Oven (kiln): verschil tussen versies
k |
k (clean up, replaced: o.a. → onder anderen) |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
− | Een '''oven''' of een '''kiln''' is een thermisch (hitte) geïsoleerde kamer, die temperaturen maakt die voldoende zijn om een bepaald proces voor elkaar te krijgen, zoals harden, drogen of chemische veranderingen. Ovens worden al eeuwen gebruikt om voorwerpen van klei om te zetten in [[aardewerk]], tegels en bakstenen. Verschillende industrieën gebruiken zogeheten draaitrommel-ovens voor pyroprocessing - om [[ |
+ | Een '''oven''' of een '''kiln''' is een thermisch (hitte) geïsoleerde kamer, die temperaturen maakt die voldoende zijn om een bepaald proces voor elkaar te krijgen, zoals harden, drogen of chemische veranderingen. Ovens worden al eeuwen gebruikt om voorwerpen van klei om te zetten in [[aardewerk]], tegels en bakstenen. Verschillende industrieën gebruiken zogeheten draaitrommel-ovens voor pyroprocessing - om [[erts]]en om te zetten in [[Metaal|metalen]], om kalksteen om te zetten in [[kalk]] voor mortel of cement en om vele andere materialen te ''transformeren'' (veranderen). Een oven maakt vaak ook deel uit van een [[Fornuis (keukenapparatuur)|fornuis]] en is daarmee een [[Keukenapparatuur|keukenapparaat]]. |
− | Kiln stamt af van het Oud-Engelse ''cylene,'' dat op zijn beurt is ontleend aan het Latijnse ''culīna,'' wat keuken, kookfornuis, verbrandingsplaats betekent. In de kuil gestookt aardewerk werd duizenden jaren geleden geproduceerd vóór de vroegst bekende oven, die dateert van rond 6000 v. Chr., en werd gevonden op de archeologische vindplaats van ''Yarim Tepe'' in het moderne [[Irak]]. [[Neolithicum|Neolithische]] ovens konden temperaturen van meer dan 900 |
+ | Kiln stamt af van het Oud-Engelse ''cylene,'' dat op zijn beurt is ontleend aan het Latijnse ''culīna,'' wat keuken, kookfornuis, verbrandingsplaats betekent. In de kuil gestookt aardewerk werd duizenden jaren geleden geproduceerd vóór de vroegst bekende oven, die dateert van rond 6000 v. Chr., en werd gevonden op de archeologische vindplaats van ''Yarim Tepe'' in het moderne [[Irak]]. [[Neolithicum|Neolithische]] ovens konden temperaturen van meer dan 900 °C bereiken. Voor [[Lood (element)|lood]] heb je een smeltpunt van 327,5 [[Celsius|<sup>o</sup>C]] nodig. Voor [[Koper (element)|koper]] wordt het dan al lastiger, want dan heb je 1080 [[Celsius|<sup>o</sup>C]] nodig. [[Tin (element)|Tin]] daarentegen heeft maar 231,93 [[Celsius|<sup>o</sup>C]] nodig. Men zat er al dicht bij om [[brons]] te kunnen maken, een legering van koper en tin. |
== Toepassingen == |
== Toepassingen == |
||
Regel 16: | Regel 16: | ||
* [[Gips]] verwarmen om gips van Parijs te maken |
* [[Gips]] verwarmen om gips van Parijs te maken |
||
* Voor [[crematie]] (bij hoge temperatuur verbranden van menselijke en dierlijke lichamen) |
* Voor [[crematie]] (bij hoge temperatuur verbranden van menselijke en dierlijke lichamen) |
||
− | * Drogen van [[ |
+ | * Drogen van [[tabak]]sbladeren |
* Drogen van gemoute [[gerst]] voor het brouwen van bier en andere fermentaties of [[gist]]-producten |
* Drogen van gemoute [[gerst]] voor het brouwen van bier en andere fermentaties of [[gist]]-producten |
||
* Drogende [[Hop (plant)|hop]] voor het brouwen (bekend als een hopoven) |
* Drogende [[Hop (plant)|hop]] voor het brouwen (bekend als een hopoven) |
||
* Het drogen van [[maïs]] (graan) voor het malen of opslaan, soms een maïsoven genoemd, maïsdroogoven |
* Het drogen van [[maïs]] (graan) voor het malen of opslaan, soms een maïsoven genoemd, maïsdroogoven |
||
− | * [https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_drying]Groen hout drogen zodat het direct gebruikt kan worden |
+ | * [https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_drying] Groen hout drogen zodat het direct gebruikt kan worden |
* Een Hout drogen voor gebruik als brandhout |
* Een Hout drogen voor gebruik als brandhout |
||
* Hout verwarmen tot het punt van ''pyrolyse'' om houtskool te produceren |
* Hout verwarmen tot het punt van ''pyrolyse'' om houtskool te produceren |
||
Regel 26: | Regel 26: | ||
== Soorten ovens == |
== Soorten ovens == |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
− | Bestand:GladstonePotteryMuseum(ValVannet)Jul2004.jpg|Flessenoven, |
+ | Bestand:GladstonePotteryMuseum(ValVannet)Jul2004.jpg|Flessenoven, onder anderen om potten te bakken |
Bestand:Njkiln.jpg|Chinese Anagama-oven voor aardewerk |
Bestand:Njkiln.jpg|Chinese Anagama-oven voor aardewerk |
||
Bestand:Climbing kiln Mashiko.jpg|Japanse klimoven of drakenoven |
Bestand:Climbing kiln Mashiko.jpg|Japanse klimoven of drakenoven |
||
Bestand:Dualing Kilns (367921764).jpg|Elektrische ovens (keramiek) |
Bestand:Dualing Kilns (367921764).jpg|Elektrische ovens (keramiek) |
||
− | Bestand:Hoogovens IJmuiden.JPG|[[Hoogoven |
+ | Bestand:Hoogovens IJmuiden.JPG|[[Hoogoven]]s IJmuiden |
Bestand:Brick-oven-thumbnail.jpg|Hout gestookte stenen oven voor brood of pizza's |
Bestand:Brick-oven-thumbnail.jpg|Hout gestookte stenen oven voor brood of pizza's |
||
Bestand:Oven in Pompeii watercolor by Luigi Bazzani.jpg|Eenvoudige oven in [[Pompeï]] |
Bestand:Oven in Pompeii watercolor by Luigi Bazzani.jpg|Eenvoudige oven in [[Pompeï]] |
Versie van 6 feb 2024 17:02
Een oven of een kiln is een thermisch (hitte) geïsoleerde kamer, die temperaturen maakt die voldoende zijn om een bepaald proces voor elkaar te krijgen, zoals harden, drogen of chemische veranderingen. Ovens worden al eeuwen gebruikt om voorwerpen van klei om te zetten in aardewerk, tegels en bakstenen. Verschillende industrieën gebruiken zogeheten draaitrommel-ovens voor pyroprocessing - om ertsen om te zetten in metalen, om kalksteen om te zetten in kalk voor mortel of cement en om vele andere materialen te transformeren (veranderen). Een oven maakt vaak ook deel uit van een fornuis en is daarmee een keukenapparaat.
Kiln stamt af van het Oud-Engelse cylene, dat op zijn beurt is ontleend aan het Latijnse culīna, wat keuken, kookfornuis, verbrandingsplaats betekent. In de kuil gestookt aardewerk werd duizenden jaren geleden geproduceerd vóór de vroegst bekende oven, die dateert van rond 6000 v. Chr., en werd gevonden op de archeologische vindplaats van Yarim Tepe in het moderne Irak. Neolithische ovens konden temperaturen van meer dan 900 °C bereiken. Voor lood heb je een smeltpunt van 327,5 oC nodig. Voor koper wordt het dan al lastiger, want dan heb je 1080 oC nodig. Tin daarentegen heeft maar 231,93 oC nodig. Men zat er al dicht bij om brons te kunnen maken, een legering van koper en tin.
Toepassingen
Met een (moderne) oven kan een warmtebehandeling worden toegepast op allerlei materialen en ook etenswaren. Veel van de toepassingen zijn dan ook in het Neolithicum ontstaan.
- Gloeien, smelten en vervormen van glas, of het smelten van metaaloxideverven op het glasoppervlak
- Warmtebehandeling voor metalen werkstukken
- Keramiek
- Steenfabriek
- Smeltend metaal om te gieten
- Calcineren (verhitten) van erts in een draaitrommel-oven voorafgaand aan het smelten
- Pyrolyse (ontleden of uiteen halen door hitte) van chemische materialen
- Het verwarmen van kalksteen met klei bij de vervaardiging van Portlandcement, de cementoven
- Kalksteen verwarmen om ongebluste kalk of calciumoxide te maken, de kalkoven
- Gips verwarmen om gips van Parijs te maken
- Voor crematie (bij hoge temperatuur verbranden van menselijke en dierlijke lichamen)
- Drogen van tabaksbladeren
- Drogen van gemoute gerst voor het brouwen van bier en andere fermentaties of gist-producten
- Drogende hop voor het brouwen (bekend als een hopoven)
- Het drogen van maïs (graan) voor het malen of opslaan, soms een maïsoven genoemd, maïsdroogoven
- [1] Groen hout drogen zodat het direct gebruikt kan worden
- Een Hout drogen voor gebruik als brandhout
- Hout verwarmen tot het punt van pyrolyse om houtskool te produceren