Benauwdheid: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Informatie toegevoegd)
(Oververhitting is geen ziekte, maar een aandoening)
 
(2 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
{{arts vragen}}
'''Benauwdheid''' is het gevoel wanneer je niet genoeg lucht binnenkrijgt. Dit komt meestal door beschadiging aan lichaamsdelen of door ziektes. Naast benauwdheid wordt dit ook wel '''dyspneu''' of '''dyspnoe''' genoemd.
 
  +
'''Benauwdheid''', '''dyspneu''' of '''dyspnoe''' is het gevoel wanneer je niet genoeg lucht binnenkrijgt. Dit komt meestal door beschadiging aan lichaamsdelen of door ziektes.
  +
 
== Oorzaken ==
 
== Oorzaken ==
  +
Benauwdheid kan verschillende oorzaken hebben. Het kan komen door:
Enkele oorzaken:
 
  +
* Beschadigingen aan het [[strottenhoofd]], de [[stembanden]], de [[long]]en, de [[luchtweg]]en, het [[middenrif]] of het [[centrale zenuwstelsel]].
*Problemen zoals beschadiging aan:
 
*Het [[strottenhoofd]] of aan de [[stembanden]]
+
* Ziektes, zoals [[anemie]] of [[koorts]].
  +
* Oververhitting
*Aan de [[long]]en
 
*Aan de [[luchtwegen]]
+
* [[Hartfalen]]
*Aan het [[middenrif]]
+
* [[Astma]]
*Aan het [[centrale zenuwstelsel]]
+
* Een [[longontsteking]]
 
Of andere oorzaken zoals:
 
*[[anemie]]
 
*[[koorts]]
 
*Overhitting
 
 
Enkele andere veel voorkomende oorzaken:
 
* [[hartfalen]]
 
* [[astma]]
 
* [[longontsteking]]
 
 
== Hoe benauwdheid observeren ==
 
Hoe kun je observeren hoe benauwd iemand is en of het erger wordt of
 
 
minder?
 
 
De ernst van de kortademigheid kan afgeleid worden uit de volgende gegevens:
 
 
– toegenomen ademfrequentie. De ademhalingsfrequentie ligt normaal tussen de 10 en 16
 
 
keer per minuut. Bij longontsteking en longoedeem loopt die op tot boven de 25 per
 
 
minuut. Bij longontsteking (pneumonie) is de ademhaling ook erg oppervlakkig. Daar is
 
 
een longontsteking vaak aan te herkennen: het snelle en oppervlakkige ademen.
 
 
– kan iemand nog verstaanbaar praten? Hoeveel woorden kan hij zeggen zonder te moeten
 
 
ademen?
 
 
– het gebruik van hulpademhalingsspieren. Dat zijn spieren in de schouder, de hals en de
 
 
nek die de inademing ondersteunen. De patiënt zet zich schrap om te ademen. Ademen
 
 
mag normaal natuurlijk geen moeite kosten
 
 
– een snelle polsslag en andere verschijnselen als gevolg van adrenaline: angst in de ogen,
 
 
koud zweet
 
 
– een blauwe verkleuring rond de mond en de neus (dat heet centrale cyanose)
 
 
Andere observaties van de ademhaling zijn:
 
 
– is het ademen te horen? Als het te horen is, is het niet goed, dat heet stridor. Een
 
 
inspiratoire stridor is een hoorbare inademing. Er is een belemmering ter hoogte van
 
 
strottenhoofd, trachea (luchtpijp) of bronchiën. Mogelijke oorzaken zijn een vergrote
 
 
schildklier (struma), slijmvorming in de grote luchtwegen en de aanwezigheid van iets dat
 
 
er niet thuishoort. Piepen en brommen op de uitademing hoort bij astma en COPD.
 
 
– duurt de uitademing langer dan inademing en kost met name het uitademen moeite? Dat
 
 
past in het beeld van de astma-aanval. De borstkas blijft staan in inademingsstand. Dat ziet
 
 
men ook bij longe.mfyseem (onderdeel van COPD). Daar noemen we het een 'tonvormige'
 
 
borstkas
 
 
– is er slijmproductie?
 
 
– stokt de ademhaling vanwege pijn? Dat kan verschillende oorzaken hebben. Het kan een
 
 
verse operatiewond in de buik zijn, een gekneusde rib, het kan komen door prikkeling van
 
 
het longvlies. Dan ziet men soms ook dat één kant van de borstkas een stuk minder
 
 
beweegt dan de andere.
 
 
– wordt iemand kortademiger bij plat liggen, en kan hij eigenlijk alleen maar rechtop
 
 
slapen? Meestal is er dan teveel water (oedeem) in het longweefsel door hartfalen.
 
 
Bij patiënten die langdurig kortademig zijn verdient de vochtbalans extra aandacht, omdat
 
 
via de intensieve ademhaling grote hoeveelheden waterdamp verloren zullen gaan. Ernstige
 
 
kortademigheid put iemand op den duur uit. Als dan de ademhaling verzwakt en de longen
 
 
blijven even ziek, dan nemen de problemen met zuurstoftekort heel snel toe. Dat heet ook
 
   
  +
== Diagnose ==
wel 'longfalen' of 'respiratoire insufficiëntie
 
  +
Om de ernst van de benauwdheid te bepalen, moet je op de volgende dingen letten:
  +
* Toegenomen ademfrequentie. De ademhalingsfrequentie ligt normaal tussen de 10 en 16 keer per minuut. Bij longontsteking en longoedeem loopt die op tot boven de 25 per minuut. Bij longontsteking (pneumonie) is de ademhaling ook erg oppervlakkig. Daar is een longontsteking vaak aan te herkennen: het snelle en oppervlakkige ademen.
  +
* Kan iemand nog verstaanbaar praten? Hoeveel woorden kan hij zeggen zonder te moeten ademen?
  +
* Het gebruik van hulpademhalingsspieren. Dat zijn spieren in de schouder, de hals en de nek die de inademing ondersteunen. De patiënt zet zich schrap om te ademen. Ademen mag normaal natuurlijk geen moeite kosten.
  +
* Een snelle polsslag en andere verschijnselen als gevolg van adrenaline: angst in de ogen, koud zweet.
  +
* Een blauwe verkleuring rond de mond en de neus (dat heet centrale cyanose).
  +
* Is het ademen te horen? Als het te horen is, is het niet goed, dat heet stridor. Een inspiratoire stridor is een hoorbare inademing. Er is een belemmering ter hoogte van strottenhoofd, trachea (luchtpijp) of bronchiën. Mogelijke oorzaken zijn een vergrote schildklier (struma), slijmvorming in de grote luchtwegen en de aanwezigheid van iets dat er niet thuishoort. Piepen en brommen op de uitademing hoort bij astma en COPD.
  +
* Duurt de uitademing langer dan inademing en kost met name het uitademen moeite? Dat past in het beeld van de astma-aanval. De borstkas blijft staan in inademingsstand. Dat ziet men ook bij longemfyseem (onderdeel van COPD). Daar noemen we het een 'tonvormige' borstkas
  +
* Is er slijmproductie?
  +
* Stokt de ademhaling vanwege pijn? Dat kan verschillende oorzaken hebben. Het kan een verse operatiewond in de buik zijn, een gekneusde rib, het kan komen door prikkeling van het longvlies. Dan ziet men soms ook dat één kant van de borstkas een stuk minder beweegt dan de andere.
  +
* Wordt iemand kortademiger bij plat liggen, en kan hij eigenlijk alleen maar rechtop slapen? Meestal is er dan teveel water (oedeem) in het longweefsel door hartfalen.
  +
Bij patiënten die langdurig kortademig zijn verdient de vochtbalans extra aandacht, omdat via de intensieve ademhaling grote hoeveelheden waterdamp verloren zullen gaan. Ernstige kortademigheid put iemand op den duur uit. Als dan de ademhaling verzwakt en de longen blijven even ziek, dan nemen de problemen met zuurstoftekort heel snel toe. Dat heet ook wel [[longfalen]] of 'respiratoire insufficiëntie
 
[[Categorie:Ademhaling]]
 
[[Categorie:Ademhaling]]

Huidige versie van 25 dec 2022 om 14:27

Esculaap.svg
Gezondheidsklachten?

Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op.

Benauwdheid, dyspneu of dyspnoe is het gevoel wanneer je niet genoeg lucht binnenkrijgt. Dit komt meestal door beschadiging aan lichaamsdelen of door ziektes.

Oorzaken

Benauwdheid kan verschillende oorzaken hebben. Het kan komen door:

Diagnose

Om de ernst van de benauwdheid te bepalen, moet je op de volgende dingen letten:

  • Toegenomen ademfrequentie. De ademhalingsfrequentie ligt normaal tussen de 10 en 16 keer per minuut. Bij longontsteking en longoedeem loopt die op tot boven de 25 per minuut. Bij longontsteking (pneumonie) is de ademhaling ook erg oppervlakkig. Daar is een longontsteking vaak aan te herkennen: het snelle en oppervlakkige ademen.
  • Kan iemand nog verstaanbaar praten? Hoeveel woorden kan hij zeggen zonder te moeten ademen?
  • Het gebruik van hulpademhalingsspieren. Dat zijn spieren in de schouder, de hals en de nek die de inademing ondersteunen. De patiënt zet zich schrap om te ademen. Ademen mag normaal natuurlijk geen moeite kosten.
  • Een snelle polsslag en andere verschijnselen als gevolg van adrenaline: angst in de ogen, koud zweet.
  • Een blauwe verkleuring rond de mond en de neus (dat heet centrale cyanose).
  • Is het ademen te horen? Als het te horen is, is het niet goed, dat heet stridor. Een inspiratoire stridor is een hoorbare inademing. Er is een belemmering ter hoogte van strottenhoofd, trachea (luchtpijp) of bronchiën. Mogelijke oorzaken zijn een vergrote schildklier (struma), slijmvorming in de grote luchtwegen en de aanwezigheid van iets dat er niet thuishoort. Piepen en brommen op de uitademing hoort bij astma en COPD.
  • Duurt de uitademing langer dan inademing en kost met name het uitademen moeite? Dat past in het beeld van de astma-aanval. De borstkas blijft staan in inademingsstand. Dat ziet men ook bij longemfyseem (onderdeel van COPD). Daar noemen we het een 'tonvormige' borstkas
  • Is er slijmproductie?
  • Stokt de ademhaling vanwege pijn? Dat kan verschillende oorzaken hebben. Het kan een verse operatiewond in de buik zijn, een gekneusde rib, het kan komen door prikkeling van het longvlies. Dan ziet men soms ook dat één kant van de borstkas een stuk minder beweegt dan de andere.
  • Wordt iemand kortademiger bij plat liggen, en kan hij eigenlijk alleen maar rechtop slapen? Meestal is er dan teveel water (oedeem) in het longweefsel door hartfalen.

Bij patiënten die langdurig kortademig zijn verdient de vochtbalans extra aandacht, omdat via de intensieve ademhaling grote hoeveelheden waterdamp verloren zullen gaan. Ernstige kortademigheid put iemand op den duur uit. Als dan de ademhaling verzwakt en de longen blijven even ziek, dan nemen de problemen met zuurstoftekort heel snel toe. Dat heet ook wel longfalen of 'respiratoire insufficiëntie

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Benauwdheid&oldid=756140"