Liberalisme: verschil tussen versies
(Er is een fundamenteel verschil tussen het klassiek-)liberalisme van de 19e eeuw en het sociaalliberalisme. Liberalen zijn tegenwoordig natuurlijk tegen kinderarbeid, maar dat neemt niet weg dat Nederland een nachtwakersstaat is geweest.) |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[File:John Locke.jpg|thumb|John Locke]] |
[[File:John Locke.jpg|thumb|John Locke]] |
||
Het '''liberalisme''' vindt dat de economie zo veel mogelijk met rust gelaten moet worden, zonder dat de [[regering]] daarvoor allemaal regels (wetten) opstelt. De werkgevers en ook burgers krijgen daardoor heel veel vrijheid. Dat kan ook betekenen dat je zelf moet bedenken of je je wilt verzekeren tegen ziektes ("de zorg"), en of je later nog geld krijgt wanneer je "met [[pensioen]]" gaat ([[AOW]] en pensioen zijn nu door de wet geregeld). |
Het '''liberalisme''' vindt dat de economie zo veel mogelijk met rust gelaten moet worden, zonder dat de [[regering]] daarvoor allemaal regels (wetten) opstelt. De werkgevers en ook burgers krijgen daardoor heel veel vrijheid. Dat kan ook betekenen dat je zelf moet bedenken of je je wilt verzekeren tegen ziektes ("de zorg"), en of je later nog geld krijgt wanneer je "met [[pensioen]]" gaat ([[AOW]] en pensioen zijn nu door de wet geregeld). |
||
| − | Verder wordt het idee aangehangen dat wie hard werkt veel mag verdienen en wie minder werkt dus ook minder verdient. Liberalen vinden het vaak ook belangrijk dat werkgevers de vrijheid hebben om zelf te beslissen overerLiberale partijen in Nederland zijn de [[VVD]] en [[D66]]. Ook [[FVD]] en de [[PVV]] zijn deels liberaal, maar toch worden zij meestal niet als liberale partijen gezien. |
||
| − | + | Liberalen willen een kleine passieve overheid en hebben de waarde [[vrijheid]] als uitgangspunt. Daarbij maken liberalen onderscheid tussen economische vrijheid en persoonlijke vrijheid. Verder wordt het idee aangehangen dat wie hard werkt veel mag verdienen en wie minder werkt dus ook minder verdient. Liberale partijen in Nederland zijn de [[VVD]] en [[D66]]. De [[PVV]] heeft ook een aantal liberale standpunten, maar wordt eerder als [[rechts-populistisch]] gezien. Hoewel in het verkiezingsprogramma van [[FvD]] – als het gaat om de [[economie]] gaat – ook liberale standpunten staan, is de partij over het algemeen [[conservatisme|conservatief]]. |
|
| + | ==Geschiedenis== |
||
| − | ==Grondlegger van het liberalisme== |
||
| − | Over het algemeen wordt [[John Locke]] gezien als de grondlegger van het liberalisme. Hij geloofde dat de mens bij zijn geboorte een onbeschreven blad was. Hij gebruikte daar de Latijnse term "Tabula Rasa" |
+ | Over het algemeen wordt [[John Locke]] gezien als de grondlegger van het liberalisme. Hij geloofde dat de mens bij zijn geboorte een onbeschreven blad was. Hij gebruikte daar de Latijnse term "Tabula Rasa" voor. Hij heeft grote invloed gehad op de [[Amerikaanse Revolutie]], zoals blijkt uit de [[Onafhankelijkheidsverklaring]] van 4 juli 1776. Voor de [[Tweede Wereldoorlog]] werden de liberalen samen met de [[socialisme|socialisten]] als 'links' gezien, terwijl de [[confessionalisme|confessionelen]] als 'rechts' werden gezien. Tegenwoordig worden liberale partijen vaak in het 'midden' (D66) of als 'rechts' (VVD) ingedeeld. |
| + | ==Ideologie== |
||
| − | ==Economische en persoonlijke vrijheid== |
||
| + | Een ideologie is een verzameling van ideeën over hoe de samenleving gevormd moet worden (welke regels er zouden moeten zijn en hoe de rangorde aan de hand van die regels bepaald wordt) en aan de hand van welke waarden en normen ze moet functioneren (wie welke taken krijgt en hoe deze taken uitgevoerd moeten worden). Binnen het liberalisme wordt vaak onderscheid gemaakt tussen 'persoonlijke vrijheid' en 'economische vrijheid': |
||
| − | Economische vrijheid betekent dat je de vrijheid hebt om bijvoorbeeld een eigen winkel te openen en zelf er over te beslissen. Ook vinden liberalen het vaak geen probleem als mensen wat makkelijker te ontslaan zijn. |
||
| + | *''Economische vrijheid'' betekent dat je de vrijheid hebt om bijvoorbeeld een eigen winkel te openen en zelf er over te beslissen. Ook vinden liberalen het vaak geen probleem als mensen wat makkelijker te ontslaan zijn: werkgevers moeten de vrijheid hebben om zelf beslissingen te nemen over hun werknemers. Tegenwoordig hebben werknemers wel rechten, maar in het verleden is het zo geweest dat bijvoorbeeld op die manier in de tweede helft van de 19e eeuw [[kinderarbeid]] verdedigd is. Aan het einde van de 19e eeuw kwam het [[sociaalliberalisme]] in opkomst, een stroming binnen het liberalisme die hier tegenin gegaan is. |
||
| ⚫ | |||
| + | |||
| ⚫ | |||
==Video== |
==Video== |
||
Versie van 26 aug 2020 22:40
Het liberalisme vindt dat de economie zo veel mogelijk met rust gelaten moet worden, zonder dat de regering daarvoor allemaal regels (wetten) opstelt. De werkgevers en ook burgers krijgen daardoor heel veel vrijheid. Dat kan ook betekenen dat je zelf moet bedenken of je je wilt verzekeren tegen ziektes ("de zorg"), en of je later nog geld krijgt wanneer je "met pensioen" gaat (AOW en pensioen zijn nu door de wet geregeld).
Liberalen willen een kleine passieve overheid en hebben de waarde vrijheid als uitgangspunt. Daarbij maken liberalen onderscheid tussen economische vrijheid en persoonlijke vrijheid. Verder wordt het idee aangehangen dat wie hard werkt veel mag verdienen en wie minder werkt dus ook minder verdient. Liberale partijen in Nederland zijn de VVD en D66. De PVV heeft ook een aantal liberale standpunten, maar wordt eerder als rechts-populistisch gezien. Hoewel in het verkiezingsprogramma van FvD – als het gaat om de economie gaat – ook liberale standpunten staan, is de partij over het algemeen conservatief.
Geschiedenis
Over het algemeen wordt John Locke gezien als de grondlegger van het liberalisme. Hij geloofde dat de mens bij zijn geboorte een onbeschreven blad was. Hij gebruikte daar de Latijnse term "Tabula Rasa" voor. Hij heeft grote invloed gehad op de Amerikaanse Revolutie, zoals blijkt uit de Onafhankelijkheidsverklaring van 4 juli 1776. Voor de Tweede Wereldoorlog werden de liberalen samen met de socialisten als 'links' gezien, terwijl de confessionelen als 'rechts' werden gezien. Tegenwoordig worden liberale partijen vaak in het 'midden' (D66) of als 'rechts' (VVD) ingedeeld.
Ideologie
Een ideologie is een verzameling van ideeën over hoe de samenleving gevormd moet worden (welke regels er zouden moeten zijn en hoe de rangorde aan de hand van die regels bepaald wordt) en aan de hand van welke waarden en normen ze moet functioneren (wie welke taken krijgt en hoe deze taken uitgevoerd moeten worden). Binnen het liberalisme wordt vaak onderscheid gemaakt tussen 'persoonlijke vrijheid' en 'economische vrijheid':
- Economische vrijheid betekent dat je de vrijheid hebt om bijvoorbeeld een eigen winkel te openen en zelf er over te beslissen. Ook vinden liberalen het vaak geen probleem als mensen wat makkelijker te ontslaan zijn: werkgevers moeten de vrijheid hebben om zelf beslissingen te nemen over hun werknemers. Tegenwoordig hebben werknemers wel rechten, maar in het verleden is het zo geweest dat bijvoorbeeld op die manier in de tweede helft van de 19e eeuw kinderarbeid verdedigd is. Aan het einde van de 19e eeuw kwam het sociaalliberalisme in opkomst, een stroming binnen het liberalisme die hier tegenin gegaan is.
- Persoonlijke vrijheid betekent dat je de vrijheid hebt om te leven zoals je zelf wilt. Daarom zullen de individuele rechten ook goed beschermd worden. Daardoor heb je ook weer meer kans op zelfontplooiing. Liberalen zijn bijvoorbeeld ook voor het homohuwelijk en abortus.
Video
 |
Dit artikel is een beginnetje. Je wordt uitgenodigd op bewerk te klikken om dit artikel aan te vullen.
Meer informatie over dit onderwerp vind je hier: |
 |
Dit artikel is een beginnetje.
|