Vrede van Tilsit

De Vrede van Tilsit, ook bekend als de Verdragen van Tilsit, bestond uit twee verdragen die in juli 1807 werden ondertekend door de Franse keizer Napoleon. De eerste werd ondertekend op 7 juli tussen Napoleon en de Russische tsaar Alexander, toen ze elkaar ontmoetten op een vlot in het midden van de rivier de Neman. De tweede werd op 9 juli met Pruisen ondertekend. Deze verdragen werden gesloten nadat Napoleon de overwinning had behaald bij Friedland. Koning Frederik Willem III van Pruisen stond in Tilsit ongeveer de helft van zijn vooroorlogse gebieden af. Uit die gebieden had Napoleon Franse zusterrepublieken gecreëerd, die in Tilsit werden geformaliseerd en erkend: het koninkrijk Westfalen, het hertogdom Warschau en de vrije stad Danzig; de andere afgestane gebieden werden toegekend aan bestaande Franse vazalstaten en aan Rusland.

Een Frans medaillon uit de post-Tilsit periode. Het toont de Franse en Russische keizers die elkaar omhelzen (Napoleon Bonaparte & Alexander I van Rusland).

Napoleon verstevigde niet alleen zijn controle over Midden-Europa, maar had ook Rusland en de afgeknotte Pruisische bondgenoot bij zich tegen zijn twee overgebleven vijanden, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Dit leidde tot de Anglo-Russische en Finse oorlogen. Tilsit bevrijdde ook Franse troepen voor de Schiereilandoorlog. Midden-Europa werd weer een slagveld in 1809 toen Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk Frankrijk betrokken bij de Vijfde Coalitieoorlog.

Geschiedenis

Napoleon had een groepje landen bij elkaar gebracht die hem hielpen in de oorlog. Dit groepje landen heette de Rijnbond. Pruisen vond dit niet leuk, omdat ze dachten dat Napoleon te veel macht zou krijgen. Daarom stuurde Pruisen een brief naar Napoleon waarin stond dat alle Franse soldaten uit Duitsland moesten vertrekken. Rusland vond dit ook en daarom gingen ze samenwerken tegen Frankrijk.

Napoleon vocht in de oorlog tegen andere landen. Hij won een grote veldslag tegen Rusland in Oost-Pruisen. Daarna moesten Rusland en de Pruisen zich overgeven. De tsaar van Rusland (Alexander I), de keizer van de Pruisen (Frederik Willem III ) en de keizer van Frankrijk (Napoleon Bonaparte) moesten toen een verdrag ondertekenen. Franse en Russische keizers ondertekende het verdrag op een vlot op de grensrivier tussen beide invloedssferen. In het verdrag werd besloten dat Pruisen veel gebied moest afstaan aan Frankrijk en Rusland. Pruisen moest ook zijn leger verkleinen en herstellingen van 100 miljoen francs aan Frankrijk betalen. Het hertogdom Warschau werd opgericht uit het grootste deel van de Pruisische “buit” van de Poolse delingen. Pruisen behield daarvan alleen de provincie West-Pruisen met de havenstad Danzig. Pruisen verloor de helft van zijn gebied ten voordele van Frankrijk.

Frans-Russisch verdrag (7 juli)

De eerste werd ondertekend op 7 juli tussen Napoleon en de Russische keizer Alexander, toen ze elkaar ontmoetten op een vlot in het midden van de rivier de Neman. De tweede werd op 9 juli met Pruisen ondertekend. Deze verdragen werden gesloten nadat Napoleon de overwinning had behaald bij Friedland. Koning Frederik Willem III van Pruisen stond in Tilsit ongeveer de helft van zijn vooroorlogse gebieden af. Uit die gebieden had Napoleon Franse zusterrepublieken gecreëerd, die in Tilsit werden geformaliseerd en erkend: het koninkrijk Westfalen, het hertogdom Warschau en de vrije stad Danzig; de andere afgestane gebieden werden toegekend aan bestaande Franse vazalstaten en aan Rusland.

Napoleon verstevigde niet alleen zijn controle over Midden-Europa, maar had ook Rusland en de afgeknotte Pruisische bondgenoot bij zich tegen zijn twee overgebleven vijanden, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Dit leidde tot de Anglo-Russische en Finse oorlogen. Tilsit bevrijdde ook Franse troepen voor de Schiereilandoorlog. Midden-Europa werd weer een slagveld in 1809 toen Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk Frankrijk betrokken bij de Vijfde Coalitieoorlog.

Na het verdrag van Tilsit waren Napoleon en Alexander I de beste vrienden. Ze konden het toen ook heel goed met elkaar vinden. Ze deden namelijk ook veel dingen samen, zoals: elkaar omhelzen als ze elkaar een tijdje niet hadden gezien, hand in hand voortlopen, hals handdoeken aan elkaar uitwisselen, samen dineren en tot diep in de nacht met elkaar praten.

Frans-Pruisisch verdrag (9 juli)

Napoleon, Alexander I van Rusland, koningin Louise van Pruisen en Frederik Willem III.

Het verdrag met Pruisen leidde tot het verlies van ongeveer de helft van zijn grondgebied. Cottbus ging over naar Saksen, de linkeroever van de Elbe werd toegewezen aan het nieuw gecreëerde koninkrijk Westfalen, Białystok werd aan Rusland gegeven (wat leidde tot de oprichting van de oblast Belostok), en het grootste deel van de Poolse landen in Pruisisch bezit sinds de Tweede en Derde Deling werd het quasi-onafhankelijke hertogdom Warschau. Pruisen zou het leger terugbrengen tot 43.000 en op 9 maart 1808 stelde Frankrijk zijn tribuut vast dat het van Pruisen zou worden geheven op 154.500.000 frank (= Pruisische dollar 41,73 miljoen), met aftrek van 53.500.000, die tot nu toe was opgehaald tijdens de voortdurende Franse bezetting. Het bedrag werd in twee stappen verlaagd tot 120 miljoen frank op 1 november 1808.

Toen het Verdrag werd opgesteld, werd door een waarnemer opgemerkt dat de Pruisische koning aan de oever van de rivier de Neman aan het pacen was; Napoleon hoefde "maar zijn hand op te steken en Pruisen zou ophouden te bestaan" (McKay). Vandaar dat veel waarnemers in Pruisen en Rusland het verdrag als ongelijk en als een nationale vernedering beschouwden. De Russische soldaten weigerden de bevelen van Napoleon op te volgen, zoals het incident in Lissabon aan heel Europa liet zien. Napoleons plannen om met de zus van de tsaar te trouwen werden gedwarsboomd door Russische royalty's. De samenwerking tussen Rusland en Frankrijk liep uiteindelijk stuk in 1810 toen de tsaar neutrale schepen begon toe te staan in Russische havens te landen. In 1812 stak Napoleon de rivier de Neman over en viel Rusland binnen, waarmee een einde kwam aan elk overblijfsel van alliantie.

Afloop

Alexander I had het verdrag uiteindelijk verbroken. In het verdrag stond namelijk ook dat alle landen in Europa niet meer met Engeland mochten handelen. Deze afspraak was niet zo gunstig voor Rusland. Het ging later economisch niet meer zo goed in het land. Er kwam zelfs hongersnood. Alexander I had toen toch maar besloten om de handel door te laten gaan. Dit kon Napoleon niet accepteren. In het voorjaar van 1812 trok hij toen met le Grande Armée (het grote leger) Rusland binnen.