Zwart gat: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Regel 19: Regel 19:
 
Zwarte gaten zijn zo enorm zwaar, dat zij een invloed hebben op de omgeving (de ruimte). Onze [[Aarde (planeet)|aarde]] heeft een bepaalde [[zwaartekracht]], een kracht die continu aan jou trekt. Zwarte gaten hebben in tegenstelling tot de aarde geen oppervlak om op te staan, maar wel een zwaartekracht die duizend maal sterker is dan waar wij mee te maken hebben. De invloed die een zwart gat uitoefent op de omgeving, de ruimte, is te vergelijken met wanneer je een bowlingbal op een ongespannen tafelkleed legt. De kuil die hierdoor ontstaat is alleen met een zwart gat vele malen extremer. Vanaf een bepaald punt- astronomen noemen dit ook wel de [[waarnemingshorizon]] van een zwart gat- is het zwarte gat zo stijl, dat je er niet meer uit kunt komen. Er is zo'n grote zwaartekracht aanwezig, dat je als het ware in het zwarte gat wordt gezogen en er niet meer uit kunt komen.
 
Zwarte gaten zijn zo enorm zwaar, dat zij een invloed hebben op de omgeving (de ruimte). Onze [[Aarde (planeet)|aarde]] heeft een bepaalde [[zwaartekracht]], een kracht die continu aan jou trekt. Zwarte gaten hebben in tegenstelling tot de aarde geen oppervlak om op te staan, maar wel een zwaartekracht die duizend maal sterker is dan waar wij mee te maken hebben. De invloed die een zwart gat uitoefent op de omgeving, de ruimte, is te vergelijken met wanneer je een bowlingbal op een ongespannen tafelkleed legt. De kuil die hierdoor ontstaat is alleen met een zwart gat vele malen extremer. Vanaf een bepaald punt- astronomen noemen dit ook wel de [[waarnemingshorizon]] van een zwart gat- is het zwarte gat zo stijl, dat je er niet meer uit kunt komen. Er is zo'n grote zwaartekracht aanwezig, dat je als het ware in het zwarte gat wordt gezogen en er niet meer uit kunt komen.
 
[[Bestand:Spacetime curvature.png|miniatuur|De kromming van de ruimtetijd door massa (de aarde in dit voorbeeld) en energie. Door de kromming van de ruimtetijd is het raster als het ware vergroot/verbreed, hierdoor verloopt tijd veel langzamer rondom zware objecten. ]]
 
[[Bestand:Spacetime curvature.png|miniatuur|De kromming van de ruimtetijd door massa (de aarde in dit voorbeeld) en energie. Door de kromming van de ruimtetijd is het raster als het ware vergroot/verbreed, hierdoor verloopt tijd veel langzamer rondom zware objecten. ]]
Volgens [[Albert Einstein]]'s [[algemene relativiteitstheorie]] bestaat ons universum uit een soort [[vierdimensionaal]] raster wat wordt beschreven als [[ruimtetijd]]. Wij, de mens, kan alleen een driedimensionaal systeem zien, namelijk LxBxH (Lengte x breedte x hoogte), een locatie/plaats. Er is alleen bewezen dat er een hogere orde dimensie bestaat, namelijk een vierde dimensie: tijd. Tijd kunnen wij alleen niet zien maar wel waarnemen. De algemene relativiteitstheorie legt uit dat tijd en ruimte (de voor ons zichtbare drie dimensies, samen met de vierde dimensie: tijd) met elkaar verweven zijn in één structuur, of raster.
+
Volgens [[Albert Einstein]]'s [[algemene relativiteitstheorie]] bestaat ons universum uit een soort [[vierdimensionaal]] raster wat wordt beschreven als [[ruimtetijd]]. Wij, de mens, kan alleen een driedimensionaal systeem zien, namelijk LxBxH (Lengte x breedte x hoogte) ook wel een locatie of plaats genoemd. Er is bewezen dat er een hogere orde dimensie bestaat, namelijk een vierde dimensie: tijd. Tijd kunnen wij alleen niet zien maar wel waarnemen. De algemene relativiteitstheorie legt uit dat tijd en ruimte (de voor ons drie zichtbare, samen met de vierde dimensie: tijd) met elkaar verweven zijn in één structuur, of raster: ruimtetijd.
 
 
 
* <!-- LATEN STAAN A.U.B. -->
 
* <!-- LATEN STAAN A.U.B. -->

Versie van 19 okt 2020 14:14

Zwart gat.jpg

Een zwart gat is wat overblijft van een grote ster (die wordt een rode superreus genoemd) die sterft en onder invloed van zijn eigen zwaartekracht in elkaar klapt. Alle massa van de ster komt dan samen op één plek. Het zwarte gat dat is ontstaan slokt alles om zich heen op, zelfs licht – het allersnelste wat er is – kan niet meer ontsnappen. Alleen via de waarnemingshorizon waar licht nog net kan ontsnappen slokt het zwart gat het niet op. Daarom heet het een zwart gat. Het is niet zo dat een zwart gat oneindig kan blijven opslokken. Als een zwart gat te veel eet, spuugt hij het via 2 stralen weer uit via de 2 polen van het zwarte gat.

Omdat de speciale relativiteitstheorie zegt dat naarmate er ergens meer massa is, de tijd steeds langzamer verstrijkt, zou de tijd in theorie helemaal stilstaan als je je in de nabijheid van een zwart gat bevond.

Astronomen vermoeden dat vele melkwegstelsels extreem zware zwarte gaten herbergen in hun kernen. Deze zwarte gaten hebben een massa van meer dan een miljoen zonnen.

Onderzoek

Voor zover bekend zijn er in het heelal alleen zwarte gaten die zijn ontstaan uit ingestorte sterren, maar misschien bestaan er ook wel zwarte gaten zo groot als atomen of nog kleiner of hebben die ooit bestaan, bijvoorbeeld vlak na de oerknal. Die zouden dan nog steeds behoorlijk zwaar zijn, als je bedenkt dat een zwart gat van slechts een of een paar centimeter al evenveel zou wegen als de hele Aarde! In de Large Hadron Collider in Zwitserland wordt onder andere gekeken of zulke zwarte gaten echt kunnen ontstaan als kwantumdeeltjes op elkaar botsen. Zulke kleine zwarte gaten zouden vrijwel meteen verdampen door de hawkingstraling.

Classificering

Zwarte gaten zijn tot dusver te verdelen in vier groepen:

  • Minuscule zwarte gaten: dit zijn zwarte gaten die een gewicht (massa) hebben van grofweg 0,02 milligram (0,00002 gram), tot die van ongeveer onze maan. Deze zwarte gaten zijn tot dusver volledig theoretisch: er is geen bewijs gevonden dat zij bestaan. Door de zogeheten Hawkingstraling (het fenomeen dat zwarte gaten bepaalde temperaturen en straling (deeltjes) uitzenden vanaf een zekere afstand (net buiten de horizon/grens van het zwarte gat), ontsnappen er deeltjes van het zwarte gat (die net buiten de aantrekkingskracht van het gat liggen) waardoor het zwarte gat erg langzaam, afhankelijk van de omvang van het gat, verdampt/oplost omdat het energie verliest/uitstraalt. Dit betekent dat zulke kleine/minuscule zwarte gaten binnen enkele seconden, of zelfs nog sneller, verdampen en dus niet meer bestaan. Een theorie, of denkwijze, over het ontstaan van zulke zwarte gaten is dat aan het begin van ons universum, kort na de oerknal, er een enorme externe druk (druk van buitenaf, alsof je een pakje drinken samenperst) aanwezig was. Waardoor zulke minuscule zwarte gaten zijn ontstaan en vermoedelijk ook zeer snel zijn verdampt/verdwenen. Doordat minuscule zwarte gaten mogelijk gecreëerd zijn door externe druk (druk van buitenaf), is het in theorie mogelijk om via de Large Hadron Collider, zulke zwarte gaten te produceren. De Large Hadron Collider vuurt namelijk minuscule deeltjes op elkaar af, waardoor deze deeltjes weliswaar ontploffen en er (nog) kleinere deeltjes ontstaan. Er ontstaat ook enorm veel druk hierdoor, waardoor het mogelijk is, in theorie, om minuscule zwarte gaten te produceren.
  • Stellaire zwarte gaten: dit zijn zwarte gaten die ontstaan zijn uit een supernova. Dit soort zwarte gaten hebben een massa (gewicht) van ongeveer 5 tot 100 zonmassa's.
  • Middelgrote zwarte gaten: dit zijn zwarte gaten met een massa van ongeveer 500 tot 1000 zonmassa's. Over dit soort zwarte gaten is niet veel bekend. Dit is namelijk een tussenklasse.
  • Superzware zwarte gaten: dit zijn de grootste zwarte gaten die wij tot dusver hebben kunnen waarnemen. Deze zwarte gaten hebben een massa van ongeveer vijftigduizend tot vele miljoenen zonmassa's.

Invloed op de ruimte

Zwarte gaten zijn zo enorm zwaar, dat zij een invloed hebben op de omgeving (de ruimte). Onze aarde heeft een bepaalde zwaartekracht, een kracht die continu aan jou trekt. Zwarte gaten hebben in tegenstelling tot de aarde geen oppervlak om op te staan, maar wel een zwaartekracht die duizend maal sterker is dan waar wij mee te maken hebben. De invloed die een zwart gat uitoefent op de omgeving, de ruimte, is te vergelijken met wanneer je een bowlingbal op een ongespannen tafelkleed legt. De kuil die hierdoor ontstaat is alleen met een zwart gat vele malen extremer. Vanaf een bepaald punt- astronomen noemen dit ook wel de waarnemingshorizon van een zwart gat- is het zwarte gat zo stijl, dat je er niet meer uit kunt komen. Er is zo'n grote zwaartekracht aanwezig, dat je als het ware in het zwarte gat wordt gezogen en er niet meer uit kunt komen.

De kromming van de ruimtetijd door massa (de aarde in dit voorbeeld) en energie. Door de kromming van de ruimtetijd is het raster als het ware vergroot/verbreed, hierdoor verloopt tijd veel langzamer rondom zware objecten.

Volgens Albert Einstein's algemene relativiteitstheorie bestaat ons universum uit een soort vierdimensionaal raster wat wordt beschreven als ruimtetijd. Wij, de mens, kan alleen een driedimensionaal systeem zien, namelijk LxBxH (Lengte x breedte x hoogte) ook wel een locatie of plaats genoemd. Er is bewezen dat er een hogere orde dimensie bestaat, namelijk een vierde dimensie: tijd. Tijd kunnen wij alleen niet zien maar wel waarnemen. De algemene relativiteitstheorie legt uit dat tijd en ruimte (de voor ons drie zichtbare, samen met de vierde dimensie: tijd) met elkaar verweven zijn in één structuur, of raster: ruimtetijd.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Zwart_gat&oldid=631855"