Veldtocht van Napoleon naar Rusland

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Napoleons veldtocht naar Rusland of de Franse invasie van Rusland vond plaats tussen 24 juni en 24 december 1812. In dat jaar probeerde de Franse keizer Napoleon Bonaparte om het keizerrijk Rusland binnen te vallen. De Russische tsaar Alexander I begon in 1811 namelijk opnieuw met het handelen met het Verenigd Koninkrijk. Napoleon vond dat Rusland hierdoor het Continentaal Stelsel (een handelsblokkade tegen de Britten) schond. Hij dwong de Russische tsaar om zich aan het stelsel te houden. Toen de tsaar dit weigerde besloot Napoleon om Rusland binnen te vallen.

De veldtocht wordt vaak gezien als onderdeel van de Zesde Coalitieoorlog. Ook was veltocht naar Rusland Napoleons fatale fout. Het Franse leger was namelijk niet uitgerust op de Russische winter. Napoleon baande zich een weg door Rusland naar Moskou. Onderweg hadden de Russen alle dorpen, huizen en velden in de brand gestoken, waardoor het Franse leger ook zonder voedsel zat. Naast honger en kou heersten er ook ziektes in het leger. Napoleon wist Moskou uiteindelijk in te nemen, maar besloot zich terug te trekken. De Russen hadden hem namelijk in de val gelokt. Napoleon werd uiteindelijk verslagen in de Slag bij Leipzig en verbannen naar het Italiaanse eiland Elba.

In Rusland wordt de invasie vaak de Grote Vaderlandse Oorlog van 1812 genoemd. Het boek Oorlog en vrede van Russische schrijver Leo Tolstoj speelt zich ook tijdens de invasie af.

Achtergrondinformatie

Het Continentaal Stelsel

Zie Continentaal stelsel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tijdens de Franse invasie van Rusland speelde het continentaal stelsel een grote rol, maar wat betekende dat eigenlijk? Het continentaal stelsel was een handelsblokkade die ingevoerd werd door Napoleon in 1806. Door het stelsel was het verboden om handel te drijven met het Verenigd Koninkrijk. De Britten waren namelijk de grote vijand van de Fransen en het belangrijkste land binnen de coalitie. Om de Britse economie te verzwakken mochten Frankrijk en zijn bondgenoten geen handel drijven met de Britten. In 1807 sloot Rusland vrede met Napoleon (als een gevolg van de Vierde Coalitieoorlog). Rusland werd toen ook onderdeel van het continentaal stelsel.

Toch bracht het stelsel niet alleen schade aan de Britse economie. Ook de Europese economieën liepen schade op, aangezien veel Britse koloniale producten niet meer gekocht konden worden. Voorbeelden hiervan zijn katoen, rietsuiker en koffie. Ook waren veel landen afhankelijk van de handel met de Britten, waaronder de Russen. De Russische tsaar wilde daarom het stelsel iets versoepelen, maar Napoleon wilde hier niets van weten.

Oorlogsverklaring

De Russische tsaar negeerde echter de dreigementen van Napoleon. Het land hield de banden met de Britten aan en stapte uiteindelijk uit Continentaal stelsel. Hierdoor kon Rusland weer vrij handel voeren met de Britten. Volgens Rusland was Napoleon namelijk niet een afspraak uit de Vrede van Tilsit nagekomen. De Fransen hadden toen beloofd om de Donauvorstendommen (Walachije en Moldavië) aan Rusland te geven. het enige probleem was dat de Fransen deze twee vorstendommen niet in hun bezit hadden. Ook kon het Franse leger ze niet veroveren, aangezien te veel Franse soldaten bezig waren met de Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog. Daarnaast voelde Rusland zich nog steeds bedreigd door het hertogdom Warschau; een Franse vazalstaat in het huidige Polen.

Napoleon protesteerde verschillende keren tegen het besluit van de Russische tsaar, maar deze luisterde niet naar Napoleon. Op 22 juni 1812 besloot Napoleon daarom om Rusland de oorlog te verklaren.

Voorbereidingen

Napoleon was extreem goed voorbereid op zijn invasie van Rusland. Het is zelfs de oorlog met de meeste voorbereiding. Hij liet grote voorraden aan voedsel, medicijnen, kleding en bouwmaterialen aanleggen. Ook probeerde hij zo veel mogelijk troepen te verzamelen. Hiervoor gebruikte hij ook de dienstplicht, waardoor veel soldaten gedwongen werden om te vechten in zijn leger. De helft van de soldaten bestond uit niet-Fransen, zoals Duitsers, Polen, Italianen, Zwitsers, Nederlanders en Spanjaarden. In de Franse bezette gebieden en vazalstaten werden namelijk ook mannen opgeroepen voor het leger. Napoleons Grand Armée (Grote Leger) bestond hierdoor uit maar liefst 466.000 soldaten.

Daarnaast verdiepte Napoleon zich in de beste route door het enorme Rusland. Hij bestudeerde zelfs de Zweedse invasie van Rusland door koning Karel XII tussen 1708 en 1709. Hoewel de Zweedse koning van de Russen verloren had, probeerde Napoleon van zijn fouten te leren.