Piet (Sinterklaas)
Piet is het hulpje van Sinterklaas.
Pieten helpen Sinterklaas met bijvoorbeeld het vasthouden van zijn staf of zijn boek en het gooien van cadeautjes in de schoorsteen. Pieten hebben middeleeuwse kleding aan met streepjes in verschillende vrolijke kleuren. Ze via het raam of de schoorsteen naar binnen leveren je cadeautje af. Ze moeten wel heel goed kunnen klimmen om bij het raam of de schoorsteen te kunnen komen.
Geschiedenis
In het oorspronkelijke verhaal van Sint Nicolaas is er geen Piet maar wel een soort helper. Dit kan een soort priester zijn geweest. Nicolaas was gewoon een bisschop in de stad Myra in het huidige Turkije. Pas later zijn er een 'engeltje' en een 'duiveltje' bij gekomen. In Tsjechië loopt Sint Nicolaas nog steeds rond met een engeltje en een duiveltje. In Nederland is alleen nog het duiveltje over, maar dit heeft zich ontwikkeld tot Piet. Mogelijk verwijst Piet naar de mythische zwarte raven die de Germaanse god Wodan terzijde stonden.
In de middeleeuwen werd Sinterklaas vaak afgebeeld met een zwarte duivel (die noemen we nu de Pieten). Die zwarte duivel is later Zwarte Piet geworden. Er zijn veel verhalen bedacht of verzonnen over Sinterklaas en het ontstaan van zijn Pieten. Een daarvan is dat Sinterklaas op de markt een slavenjongen vrijkoopt, Die jongen heette Petrus. Die was hem toen zo dankbaar dat hij altijd bij Sinterklaas bleef en zijn hulpje werd. Later is die naam uitgegroeid tot Piet.
Sinterklaas kwam vroeger overal alleen, daarna kwam hij met een knecht, Zwarte Piet. Als je stout was, was het verhaal dat je mee in de zak van Sinterklaas naar Spanje werd genomen en dat je moest je werken voor Sinterklaas. Voor Sinterklaas gooit Piet pakjes in de schoorsteen van huizen. Op 5 december staat er een grote zak met pakjes voor de deur. Het past goed bij het feest dat Sinterklaas met de boot aankomt. Tot ver in de 20e eeuw was Piet niet zo'n goede helper omdat hij te veel kletste en ook een beetje onhandig was. Mensen bedachten dat als een Piet leuk was meerdere Pieten nog leuker zouden zijn en beter zouden werken.
Vanaf de negentiende eeuw
De eerste keer dat een soort Zwarte Piet in een boek verscheen, was in het boek Sint Nicolaas en zijn Knecht uit 1850, geschreven door Jan Schenkman. Daarin heeft Sinterklaas voor het eerst een zwarte knecht. De knecht heeft dan nog geen naam. Vroeger was eerst altijd maar één Piet als hulp van Sinterklaas. Deze Piet werd zwart geschminkt, zodat hij leek op een Moor. Sommige Moren waren namelijk totslaafgemaakten of dienaren van Spaanse edelmannen uit de tijd van de Renaissance. Dat is ook de reden dat Piet nog altijd de kleding daarvan draagt. Later is die betekenis verdwenen en werd de uitleg dat Piet zo zwart was, omdat hij de schoorsteen kwam om geschenken voor de kinderen achter te laten. Ook daar bestaat een verwijzing naar de Germaanse mythologie. Daar zou een zekere Uhl, ook een hulp van Wodan, granen (vruchtbaarheidssymbool) in de huizen werpen via het zogeheten Uhlengat of uilengat, dat heel vroeger als schoorsteen diende.
Kinderen waren vroeger bang voor Piet omdat er werd verteld dat hij de stoute kinderen mee terug nam naar Spanje in de zak. Tegenwoordig is dit uit het Sinterklaasverhaal verdwenen en Piet is nu niet meer eng.
Tegenwoordig
Na de Tweede Wereldoorlog werden er steeds vaker Sinterklaasintochten gehouden. Dat gebeurde toen nog met meerdere Zwarte Pieten. Vanaf 2017 veranderen Zwarte Pieten steeds meer in andere soorten Pieten. Pieten blijven tegenwoordig wit of schminken zich als een soort clown, een stuk kaas of een stroopwafel. Ook zijn er Pieten die hun gezicht in meerdere kleuren schminken. Maar meer en meer is men overgestapt op roetvegen op hun gezicht. Deze roetveegpieten zijn veel te zien in het Sinterklaasjournaal. Na 5 december verlaten Sinterklaas en zijn Pieten Nederland weer. De rest van het jaar wonen ze in het grote kasteel van Sinterklaas in Spanje.
Kleding
Pieten dragen een muts met een veer, een jas, manchetten of mouwtjes en een plofbroek en een paieren molensteenkraag. Vroeger droegen de Zwarte Pieten ook vaak zwarte handschoenen en een zwarte maillot, rode lippenstift en gouden oorbellen. Tegenwoordig doen ze dat niet meer.
Discriminatie
Vroeger waren de pieten helemaal zwart en werden ze dan ook "Zwarte Piet" genoemd. Dit is nu niet meer zo omdat sommige mensen het als racistisch zagen. De pieten zijn de hulpjes van Sinterklaas. Hierdoor was een witte man (Sinterklaas) de baas was over de donkere pieten. Dit leek te veel op slavernij. Daarom hebben de meeste pieten tegenwoordig alleen roetvegen doordat ze door de schoorsteen zijn gekomen. In sommige plaatsen is Piet nog wel zwart.