeuw voor Christus met vier pinnen. Rode en donkere lak met gebeeldhouwde vormen. De snaren zijn verdwenen.

Bewaarde exemplaren zijn opgegraven in de provincies Hubei en Hunan, evenals in de regio Jiangnan in China. Het instrument is ook gevonden in Jiangsu, Anhui, Shandong en Liaoning. Het graf van markies Yi van Zeng (eind 5e eeuw voor Christus) in Hubei bevatte een schat aan muziekinstrumenten, waaronder een Se, een complete set bianzhong (bronzen bellen), een guqin (geplukte citer), stenen klokkenspel en een trommel.

Het Shosōin- magazijn in Japan heeft één Se in zijn verzameling van historische instrumenten, meestal uit de 8e eeuw.

Bouw en gebruik

De historische Se werden gebouwd met een houten klankbord dat in het midden licht gebogen was. Het had drie bruggen aan het einde en één brug aan het hoofd. Gewoonlijk zijn er vier palen in één uiteinde ingebouwd om de snaren te verankeren, hoewel sommige instrumenten slechts drie of twee palen hadden. Het bord en de palen zijn vaak gelakt en bewerkt met decoratieve motieven. Het onderste uiteinde van een se heeft een lange, boogvormige opening waar de snaren doorheen kunnen.

De snaren waren gemaakt van gedraaide zijde in verschillende diktes. De Lüshi Chunqiu (3e eeuw voor Christus) stelt dat: "Een vijf-snarige Se, werd toen een vijftien-snarige Se. Toen Shun aan de macht kwam, voegde hij acht snaren toe, dus het werd drieëntwintig." Een ander denkt dat de Se begon met 50 snaren. De Shiban verandert het later in 25. "Een grote Se heeft 50 snaren, een middelste Se heeft er 25." Er staat ook dat Fuxi de 50-snarige se heeft gemaakt, een Sha genaamd, terwijl de Gele Keizer deze heeft teruggebracht tot 25. Er was ook een "kleine Se". die de helft van de snaren had. Het aantal snaren en de lengte van het instrument verschilt van plaats tot plaats, met archeologische vondsten van voorbeelden met 25, 24, 23 of 19 snaren. Een vlinderknoop aan de kop van de snaar, geregen door een bamboestaaf, over de brug aan de kop en over het hoofdgedeelte van het instrument en over in de staartbrug in het instrument, uit het klankgat aan de onderkant van het instrument, over het uiteinde en in vier of drie groepen om de pennen gewikkeld.

Er is weinig muziek voor de Se bewaard gebleven.

Moderne vormen van de se hebben over het algemeen geen pennen en zijn in plaats daarvan een beetje geregen zoals de guzheng, waarop het lijkt.

Vergelijkbare instrumenten

• In Korea hebben ze de seul. Deze wordt nog steeds gebruikt in confucianistische rituele muziek, die twee keer per jaar wordt uitgevoerd in het Munmyo- heiligdom in Seoul. Volgens Akhak Gwebeom is de seul de grootste onder de snaarinstrumenten en bestaat de snaar uit 25 snaren.
• In Japan wordt het instrument shitsu genoemd en werd het ooit gebruikt in gagaku- muziek, maar niet in moderne uitvoeringen. Een veertiensnarige shitsu wordt gebruikt in mingaku- muziek.
• In Vietnam heet het instrument sắt en wordt het beperkte gebruikt in oude Chinese muziek.

Links

• YouTube - Se ( 瑟, rechts)