Vesuvius: verschil tussen versies
k |
k (Link naar doorverwijspagina Napels gewijzigd in Napels (stad) met DisamAssist) |
||
(11 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand: Le Spalle del Vesuvio.jpg|thumb|right|300px|Mount Vesuvius]] |
[[Bestand: Le Spalle del Vesuvio.jpg|thumb|right|300px|Mount Vesuvius]] |
||
− | De '''Vesuvius''' is een van de bekendste [[vulkaan|vulkanen]] ter wereld. Hij ligt in [[Italië]], bij de stad [[Napels]] en hij heeft een doorsnede van 8 kilometer en is 1281 meter hoog. Hij is onder andere in 79, 1794, 1826, 1872, 1906, 1913, 1926, 1929 en 1944 uitgebarsten. Hij is ontstaan doordat de Afrikaanse aardplaat onder de Euraziatische aardplaat schoof. |
+ | De '''Vesuvius''' is een van de bekendste [[vulkaan|vulkanen]] ter wereld. Hij ligt in [[Italië]], bij de stad [[Napels (stad)|Napels]] en hij heeft een doorsnede van 8 kilometer en is 1281 meter hoog. Hij is onder andere in 79, 1794, 1826, 1872, 1906, 1913, 1926, 1929 en 1944 uitgebarsten. Hij is ontstaan doordat de Afrikaanse aardplaat onder de Euraziatische aardplaat schoof. |
Het is de enige vulkaan die op het Europese vasteland de laatste honderd jaar is uitgebarsten. |
Het is de enige vulkaan die op het Europese vasteland de laatste honderd jaar is uitgebarsten. |
||
De Vesuvius ligt in een krater van een oudere vulkaan, de Monte Somma. Een vulkaan die in een krater van een andere vulkaan is gevormd, wordt ook wel een sommavulkaan genoemd. |
De Vesuvius ligt in een krater van een oudere vulkaan, de Monte Somma. Een vulkaan die in een krater van een andere vulkaan is gevormd, wordt ook wel een sommavulkaan genoemd. |
||
Regel 25: | Regel 25: | ||
De Vesuvius is een [[stratovulkaan]]. Dat is een hoge kegelvormige vulkaan die gemaakt is uit lagen van gestolde lava en as. |
De Vesuvius is een [[stratovulkaan]]. Dat is een hoge kegelvormige vulkaan die gemaakt is uit lagen van gestolde lava en as. |
||
Stratovulkaan komt van het Latijnse woord stratum, wat laag betekent. |
Stratovulkaan komt van het Latijnse woord stratum, wat laag betekent. |
||
− | Het bestaat dus uit een afwisseling van lagen as en lava, die door twee uitbarstingen worden gevormd. Bij de eerste uitbarsting komen grote hoeveelheden as, stof en stenen omhoog. De hoeveelheden stenen en as kunnen enorm zijn en een dikke laag vormen, gebouwen kunnen erdoor worden vernield. De tweede uitbarsting is de gloeiendhete snel stromende wolk van heet gas en as. |
+ | Het bestaat dus uit een afwisseling van lagen as en lava, die door twee uitbarstingen worden gevormd. Bij de eerste uitbarsting komen grote hoeveelheden as, stof en stenen omhoog. De hoeveelheden stenen en as kunnen enorm zijn en een dikke laag vormen, gebouwen kunnen erdoor worden vernield. De tweede uitbarsting is de gloeiendhete snel stromende wolk van heet gas en as. Alles kan dan grijs zijn van de as of de mensen worden versteend! |
Huidige versie van 4 dec 2024 om 18:32
De Vesuvius is een van de bekendste vulkanen ter wereld. Hij ligt in Italië, bij de stad Napels en hij heeft een doorsnede van 8 kilometer en is 1281 meter hoog. Hij is onder andere in 79, 1794, 1826, 1872, 1906, 1913, 1926, 1929 en 1944 uitgebarsten. Hij is ontstaan doordat de Afrikaanse aardplaat onder de Euraziatische aardplaat schoof. Het is de enige vulkaan die op het Europese vasteland de laatste honderd jaar is uitgebarsten. De Vesuvius ligt in een krater van een oudere vulkaan, de Monte Somma. Een vulkaan die in een krater van een andere vulkaan is gevormd, wordt ook wel een sommavulkaan genoemd. In augustus 79 was de heftigste uitbarsting. De Vesuvius is bekend, omdat het de eerste vulkaan in de geschiedenis is waarover iets op is geschreven. De Vesuvius wordt gezien als één van de gevaarlijkste vulkanen ter wereld, want er wonen wel 3 miljoen mensen rond deze vulkaan. Als hij nu zou uitbarsten zou het dodental heel hoog zijn. De naam Vesuvius is afkomstig van 'fesf', dat betekent rook.
Pompeii
In het jaar 79 werd de Romeinse stad Pompeii verwoest door een uitbarsting. Dat gebeurde erg onverwacht. Ook de steden Stabiae, Oplontis en Herculaneum werden getroffen. Deze steden waren daar ontstaan, omdat de grond heel vruchtbaar is. Niemand vermoedde dat de Vesuvius een vulkaan was, omdat ze in die tijd nog geen vulkanen kenden. Hierdoor zagen ze niet aankomen dat hij zou uitbarsten, al waren er wel voorschokken. De eerste grote voorschok was een krachtige aardbeving 17 jaar eerder, op 5 februari 62.
Deze leidde tot vernietiging rondom de Golf van Napels en van Pompeii.
Een andere kleine aardbeving vond plaats in 64. De Romeinen waren gewend aan kleine bevingen, dus waren niet ongerust over het gerommel. Op 20 augustus 79 vonden enkele kleine aardbevingen plaats, die steeds vaker gebeurden in de komende vier dagen. Nu weten we dat dit voortekenen voor een uitbarsting zijn. Op 24 augustus begon de grote uitbarsting van de Vesuvius. De mensen dachten dat het gerommel uit de vulkaan geruzie was van de goden.
Toen de Vesuvius uitbarstte in 79, was het magma een soort schuim dat uit de vulkaan vloog. Toen het de koude lucht aanraakte, werd het hard en vielen de stenen naar beneden. Het versteende magma was heel licht en vrij ongevaarlijk, omdat er nog veel lucht in zat(puinsteen). De stenen die de magma hebben losgemaakt uit de vulkaan,waren zwaar en wel gevaarlijk. Met 200 km per uur vlogen deze stenen door de lucht en kwamen met veel vaart aan op de aarde. Het gewicht van deze stenen zorgde ervoor dat de huizen en daken instortten. De stenen bleven vallen, waardoor het de mensen die binnen schuilden opsloot. De wolk vol rook en as die uit de vulkaan kwam was 5 keer heter dan kokend water, 500 graden. De mensen die het raakte waren meteen dood en werden veranderd in steenkool. In de huizen gingen de mensen dood van de van de warmte van de aswolk. Er zijn 10.000 duizend mensen dood gegaan, maar van 2300 mensen zijn de lichamen teruggevonden. Vulkanisten zeggen dat een uitbarsting zo heftig als deze maar eens in de 2000 jaar voorkomt.
De stad Pompeii is nu helemaal opgegraven en is voor toeristen open om doorheen te lopen.
Stratovulkaan
De Vesuvius is een stratovulkaan. Dat is een hoge kegelvormige vulkaan die gemaakt is uit lagen van gestolde lava en as. Stratovulkaan komt van het Latijnse woord stratum, wat laag betekent. Het bestaat dus uit een afwisseling van lagen as en lava, die door twee uitbarstingen worden gevormd. Bij de eerste uitbarsting komen grote hoeveelheden as, stof en stenen omhoog. De hoeveelheden stenen en as kunnen enorm zijn en een dikke laag vormen, gebouwen kunnen erdoor worden vernield. De tweede uitbarsting is de gloeiendhete snel stromende wolk van heet gas en as. Alles kan dan grijs zijn van de as of de mensen worden versteend!