Pesten (gedrag): verschil tussen versies

Huidige versie van 1 nov 2024 om 20:20

Iets naars meegemaakt?

Als je iets moeilijks hebt meegemaakt, vertel het aan iemand die je vertrouwt. Je kan ook altijd appen of bellen met de Kindertelefoon (Nederland) of Awel (België). Je staat er niet alleen voor.

Pesten is het moedwillig op een vervelende manier omgaan met iemand. Bijvoorbeeld door uitschelden, slaan, niet mee laten doen of gewoon negeren (net doen of iemand niet bestaat), altijd gemeen doen tegen iemand, zodat die iemand zich ellendig gaat voelen. Het is een nare manier van met elkaar omgaan, en het is asociaal.

Woorden die ongeveer hetzelfde betekenen zijn treiteren en sarren. Klieren en zieken zijn meestal niet gericht op een persoon, maar meer een teken dat kinderen bijvoorbeeld niet de aandacht bij de les hebben.

Degene die pest heet de pester of pestkop. De pester wil bij pesten zorgen dat het slachtoffer verdrietig of boos of zelfs onzeker wordt, of heeft gewoon niet in de gaten wat pesten kan doen. Soms kan gepest worden voor iemand zo erg worden, dat diegene zijn hele leven daarvan last blijft houden of zelfs zelfmoord pleegt.

Een andere vorm van pesten is cyberpesten.

Verschil met plagen

Je kunt ook iemand of elkaar plagen, maar dat is niet gemeen bedoeld en je gaat daar niet de hele tijd mee door.

Hoe gaat pesten?

Je hebt twee verschillende hoofdvormen van pesten: fysiek (lichamelijk) en mentaal (geestelijk).

Fysiek houdt in dat je op een negatieve manier lichamelijk contact maakt, bijvoorbeeld door slaan of schoppen.

Mentaal betekent uitschelden, roddelen of op een andere manier vervelende dingen zeggen.

Beide vormen hebben hun eigen uitwerking op een ander.

Wat doet het met mensen als ze gepest worden?

Mensen die het slachtoffer worden van pesten kunnen er verdrietig, boos of zelfs onzeker van worden. Er zijn er zelfs die er zo onzeker door zijn, dat ze er niet over durven te praten. Soms kan pesten voor iemand zo erg worden dat diegene zelfmoord pleegt.

Hoe kun je begrijpen wat het met iemand kan doen?

Verkreukelde papier

Dat gaat misschien beter met het volgende verhaal.

Er was eens een leraar die tegen zijn leerlingen opeens in de les zei:

"Leerlingen pak allemaal een stuk papier, maak er een prop van en ga er op staan tot die helemaal verkreukeld is". De leerlingen deden dat.

Toen zei de leraar: "Probeer hem nu maar eens weer net zo glad te krijgen als je hem hebt gepakt. Steek je hand op als het is gelukt."

De leerlingen kregen het niet voor elkaar om het papiertje zo glad mogelijk te krijgen.

Dit is wat pesten met iemand kan doen: alles wat je tegen iemand doet kan schade aanbrengen die nooit helemaal weg zal gaan.

Gepeste mensen kun je dus geestelijk vergelijken met een verkreukeld papier. Verkreukeld papier kan makkelijker gaan scheuren, en kapot gaan.

Mensen die gepest zijn in verleden zullen nooit meer het zelfde zijn dan voor dat ze gepest zijn.

Wie doet wat?

Men zegt wel eens dat er drie 'rollen' zijn in het pesten:

vanzelfsprekend het gepeste kind en de pester zelf, maar ook:
'meelopers' en
'omstanders'.

Meelopers lopen vaak met de pester mee en moedigen hem of haar aan om nog stapje verder te gaan of ze helpen hem zelfs bij het pesten. Meestal zijn meelopers kinderen die zichzelf geen houding kunnen aanmeten, maar toch niet alleen willen zijn. Ze willen bij een bepaalde groep, in dit geval het groepje van de pester horen.

Omstanders zijn kinderen die het pesten zien. Meestal hebben zij wel medelijden met het gepeste kind, maar ze durven er niks van te zeggen. Per slot van rekening willen zij zelf niet het nieuwe 'slachtoffer' worden, en laten ze de pester daarom maar zijn gang gaan.

Verder kan er groepsdruk zijn. Dat is een bepaalde druk die leden van een groep vanuit die groep voelen, om toch vooral niet af te wijken, maar mee te doen.

Waarom pesten pesters en waarom worden kinderen gepest?

Meestal zijn deze kinderen naar het idee van de pester simpelweg anders dan andere. Bijvoorbeeld:

ze hebben een andere huidskleur,
zijn slimmer dan de anderen of
zien er bijvoorbeeld anders uit dan 'gewone' kinderen.
Je wordt het meest gepest als je er niet echt bij hoort, bijvoorbeeld doordat je een bril hebt en de anderen niet.

Maar pesters doen ook wat ze doen, omdat ze dat gewoon leuk vinden; ze willen graag dat het slachtoffer moet huilen of verdrietig wordt (dat heet sadisme).

Meestal is de pester zelf onzeker en wil daardoor de aandacht trekken zodat hij/zij zelf niet meer wordt gepest, of doet het om zichzelf te laten gelden. Maar daarvan is het gepeste kind dan het slachtoffer. Best oneerlijk dus.

Wat kun je zelf doen als je gepest wordt?

Je kunt er het beste met iemand die je vertrouwt over gaan praten, al helemaal zeker als het steeds maar doorgaat.
Heel beslist met nadruk zeggen: "ZO! En NU is het afgelopen!", je omdraaien en als dat kan meteen weggaan. Dat, terwijl je een besliste houding aanneemt.
Door de pester 'een spiegel voor te houden' kan diegene daar misschien van leren. Bijvoorbeeld zeggen: 'Hoe zou jij het vinden als ze dat met jou deden?'
Verder kun je het zo veel mogelijk proberen te negeren: je er niets van aantrekken. Bedenken dat het niet aan jou ligt. Jij mag er gewoon zijn, net als ieder ander!

Hulp bij pesten

Er zijn verschillende initiatieven bedacht om pesten te stoppen, maar ook om gepeste kinderen te helpen en advies te geven.

De bekendste hiervan in Nederland is De Kindertelefoon. Sinds 1992 kunnen kinderen gratis naar een telefoonnummer bellen om door één van de ruim 700 vrijwilligers advies te krijgen.

In België kun je als je gepest wordt praten, bellen of chatten op www.Awel.be.

Ook kun je in je klas een aparte les krijgen van iemand van buiten de school. Die vertelt dan wat pesten is, wat het met kinderen kan doen en hoe ze daarmee om kunnen gaan.

Luister ook eens naar ...

Ruimtevaarder van Kommil Foo

Meer informatie en tips

Wat doet pesten met je? NPO Kennis.
Wat kan ik doen als ik gepest word? Nederlands Jeugd Instituut (NJI)
Pesten stoppen & oplossen. Stop pesten NU! https://www.stoppestennu.nl/pesten-stoppen-oplossen-kinderen-jongeren-voor-leerlingen
https://topwijs.nl/2016/09/21/pesten-en-verkreukeld-papier/

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{mening}}
-{{verbeteren}}
-'''Pesten''' is het moedwillig klieren, plagen en zieken van mensen. Iemand [[uitschelden]], slaan, of negeren, iemand zich ellendig laten voelen. Het is een nare manier van met elkaar omgaan, en het is [[asociaal]]. Degene die pest heet de [[pester]] of [[pestkop]].
+{{trauma}} '''Pesten''' is het moedwillig op een vervelende manier omgaan met iemand. Bijvoorbeeld door [[uitschelden]], slaan, niet mee laten doen of gewoon negeren (net doen of iemand niet bestaat), altijd [[gemeen]] doen tegen iemand, zodat die iemand zich ellendig gaat voelen. Het is een nare manier van met elkaar omgaan, en het is [[asociaal]].
-==Hoe gaat pesten?
-Vaak is het een iemand of meerdere kinderen die je pesten. Dit kan lichamelijk of geestelijk zijn. Lichamelijk pesten betekent dat een kind of meerdere kinderen je slaan, schoppen, schelden, steeds uitlachen, bedreigen, je spullen verstoppen of steeds dingen over jou zeggen.
-Een pestkop is iemand die pest. Die pestkop doet kinderen pijn. En laat je geloven dat je dom bent of dat je nergens goed in bent.
+Woorden die ongeveer hetzelfde betekenen zijn [[treiteren]] en [[sarren]]. [[Klieren]] en zieken zijn meestal niet gericht op een persoon, maar meer een teken dat kinderen bijvoorbeeld niet de aandacht bij de les hebben.
+Degene die pest heet de [[pester]] of [[pestkop]]. De pester wil bij pesten zorgen dat het slachtoffer verdrietig of boos of zelfs [[Onzekerheid|onzeker]] wordt, of heeft gewoon niet in de gaten wat pesten kan doen. Soms kan gepest worden voor iemand zo erg worden, dat diegene zijn hele leven daarvan last blijft houden of zelfs [[zelfmoord]] pleegt.
-Pesten is steeds iemand [[plagen]] en maar doorgaan. Als het kind dat gepest wordt zegt dat de pester moet ophouden, en de pester doet dat niet, dan is het pesten.
-Een pestkop pest meestal kinderen die niks durven te zeggen. De pestkop kan dan gewoon zijn gang gaan. Niemand zegt toch iets tegen hem of haar. Het komt ook vaak voor dat de pestkop veel groter en sterker is. Meestal is het een populaire jongen of meisje. Die trekt veel kinderen mee, omdat ze er anders niet meer bijhoren. Daarom durven anderen er ook niks van te zeggen.
-Het kind dat gepest wordt is vaak bang. Bang dat het steeds erger wordt. Ze hebben meestal geen vrienden en trekken zich helemaal terug.
-De kinderen die met de pestkoppen meelopen zijn bang om zelf ook gepest te worden. Daarom durven ze de gepeste kind niet te helpen. De meeste meelopers hebben niet eens door dat een kind gepest wordt.
+Een andere vorm van pesten is [[cyberpesten]].
-==Pesten kan op verschillende manieren==
-Vaak wordt er met woorden gepest. Pestkoppen schelden kinderen uit. Ze zeggen nare dingen over het kind. Dit is de meest voorkomende pesterij. Daarom zeggen sommige kinderen ook vaan schelden doet geen pijn.
+== Verschil met plagen ==
-Nog een stapje erger is als kinderen worden geschopt of geslagen. Dat gaat vaak samen met schelden. Maar hier wordt het kind lichamelijk mishandeld. Dat betekend dat het kind pijn voelt aan zijn of haar lichaam.
+Je kunt ook iemand of elkaar [[plagen]], maar dat is niet gemeen bedoeld en je gaat daar niet de hele tijd mee door.
+==Hoe gaat pesten?==
+Je hebt twee verschillende hoofdvormen van pesten: fysiek (lichamelijk) en mentaal (geestelijk).
+''Fysiek'' houdt in dat je op een negatieve manier lichamelijk contact maakt, bijvoorbeeld door slaan of schoppen.
-Het kind kan ook achtervolgd worden of opgewacht. Enkele voorbeelden zijn: achterna lopen en opjagen, in de val laten lopen en klemzetten en zelfs opsluiten is mogelijk.
+''Mentaal'' betekent uitschelden, roddelen of op een andere manier vervelende dingen zeggen.
-Het kan ook zo zijn dat een kind nergens aan mee mag doen. Niemand wil het kind in zijn of haar groepje, omdat de pestkop dingen over het gepeste kind heeft gezegd.
-Voorbeelden waarom kinderen gepest worden:
-* Te dik of te dun (dik varken)
-* [[Beugel]] (beugelbek)
-* Stotteren (stotterkop)
-* Een [[bril]] (brillenkop)
-* Een opvallende haar- of huidskleur
-* Te klein of te groot voor de leeftijd
-* Sproeten
-* Andere kledingstijl
-* Grote oren, kleine oren of flaporen
-* Minder geld dan anderen
-* Als iemand gek of raar doet
-* Als je minder slim bent of slimmer dan anderen
+Beide vormen hebben hun eigen uitwerking op een ander.
-==Waarom pest een pestkop==
-De oorzaken van pesten zijn heel verschillend, maar toch komt het allemaal op het zelfde neer. De pestkop moet zijn eigen problemen op iemand anders afreageren. Het zou heel goed kunnen dat de pestkop sociale of economische problemen heeft. Zijn of haar ouders gaan scheiden, er is veel ruzie thuis, of hij of zij heeft slechte cijfers op school. De economische kant is dat er geldproblemen kunnen zijn. De pestkop wil dan zijn problemen ergens op afreageren. Daardoor gaat hij of zij op zoek naar een gemakkelijk kind om te pesten. Meer oorzaken zijn dat ze stoer willen zijn in hun vriendenkring. Ze gaan meedoen met vrienden, die ook pesten.
+== Wat doet het met mensen als ze gepest worden? ==
-Een heel andere reden is jaloezie. Een jongen of meisje is heel erg jaloers op iemand. Hij of zij wil er bij horen, of op iemand willen lijken. Als dat niet lukt, zoekt hij of zij een middel om toch op een één of andere manier toch beter te zijn dan de rest.
+Mensen die het slachtoffer worden van pesten kunnen er verdrietig, boos of zelfs [[Onzekerheid|onzeker]] van worden. Er zijn er zelfs die er zo onzeker door zijn, dat ze er niet over durven te praten. Soms kan pesten voor iemand zo erg worden dat diegene [[zelfmoord]] pleegt.
+Hoe kun je begrijpen wat het met iemand kan doen?
-==Wat kan je doen tegen pesten==
-Vertel het tegen andere mensen dat je je niet veilig voelt. Het helpt vaak ook de pestkop. De pestkop heeft vaak een probleem, maar die durft daar niet voor uit te komen. Dus die help je dan ook. Schrijf het van je af. Maak een dagboek met wat er allemaal gebeurt. Als het heel erg is schakel dan hulp in. Je kan er ook altijd mee naar je juf of meester. Dat soort mensen kunnen je meer helpen dan je denkt.
+== Verkreukelde papier ==
-Denk zelf ook na voordat je iets zegt tegen iemand anders. Denk na of het iemand geen pijn kan doen. Loop ook niet mee met pestkoppen, want dat zijn meestal diegene die hulp nodig hebben.
+Dat gaat misschien beter met het volgende verhaal.
+Er was eens een leraar die tegen zijn leerlingen opeens in de les zei:
-Pesten kan ook voorkomen omdat je van een andere afkomst komt.
-Pest niet als je het zelf ook niet leuk vindt.
+"Leerlingen pak allemaal een stuk papier, maak er een prop van en ga er op staan tot die helemaal verkreukeld is". De leerlingen deden dat.
+Toen zei de leraar: "Probeer hem nu maar eens weer net zo glad te krijgen als je hem hebt gepakt. Steek je hand op als het is gelukt."
+De leerlingen kregen het niet voor elkaar om het papiertje zo glad mogelijk te krijgen.
+Dit is wat pesten met iemand kan doen: ''alles wat je tegen iemand doet kan schade aanbrengen die nooit helemaal weg zal gaan.''
+Gepeste mensen kun je dus geestelijk vergelijken met een verkreukeld papier. Verkreukeld papier kan makkelijker gaan scheuren, en kapot gaan.
+Mensen die gepest zijn in verleden zullen nooit meer het zelfde zijn dan voor dat ze gepest zijn.
+==Wie doet wat?==
+Men zegt wel eens dat er drie 'rollen' zijn in het pesten:
+* vanzelfsprekend het gepeste kind en de pester zelf, maar ook:
+* 'meelopers' en
+* 'omstanders'.
+''Meelopers'' lopen vaak met de pester mee en moedigen hem of haar aan om nog stapje verder te gaan of ze helpen hem zelfs bij het pesten. Meestal zijn meelopers kinderen die zichzelf geen houding kunnen aanmeten, maar toch niet alleen willen zijn. Ze willen bij een bepaalde groep, in dit geval het groepje van de pester horen.
+''Omstanders'' zijn kinderen die het pesten zien. Meestal hebben zij wel medelijden met het gepeste kind, maar ze durven er niks van te zeggen. Per slot van rekening willen zij zelf niet het nieuwe 'slachtoffer' worden, en laten ze de pester daarom maar zijn gang gaan.
+Verder kan er groepsdruk zijn. Dat is een bepaalde druk die leden van een groep vanuit die groep voelen, om toch vooral niet af te wijken, maar mee te doen.
+==Waarom pesten pesters en waarom worden kinderen gepest? ==
+Meestal zijn deze kinderen naar het idee van de pester simpelweg anders dan andere. Bijvoorbeeld:
+* ze hebben een andere huidskleur,
+* zijn slimmer dan de anderen of
+* zien er bijvoorbeeld anders uit dan 'gewone' kinderen.
+* Je wordt het meest gepest als je er niet echt bij hoort, bijvoorbeeld doordat je een bril hebt en de anderen niet.
+Maar pesters doen ook wat ze doen, omdat ze dat gewoon leuk vinden; ze willen graag dat het slachtoffer moet huilen of verdrietig wordt (dat heet [[sadisme]]).
+Meestal is de pester zelf onzeker en wil daardoor de aandacht trekken zodat hij/zij zelf niet meer wordt gepest, of doet het om zichzelf te laten [[Gelden (van toepassing zijn)|gelden]]. Maar daarvan is het gepeste kind dan het slachtoffer. Best oneerlijk dus.
+== Wat kun je zelf doen als je gepest wordt? ==
+* Je kunt er het beste met iemand die je vertrouwt over gaan praten, al helemaal zeker als het steeds maar doorgaat.
+* Heel beslist ''met nadruk'' zeggen: "ZO! En NU is het afgelopen!", je omdraaien en als dat kan meteen weggaan. Dat, terwijl je een besliste houding aanneemt.
+* Door de pester ''<nowiki/>'een [[Spiegelen|spiegel]] voor te houden''' kan diegene daar misschien van leren. Bijvoorbeeld zeggen: 'Hoe zou jij het vinden als ze dat met ''jou'' deden?'
+* Verder kun je het zo veel mogelijk proberen te [[negeren]]: je er niets van aantrekken. Bedenken dat het niet aan jou ligt. Jij mag er gewoon zijn, net als ieder ander!
+==Hulp bij pesten ==
+Er zijn verschillende initiatieven bedacht om pesten te stoppen, maar ook om gepeste kinderen te helpen en advies te geven.
+De bekendste hiervan in Nederland is [[Kindertelefoon|De Kindertelefoon]]. Sinds 1992 kunnen kinderen gratis naar een telefoonnummer bellen om door één van de ruim 700 [[vrijwilliger]]s advies te krijgen.
+In België kun je als je gepest wordt praten, bellen of chatten op [https://www.awel.be www.Awel.be].
+Ook kun je in je klas een aparte les krijgen van iemand van buiten de school. Die vertelt dan wat pesten is, wat het met kinderen kan doen en hoe ze daarmee om kunnen gaan.
+== Luister ook eens naar ... ==
+* [https://youtu.be/33JWX_TPHlE?si=mIPRxmkukGebqqJ7 Ruimtevaarder van Kommil Foo]
+== Meer informatie en tips ==
+* [https://npokennis.nl/story/169/wat-doet-pesten-met-je?at_medium=email&at_emailtype=retention&at_campaign=nieuwsbrief-1-oktober-2022 Wat doet pesten met je? NPO Kennis].
+* [https://www.nji.nl/pesten/wat-kan-ik-doen-als-ik-gepest-word Wat kan ik doen als ik gepest word? Nederlands Jeugd Instituut (NJI)]
+* Pesten stoppen & oplossen. Stop pesten NU! https://www.stoppestennu.nl/pesten-stoppen-oplossen-kinderen-jongeren-voor-leerlingen
+* https://topwijs.nl/2016/09/21/pesten-en-verkreukeld-papier/
 <!-- HET VOLGENDE LATEN STAAN, AUB -->
@@ Regel 54: / Regel 97: @@
 [[Categorie:Maatschappij]]
 [[Categorie:Bakomgang]]
+[[Categorie:Gedrag]]