1 (getal)

Eén stip op de de dobbelsteen

Het cijfer 1 (één) is het eerste (gehele) getal dat na 0 (nul) komt. 1 (één) heeft de waarde van één eenheid. Bijvoorbeeld 1 appel, 1 boom, 1 liter, 1 kilo, 1 euro enzovoorts. Appel, boom, liter, kilo en euro zijn dan dus de eenheden.

Er is een verschil tussen een cijfer en een getal. Een cijfer kun je vergelijken met een letter. Het is het symbool waarmee je een getal uitdrukt. In het woord getal zit tal, wat aantal betekent. Met cijfers kun je getallen maken die uit meerdere cijfers bestaan. Daarom zitten er op een toetsenbord maar één of twee sets cijfers: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0. Het getal 111 (honderdelf) bestaat dus uit 3 cijfers (drie keer een één), maar elk cijfer heeft hier een andere waarde, namelijk van links naar rechts één-honderd, tien en één.

Op de getallenlijn

1 wordt op een standaard getallenlijn gevolgd door 2.

Het negatieve getal van 1 is -1. Als je op de getallenlijn terug gaat en verder terug dan nul, dan worden de getallen negatief. Bij geld noemen ze dat in het rood staan (je hebt dan een schuld). Ook bij jaartallen heb je negatieve getallen. Dat zijn dan de jaren voordat Christus geboren werd. Eén jaar voor Christus is dan 1 v. Chr.

In teksten wordt 1 geschreven als één. Staat het woord aan het begin van een zin, dan laten we het eerste tekentje weg: Eén dus. Ook wordt er vaak gewoon een geschreven. Maar een is een lidwoord. Als je het hebt over 1 huis, schrijf je één huis. Heb je het over zomaar een huis, schrijf je een huis (spreek uit un huis, wat ook wel geschreven wordt als 'n huis). Ook gebruiken we een (dus zonder streepjes als we het hebben) over één iets of één iemand uit een groep. Je schrijft dan een van de...

Het getal 1 heeft ook een symbolische betekenis en wordt vaak geassocieerd met eenheid, volledigheid en het begin van iets nieuws. Zeg maar stap een. In veel culturen wordt het als een heilig of speciaal getal beschouwd en wordt het vaak gebruikt in religieuze en spirituele contexten.

Daarnaast heeft het getal 1 toepassingen in verschillende gebieden van de wetenschap, zoals in de natuurkunde, waar het wordt gebruikt om de constante snelheid van het licht aan te geven. In de informatica wordt het gebruikt om een binaire code aan te geven waarbij 1 de waarde "aan" vertegenwoordigt.

Rangtelwoord

Wanneer je een gouden medaille wint op de Olympische Spelen, dan mag je op een soort trappetje gaan staan boven de 1. Je staat dan letterlijk bovenaan en op de eerste plaats.

Eerste is een rangtelwoord en wordt ook wel geschreven als 1^e.

Nummer

Een nummer heeft ook met volgorde te maken. Denk aan een huisnummer. Een huis met een bordje 1 is het eerste huis in de straat (meestal gerekend vanaf het centrum van de woonplaats). Sta je vooraan in een wachtrij, dan ben je nummer 1 en als eerste aan de beurt.

Wiskunde

Het getal 1, ook wel aangeduid als één, is dus het eerste natuurlijke getal en het kleinste gehele getal. Het is een positief en ondeelbaar getal, wat betekent dat het alleen deelbaar is door zichzelf en 1. Deel je 1 appel in tweeën, dan heet het half en is het geen geheel meer. Het is ook het neutrale element in veel wiskundige bewerkingen, zoals de vermenigvuldiging en de optelling.

Eén is het enige (vandaar dit woord) getal in de wiskunde dat bij machtsverheffing zichzelf als uitkomst heeft. Bijvoorbeeld 1 tot de macht 3 = 1 x 1 x 1 = 1. En het is ook de uitkomst van een deelsom als noemer en teller gelijk zijn (bijvoorbeeld 3 gedeeld door 3 = 1).