Duurzaam

Opgeslagen metalen die klaar liggen voor recycling

Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog moest je wel zuinig leven

Duurzaam of duurzaamheid hoor je steeds vaker tegenwoordig. Toch is duurzaamheid ouder dan je denkt. Vroeger was het de gewoonste zaak van de wereld dat je zuinig met goederen en materialen om ging. Ook werden goederen hersteld. Al op jonge leeftijd leerden meisjes hoe ze sokken moesten stoppen en kleding konden herstellen. Ook werd er vaak zelf kleding gemaakt. Ook andere huishoudelijke artikelen werden gerepareerd als deze kapot gingen of ze werden op een andere manier hergebruikt.

Tussen ongeveer 1960 en 2020 was het in Nederland (en andere westerse landen) steeds meer de gewoonte geworden om spullen na een tijdje weg te gooien. Het werd een wegwerpeconomie. Maar dat kost veel geld en materialen en is ook slecht voor het milieu. Want voor het maken van goederen heb je grondstoffen nodig en die komen meestal uit de natuur. Plastic wordt bijvoorbeeld van aardolie gemaakt. Metalen als koper en ijzer komen ook uit de grond. Om die materialen uit de grond te halen kost ook veel energie en je beschadigd de natuur er mee. Bovendien kunnen verkeerde stoffen (chemicaliën) de natuur vervuilen.

Tegenwoordig realiseert men zich steeds vaker dat je net als vroeger veel beter goederen kunt herstellen of dat je de materialen (grondstoffen) van goederen beter kunt hergebruiken. Afval wordt al langer gescheiden verzameld, maar de grondstoffen die er in verwerkt zitten worden steeds beter teruggewonnen. Recyclen of kringloopeconomie noemen we dat. Op zich kost dat ook energie, maar minder dan dat je het uit de natuur moet halen.

Ook bedrijven proberen steeds zuiniger te produceren (minder grondstoffen te verspillen). Hierdoor ontstaat er ook minder belasting op het milieu. Hoewel de meningen hierover verdeeld zijn, wil men dat apparaten langer mee gaan en (weer) makkelijker te repareren zijn. Daarvoor heb je bijvoorbeeld ook de repareer-cafés. Maar dan heb je wel handige (technische) mensen nodig.

Bepaalde stoffen als plastics horen niet in de natuur thuis. Er wordt dan ook steeds beter op gelet dat plastic niet in de natuur terecht komt. Iedereen kan daar aan mee werken en bijvoorbeeld plastic flesjes en blikjes inleveren in de flessenautomaat voor statiegeld.

De mate waarin landen (en hun inwoners) natuurlijke grondstoffen verbruiken wordt de ecologische voetafdruk genoemd. Dat getal is in de westerse landen best hoog.

Manieren om duurzaamheid te verbeteren kan op vele manieren:

• Duurzaam wonen - Met elkaar (weer) kleiner gaan wonen (tiny houses, kleine huisjes). Denk aan ecodorpen en transitiesteden. Ook zuiniger met water omgaan (korter douchen), gordijnen 's avonds dicht, lichten uit doen als je niet in die kamer bent, spaarlampen gebruiken enzovoorts.
• Duurzaam bouwen - zuiniger omgaan met bouwmaterialen, betere isolatie, slimmere verwarming en dergelijke, maar ook alleen dat bouwen wat echt nodig is en leegstand zien te voorkomen
• Duurzame landbouw - permacultuur (oude landbouwmethoden, liefst zonder overbodige meststoffen),
• Duurzame energie - minder energie gebruiken, energie slimmer opwekken
• Deeleconomie - bijvoorbeeld samen doen met een auto
• Wetenschap gebruiken om nieuwe duurzame technologieën te ontwikkelen (bijvoorbeeld kernfusie ontwikkelen of het ontwikkelen van nieuwe generaties windmolens en zonnepanelen)
• Het ontwerpen van systemen (en spullen) op een flexibele en omkeerbare manier (zie recyclen of kringloopeconomie).