Katapult

Een katapult is een projectiel wapen waarmee je voorwerpen af kunt schieten. De hand katapulten ontstonden zo'n 279.000 jaar geleden.

Als handwapen lijkt het wat op een V-vormige tak met tussen de poten een elastisch stuk. Hiermee kan een steentje worden weggeschoten.

Een vergelijkbare vorm is een slinger. Aan het einde van een stuk touw of reep leer zit een soort zakje of lusje waarin een steentje wordt gedaan. Door het touw rond te draaien kan het steentje weggeslingerd worden. In de bijbel weet de kleine David hiermee de reus Goliath te verslaan. Herders gebruikten het om schapen die een eindje verder liepen te laten opletten.

Later werden er wapens gemaakt (door bijvoorbeeld de Romeinen) die grotere stenen konden wegschieten of wegslingeren. Dit type wapens werden tot in de middeleeuwen gebruikt. Deze staan bekend als een blijde of lepelblijde. In de Eerste Wereldoorlog werden ze zelfs nog gebruikt om handgranaten weg te schieten. Op vliegdekschepen wordt een soort katapult gebruikt om vliegtuigen weg te schieten (te lanceren). In kleinere vorm worden er drones mee gelanceerd.

• 

  Handgemaakte katapult

• 

  Peruaanse slinger

• 

  Romeinse katapult

• 

  Nagemaakte boog lepelblijde

• 

  Lepelblijde met contragewicht en hand-lier

• 

  Onager waarbij touw in een wrongel werd opgedraaid

• 

  Franse grenadiers gebruiken katapult om handgranaten af te schieten in WO1

• 

  De F-A-18C Hornet wordt vanaf vliegdekschip USS Harry S. Truman met een stoomkatapult afgeschoten

Geschiedenis

Een katapult zoals gebruikt door de Romeinen en later in de Middeleeuwen is een ballistisch apparaat dat wordt gebruikt om een ​​projectiel over grote afstand te lanceren zonder de hulp van buskruit of andere drijfgassen. Het zijn met name verschillende soorten oude en middeleeuwse belegeringsmachines. Een katapult gebruikt het plotseling vrijkomen van opgeslagen (potentiële) energie om zijn lading voort te stuwen. De meeste zetten spanning of torsie (draaiing) -energie om die langzaam en handmatig werd opgebouwd in het apparaat voordat het werd losgelaten. Dit gebeurde via veren, bogen, gedraaid touw, elastiek of een van de vele andere materialen en mechanismen.

In gebruik sinds de oudheid, heeft de katapult bewezen een van de meest hardnekkige effectieve mechanismen in oorlogsvoering te zijn. In moderne tijden kan de term van toepassing zijn op apparaten variërend van een eenvoudig in de hand gehouden werktuig (ook wel een " katapult ") tot een mechanisme voor het lanceren van vliegtuigen vanaf een schip.

De vroegste katapulten dateren uit ten minste de 7e eeuw v. Chr., met koning Uzzia, van Juda, geregistreerd als het uitrusten van de muren van Jeruzalem met machines die grote stenen afschoten. In de 5e eeuw voor Christus verscheen de mangonel in het oude China, een soort trebuchet en katapult.  Vroeg gebruik werd ook toegeschreven aan Ajatashatru van Magadha in zijn, 5e eeuw voor Christus, oorlog tegen de Licchavis. Griekse katapulten werden uitgevonden in het begin van de 4e eeuw voor Christus, wat wordt bevestigd door Diodorus Siculusals onderdeel van de uitrusting van een Grieks leger in 399 v.Chr., en vervolgens gebruikt bij het beleg van Motya in 397 v.Chr.

De katapult en kruisboog zijn in Griekenland nauw met elkaar verweven. In een vergrootte versie werd de kruisboog gecombineerd met een lepelblijde, waarbij de opgespannen boog voor de opgeslagen energie zorgt. Deze werd op spanning gebracht met behulp van een lier. Er werden ook pijlen mee geschoten, die eventueel van een brandend materiaal werden voorzien. Uit dit apparaat werd later door de Romeinen de ballista ontwikkeld.

Dierenwereld

Dat wat de kameleon met zijn tong doet is min of meer vergelijkbaar met een katapult. De tong kan zes keer zo lang worden als het uit de bek schiet en een insect vangt. Spieren in de tong zijn elastiekachtig.