Piet Hein

Piet Hein (naar een schilderij van Jan Daemen Cool)

Piet Hein (soms geschreven Heyn) was een beroemde Nederlandse zeeheld. Zeeheld is een admiraal, die zich in een of meerdere zeegevechten bijzonder heeft onderscheiden. En toen Nederland in de zogenoemde Gouden (17de) Eeuw een van de machtigste landen (zo niet het machtigste) op aarde was, dankte het dat voornamelijk aan zijn sterke vloot. Dan heb je natuurlijk wel een paar flinke zeehelden nodig en Nederland bezat die. Behalve Piet Hein ook nog Maarten Harpertszoon Tromp, Michiel de Ruyter, Witte de With en nog vele andere.

In Spaanse gevangenschap

Piet Hein dus werd geboren in Delfshaven (tegenwoordig een wijk van Rotterdam) in 1577. Het verhaal gaat, dat hij vreselijk zijn best deed op school, en vooral uitblonk in Aardrijkskunde en Geschiedenis (vroeger heel belangrijke vakken). Of het waar is weten we niet, want Piet Hein liet zich er nooit over uit. Die was de bescheidenheid zelve. In ieder geval kwam zijn kennis van de wereld hem goed van pas, want reeds op jeugdige leeftijd trok hij het zeegat uit. Eerst als bootmansleerling, maar al gauw klom hij op tot stuurman. Tot in 1605 de Spanjaarden (waarmee Nederland al sinds 1568 in oorlog was) zijn schip enterden en hem gevangen namen. Pas in 1608, na de zwaarste beproevingen te hebben doorstaan, werd hij uitgewisseld tegen een Spanjaard, die in Nederlandse handen was gevallen.

De verovering van de Spaans-Portugese vloot in Brazilië

In 1623 trad hij als vice-admiraal in dienst van de West-Indische Compagnie en werd in 1626 bevorderd tot admiraal. Het was het jaar dat Piet Hein 23 Spaans-Portugese schepen wist te veroveren. Die lagen, met rijke buit beladen, in de Allerheiligenbaai in Brazilië voor anker. Al wat de Spanjaarden aan kanonskogels afvuurden, het mocht Piet Hein, die wel een engeltje op zijn schouder moet hebben gehad, niet deren. Met een groot aantal van deze schepen en zijn eigen vloot, waarvan slechts twee schepen verloren waren gegaan, keerde hij in het vaderland terug.

De verovering van de Zilvervloot

Dit mirakelstuk werd nog overtroffen in 1628 toen Piet Hein er in slaagde de Spaanse Zilvervloot, die op Cuba voor anker lag, te veroveren en naar Nederland te brengen. Weer was het geluk aan zijn zijde. Maar vlogen hem in Brazilië twee jaar eerder de kogels nog om de oren, deze overval geschiedde zo verrassend, dat de Spanjaarden zich zonder slag of stoot overgaven. Het nieuws was hem al vooruitgesneld en een grote menigte haalde hem jubelend in toen hij met alle schepen afmeerde bij Hellevoetsluis. De autoriteiten schreven een dank- en vreugdedag uit en de dichter J.P. Heije schreef het beroemde gedicht De Zilvervloot, waaraan later muziek is toegevoegd, zodat je het ook kon zingen en waarvan het refrein luidde:

Piet Hein, Piet Hein,
Piet Hein zijn naam is klein,
Zijn daden bennen groot
Zijn daden bennen groot
Hij heeft gewonnen de Zilvervloot
Hij heeft gewonnen gewonnen
de Zilvervloot!

De Duinkerker kapers. Piet Hein sneuvelt

De bescheiden Piet Hein werd haast verlegen onder al die loftuitingen. Hij zelf kreeg een aanzienlijk deel van de buit, waarvan hij een woning kocht in Delft met het vaste voornemen de dagen, die hem nog gegeven waren, in alle rust door te brengen. Maar in plaats van hem die rust te gunnen, eiste men dat hij nu voor eens en voor altijd een einde maakte aan de zeeroverijen van de Duinkerker kapers. Dat waren piraten, die zich in de plaats Duinkerken aan de Franse kust hadden genesteld en hun brood verdienden met roven en smokkelen. Na nog tot luitenant-admiraal van Holland te zijn bevorderd, stemde Piet Hein in en koos in mei 1629 met een grote vloot zee. De kapers hielden zich kennelijk gedeisd, want pas op 17 juni 1629 stuitte men voor de Zuid-Engelse kust bij Dungeness op drie kaperschepen, die er op het zien van de Hollandse vloot vandoor gingen. Piet Hein zette onmiddellijk de achtervolging in. Maar toen de kapers bijna waren ingesloten gaven ze hem 'de volle laag'. Dat is zeemanstaal en dat wil zeggen dat ze uit alle kanons, die ze tot hun beschikking hadden, vuurden. Het geluk, dat Piet Hein eerder zo vaak had bijgestaan, liet hem nu in de steek. Een kogel raakte hem en hij viel dodelijk getroffen neer. Dat de kaperschepen alsnog vernietigd werden, deed er nu minder toe. Het vaderland werd door de dood van de zeeheld in diepe rouw gedompeld.

Piet Hein werd begraven in de Oude Kerk in Delft. Daar rust hij tot op de huidige dag in een praalgraf. Er staat een standbeeld van hem in Delfshaven.