Angststoornis

Gezondheidsklachten? Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op.

Anders dan dat je gewoon zoals ieder mens wel eens angst voor iets kunt hebben, is een angststoornis is een psychische aandoening.

Mensen met een angststoornis hebben angst, maar hiervoor is geen reële basis. De patiënt heeft sociale problemen door deze angst. Niet iedereen met angst heeft meteen een angststoornis. Iedereen is weleens bang of angstig. Dit is helemaal niet erg en een normale reactie van het lichaam. Maar mensen met een angststoornis ervaren continue angst, waardoor ze altijd bang of angstig zijn.

Je spreekt van een angststoornis als iemand onlogische en of extreme angsten heeft. Daarnaast is er sprake van een pathologisch karakter. Dit betekent dat er geen aanleiding is voor de angst en deze zomaar optreedt. De angst komt regelmatig terug en houdt lang aan. De angst leidt tot een grote druk en belemmering in het dagelijks functioneren.

Kenmerken

Een angststoornis heeft de volgende kenmerken:

• Bijna altijd angst aanwezig
• Verschilt heel erg van gewone emoties
• De angst heeft niks met de omgeving te maken
• Zorgt voor problemen bij dagelijks functioneren of werken wat je die dag doet.

Diagnose

Alcohol kan verantwoordelijk zijn voor nogal wat van de symptomen, terwijl de symptomen voor patiënten aanleiding zijn om naar de fles te grijpen. Zowel overmatig gebruik als het stoppen met alcohol leiden tot angstverschijnselen en slaapstoornissen. Datzelfde geldt voor stimulerende middelen als cafeïne, nicotine en hard drugs.

Aandoeningen die met angsten gepaard kunnen gaan zijn bijvoorbeeld hartritmestoornissen, hartbonzen bij bloedarmoede, astma en andere oorzaken van plotselinge kortademigheid, hormonale stoornissen, met name een te sterk werkende schildklier of een hypo bij diabetes, hersenziekten door hart- en vaataandoeningen, multiple sclerose, epilepsie etc.

Daarnaast zal de arts willen achterhalen of er misschien een depressieve stoornis schuilgaat onder de angst van de patiënt.

Oorzaken

De oorzaken zoekt men in een samenspel tussen erfelijke aanlegfactoren en omgevingsinvloeden.

Qua temperament verschillen kinderen al van elkaar: de een is in nieuwe situaties teruggetrokken en angstig en niet erg ondernemend; anderen zoeken altijd risico's en avontuur.

Verder verschillen mensen in hoe ze de angst zelf interpreteren. Personen die angst als iets rampzaligs en schadelijks zien, zullen eerder situaties uit de weg gaan die angst kunnen oproepen dan anderen dat doen.

Psychologische en sociale factoren, bijvoorbeeld vanuit de opvoeding, zijn moeilijk aan te wijzen. Op dat terrein bestaan weinig harde gegevens. Een fobie kan bijvoorbeeld niet komen door een éénmalige grote schrik die iemand opliep.

Soorten

Je hebt veel soorten angststoornissen. Een aantal voorbeelden zijn:

• Fobieën
• Paniekstoornis
• Straatvrees ook wel bekend onder de naam pleinvrees
• Gegenereerde angststoornis: Deze angststoornis lijkt op een reeks van depressies, maar dan met angstgevoelens, zoals zweten en hartkloppingen. Deze stoornis begint vaak pas rond het 50 of 60 levensjaar.
• Posttraumatische stressstoornis
• Verlatingsangststoornis, ook bekend onder de naam separatieangststoornis

Behandeling

Angststoornissen hebben niet de neiging om vanzelf helemaal over te gaan. Op de eerste plaats is het goed als de patiënt de ontstaanswijze van de klachten inziet. Afhankelijk van de soort angststoornis zijn er mogelijkheden met

• medicijnen,
• gedragstherapie of
• cognitieve therapie.

Bij paniekstoornissen met agorafobie (dat is plein- of straatvrees) hebben

• selectieve serotonine-heropname-remmers (SSRI's) een gunstig effect op het aantal aanvallen en de intensiteit ervan.
• Ook tricyclische antidepressiva vallen te overwegen.

Deze twee soorten middelen komen in aanmerking bij een sociale fobie en de gegeneraliseerde angststoornis.

Ook benzodiazepinen, zoals diazepam, oxazepam en alprazolam kunnen angst remmen. Ze werken bij angststoornissen maar hebben ook nadelen.

Bij andere angststoornissen is psychotherapie even effectief als pillen. Bij specifieke fobieën verdient psychotherapie de voorkeur.

Verder lezen en tips

Omgaan met angststoornis (Parnassia groep)