Larense school
Met de Larense School wordt in de kunst een groep kunstenaars bedoeld die vanaf ongeveer 1870 tot ca. 1935 werkzaam waren in en rond het dorp Laren in Noord-Holland. Een aantal schilders van de Haagse School, waaraan de Larense school sterk verwand is, trokken in 1870 naar Laren om daar het dorpse leven en de natuur op een vrij realistische manier vast te leggen. De Larense school is zeg maar de plattelands variant van de Haagse school.
Eerste generatie
De van oorsprong Groningse schilder Jozef Israëls was een van de grondleggers van de Haagse school rond 1850. Hij "ontdekte" in 1870 Laren als schildersdorp. Israëls ging vaak naar Laren samen met zijn zoon Isaac Israëls en ook vertelde hij enthousiast aan zijn Haagse vrienden over Laren. Anton Mauve en Albert Neuhuys gingen kort daarna ook naar het Gooise dorp. Andere schilders van de Larense school zijn Hein Kever, Willem Steelink jr., Hendrik Valkenburg, Wally Moes, Etha Fles, Arina Hugenholtz en Tony Offermans. Een aantal van hen ging zelfs in Laren wonen. De komst van deze schilders en anderen werd ook bevorderd door de komst van de Gooische Stoomtram die het makkelijker maakte om vanaf Amsterdam naar het Gooi te reizen. Neuhuys en Mauve zorgden ervoor dat Laren wijde bekendheid kreeg. De Larense school werd bekend om de interieuren van boerderijen en ateliers zoals Neuhuys die schilderde. Mauve is vooral van de landschapschilderijen bekend geworden.
Tweede generatie
Tegen de eeuwwisseling (1900) kwamen er jongere schilders naar Laren en Blaricum. Bekende namen waren Otto Van Tussenbroek en Evert Pieters, Bernard de Hoog, Henk de Court Onderwater, André Broedelet, Salomon Garf, Franz Deutmann, Lammert van der Tonge, Jaap Dooijewaard en Bernard Pothast. De meeste van hen waren zogeheten genreschilders, net als Neuhuys. Ook zij schilderden interieurs en portretten van onder andere de Gooise bewoners. Cornelis Vreedenburgh, Gerrit Willem van Blaaderen, Bernard Polfliet, Frans Langeveld en Ed van de Ven hielden zich meer met landschappen bezig. Verschillende van de schilders van de tweede generatie stapten over naar het impressionisme, anderen bleven schilderen in de realistische stijl van de eerste generatie.
Een tiental kunstenaars organiseerde tentoonstellingen, onder andere in hotel-restaurant Hamdorff in Laren. Dit was ook een soort verzamelplek voor de kunstenaars. De hoteleigenaar Hamdorff was tevens een van de initiatiefnemers om de stoomtram naar Laren te krijgen. Ook kwam er in 1921 De Vereeniging van Beeldende Kunstenaars Laren-Blaricum, opgericht door Co Breman.
Het Gooi trok ook buitenlandse schilders aan zoals Max Liebermann (in 1884) en ook de Amerikaan William Henry Singer, die in 1911 het landhuis "De Wilde Zwanen" liet bouwen. Dit werd na de Tweede Wereldoorlog het Singer Museum.
Co Breman en een andere nieuwkomer, Ferdinand Hart Nibbrig, schilderden met de stijl van het pointillisme. Ook de latere modernisten als Piet Mondriaan, Jan Sluijters en Leo Gestel vestigden zich in Laren.
In laren en Blaricum zijn nog altijd vele ateliers met de hoge raampartijen (meestal aan de noordkant) terug te vinden. Ook zijn er verschillende straten naar de kunstenaars van de Larense school vernoemd. In Blaricum is er de Dooyewaard Stichting, die werk- en leefruimte voor kunstenaars heeft verworven en beheert, zodat Blaricum ook in de toekomst behouden zal blijven als dorp voor en van kunstenaars.