Jan van Eyck: verschil tussen versies
| (28 tussenliggende versies door 10 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | Jan van Eyck is een kunstschilder uit het nu Vlaamse België, ook wel zuidelijke Nederlanden genoemd in de 15e eeuw. | + | {{Infobox kunstenaar |
| − | Hij leefde van 1390 tot tot 1441. | + | | naam = Jan van Eyck |
| − | Verder staat hij bekend als uitvinder van de olieverfschilderkunst. | + | | afbeelding = Portrait_of_a_Man_by_Jan_van_Eyck.jpg |
| + | | ander formaat = 250px | ||
| + | | onderschrift = Jan van Eyck | ||
| + | | volledige naam = Jan van Eyck | ||
| + | | bijnaam = Giovanni da Bruggia | ||
| + | | land = {{Vlag|BEL}} [[België]] | ||
| + | | geboren = 1390 | ||
| + | | geboorteplaats = [[Luik (stad)|Luik]] (Prinsbisdom Luik, nu {{Vlag|BEL}} België) | ||
| + | | overleden = 9 juli 1441 | ||
| + | | overleden te = [[Brugge]] ([[Bourgondische Nederlanden]], nu België) | ||
| + | | gehuwd = damoiselle Marguerite, 1432 of 1433 | ||
| + | | beroep = [[kunstschilder]] | ||
| + | | bekend = het Lam Gods (1432) | ||
| + | | jaren-actief = 1422 - 1441 | ||
| + | | genre = [[Vlaamse Primitieven]], Historie, Geestelijk | ||
| + | | label = | ||
| + | | website = https://rkd.nl/nl/explore/artists/26958 | ||
| + | }} | ||
| + | '''Jan van Eyck''' is een kunstschilder uit het nu Vlaamse België, ook wel zuidelijke Nederlanden genoemd in de 15e eeuw. Hij leefde van 1390 tot tot 1441. Verder staat hij bekend als uitvinder van de olieverfschilderkunst. | ||
| + | == Inleiding == | ||
| + | Hij was als schilder actief in Brugge, die een van de vroege vernieuwers was van wat bekend werd als Vroeg-Nederlandse schilderkunst, en een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de vroege noordelijke [[Renaissance (periode)|renaissance]] kunst. De overgebleven gegevens geven aan dat hij werd geboren rond 1380-1390, hoogstwaarschijnlijk in [[Maaseik]] (toen Maaseyck, vandaar zijn naam), [[Limburg (België)|Belgisch Limburg]], dat zich in het huidige [[België]] bevindt. Hij trad in dienst in Den Haag omstreeks 1422, toen hij al een meesterschilder was met werkplaatsassistenten, en als schilder en ''kamerdienaar'' bij ''Jan III de Meedogenloze'', heerser van de graafschappen [[Graafschap Holland|Holland]] en [[Henegouwen]]. Na de dood van Jan III in 1425 werd hij later aangesteld als hofschilder van [[Filips de Goede]], hertog van Bourgondië, en werkte hij in Lille voordat hij naar [[Brugge]] in 1429, waar hij tot zijn dood woonde. Hij stond hoog aangeschreven bij Filips en maakte een aantal diplomatieke reizen naar het buitenland, waaronder in 1428 naar [[Lissabon]] om de mogelijkheid van een huwelijkscontract tussen de hertog en [[Isabella van Portugal (1503-1539)|Isabella van Portugal]] te onderzoeken. | ||
| − | == | + | Ongeveer 20 overgebleven schilderijen worden vol vertrouwen aan hem toegeschreven, evenals het ''Lam Gods'' en de verluchte miniaturen van de Turijn-Milaan Uren, allemaal gedateerd tussen 1432 en 1439. Tien zijn gedateerd en gesigneerd met een variatie op zijn motto <small>ALS ICH KAN</small> ( ''As I (Eyck) can'' ), een woordspeling op zijn naam, die hij meestal in Griekse karakters schilderde. |
| + | |||
| + | Van Eyck schilderde zowel wereldlijke als religieuze (kerkelijke) onderwerpen, waaronder altaarstukken, religieuze figuren uit één paneel en portretten in opdracht. Zijn werk omvat enkele panelen, tweeluiken, drieluiken en veelluikpanelen. Hij werd goed betaald door Filips de Goede, die wilde dat de schilder financieel veilig was en artistieke vrijheid had, zodat hij kon schilderen "wanneer hij maar wilde". Van Eycks werk is afkomstig uit de internationale [[gotiek]], maar hij verduisterde het al snel, onder meer door een grotere nadruk op naturalisme en realisme. Hij bereikte een nieuw niveau van virtuositeit door zijn ontwikkelingen in het gebruik van olieverf. Hij was zeer invloedrijk en zijn technieken en stijl werden overgenomen en verfijnd door de vroege Nederlandse schilders. | ||
| + | |||
| + | == Levensloop == | ||
| + | Er is weinig bekend over het vroege leven van Jan van Eyck. Zijn geboortedatum is nergens beschreven. De eerste bewaard gebleven vermelding van zijn leven is afkomstig van het hof van [[Jan van Beieren]] (opvolger van [[Jacoba van Beieren]]) in [[Den Haag]], waar tussen 1422 en 1424 betalingen werden gedaan aan ''Meyster Jan den malre'' (meester Jan de schilder) die toen hofschilder was met de rang van bediende de chambre, met eerst één en daarna twee assistenten. Aan de hand hiervan is terug te rekenen dat van Eyck uiterlijk in 1395 geboren moet zijn. Het is onduidelijk of zijn naam nou van Maaseik of van [[Bergeijk (gemeente)|Bergeijk]] komt. Hij had een zus Margareta, en minstens twee broers, Hubert van Eyck (overleden 1426), bij wie hij waarschijnlijk in de leer was en Lambert (actief tussen 1431 en 1442). Het is niet bekend waar Jan is opgeleid. | ||
| − | + | Rond 1432 trouwde hij met Margaret (demoiselle Marguerite), die 15 jaar jonger was. Samen kregen ze een dochter. Zijn dochter Lievine zat na de dood van haar vader in een nonnenklooster in Maaseik. | |
| − | |||
| − | Olieverf is een langzaam drogende verf op basis van lijnolie, waar zowel dekkend als transparant mee gewerkt kan worden. | + | == Olieverfschilderkunst == |
| − | Bij olieverf meng je de kleuren op het palet. Bij olieverf wordt van donker naar licht geschilderd. | + | Olieverf is een langzaam drogende verf op basis van lijnolie, waar zowel dekkend als transparant mee gewerkt kan worden. Bij olieverf meng je de kleuren op het palet. Bij olieverf wordt van donker naar licht geschilderd. Olieverf wordt als sinds de 15e eeuw gebruikt. Tijdens de droog periode heeft een olieverfschilderij wel licht nodig, anders gaat de verf vergelen. |
| − | Olieverf wordt als sinds de 15e eeuw gebruikt. | ||
| − | Tijdens de droog periode heeft een olieverfschilderij wel licht nodig, anders gaat de verf vergelen | ||
| + | ==Galerij== | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Bestand:Jan van Eyck 001.jpg|Schilderij van Jan van Eyck: ''Arnolfini en zijn vrouw'' | ||
| + | Bestand:Man in a Blue Cap - Jan van Eyck - Google Cultural Institute.jpg|Man met blauwe muts | ||
| + | Bestand:Jan van Eyck 075.jpg|Madonna | ||
| + | Bestand:Margareta van Eyck.jpg|Margareta van Eyck | ||
| + | Bestand:Jan van Eyck - Triptych of Mary and Child, St. Michael, and the Catherine - Google Art Project.jpg|Triptiek | ||
| + | Bestand:Ghent Altarpiece by Jan van Eyck ALL.jpg|Altaarstuk, ''het Lam Gods'' in Gent | ||
| + | Bestand:Jan van Eyck - Virgin and Child, with Saints and Donor - 1441 - Frick Collection.jpg|Aanbidding van Madonna en kind | ||
| + | Bestand:Jan van Eyck - Diptych - WGA07587 crop of the crucified Jesus.jpg|Detail van de kruisiging van Jesus | ||
| + | </gallery> | ||
| − | == | + | ==Externe Links== |
| + | *[https://rkd.nl/nl/explore/artists/26958 RKD - profiel] | ||
| + | *[https://www.collectienederland.nl/search/?q=%20%20Eyck&qf[]=dc_creator%3AJan%20van%20Eyck Collectie Nederland, Jan van Eyck] | ||
| + | *[http://www.youtube.com/watch?v=8NVVTeDHNks&list=PL5C460FD5E817053D YouTube] | ||
| − | + | [[Categorie:Vlaams persoon]] | |
| − | [[ | + | [[Categorie:Vlaams kunstschilder]] |
Huidige versie van 23 aug 2025 om 23:09
| Jan van Eyck | |
| |
| Jan van Eyck | |
| Persoonlijke informatie | |
| Volledige naam | Jan van Eyck |
| Bijnaam | Giovanni da Bruggia |
| Land | .svg){kind=small} België
|
| Geboortedatum | 1390 |
| Geboorteplaats | Luik (Prinsbisdom Luik, nu België)
|
| Overleden | 9 juli 1441 |
| Overleden te | Brugge (Bourgondische Nederlanden, nu België) |
| Gehuwd met / relatie |
damoiselle Marguerite, 1432 of 1433 |
| Carrière | |
| Beroep | kunstschilder |
| Bekend van | het Lam Gods (1432) |
| Actief | 1422 - 1441 |
| Genre(s) | Vlaamse Primitieven, Historie, Geestelijk |
| Website | |
| https://rkd.nl/nl/explore/artists/26958 | |
|---|---|
Portaal  Kunst & Cultuur
| |
Jan van Eyck is een kunstschilder uit het nu Vlaamse België, ook wel zuidelijke Nederlanden genoemd in de 15e eeuw. Hij leefde van 1390 tot tot 1441. Verder staat hij bekend als uitvinder van de olieverfschilderkunst.
Inleiding
Hij was als schilder actief in Brugge, die een van de vroege vernieuwers was van wat bekend werd als Vroeg-Nederlandse schilderkunst, en een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de vroege noordelijke renaissance kunst. De overgebleven gegevens geven aan dat hij werd geboren rond 1380-1390, hoogstwaarschijnlijk in Maaseik (toen Maaseyck, vandaar zijn naam), Belgisch Limburg, dat zich in het huidige België bevindt. Hij trad in dienst in Den Haag omstreeks 1422, toen hij al een meesterschilder was met werkplaatsassistenten, en als schilder en kamerdienaar bij Jan III de Meedogenloze, heerser van de graafschappen Holland en Henegouwen. Na de dood van Jan III in 1425 werd hij later aangesteld als hofschilder van Filips de Goede, hertog van Bourgondië, en werkte hij in Lille voordat hij naar Brugge in 1429, waar hij tot zijn dood woonde. Hij stond hoog aangeschreven bij Filips en maakte een aantal diplomatieke reizen naar het buitenland, waaronder in 1428 naar Lissabon om de mogelijkheid van een huwelijkscontract tussen de hertog en Isabella van Portugal te onderzoeken.
Ongeveer 20 overgebleven schilderijen worden vol vertrouwen aan hem toegeschreven, evenals het Lam Gods en de verluchte miniaturen van de Turijn-Milaan Uren, allemaal gedateerd tussen 1432 en 1439. Tien zijn gedateerd en gesigneerd met een variatie op zijn motto ALS ICH KAN ( As I (Eyck) can ), een woordspeling op zijn naam, die hij meestal in Griekse karakters schilderde.
Van Eyck schilderde zowel wereldlijke als religieuze (kerkelijke) onderwerpen, waaronder altaarstukken, religieuze figuren uit één paneel en portretten in opdracht. Zijn werk omvat enkele panelen, tweeluiken, drieluiken en veelluikpanelen. Hij werd goed betaald door Filips de Goede, die wilde dat de schilder financieel veilig was en artistieke vrijheid had, zodat hij kon schilderen "wanneer hij maar wilde". Van Eycks werk is afkomstig uit de internationale gotiek, maar hij verduisterde het al snel, onder meer door een grotere nadruk op naturalisme en realisme. Hij bereikte een nieuw niveau van virtuositeit door zijn ontwikkelingen in het gebruik van olieverf. Hij was zeer invloedrijk en zijn technieken en stijl werden overgenomen en verfijnd door de vroege Nederlandse schilders.
Levensloop
Er is weinig bekend over het vroege leven van Jan van Eyck. Zijn geboortedatum is nergens beschreven. De eerste bewaard gebleven vermelding van zijn leven is afkomstig van het hof van Jan van Beieren (opvolger van Jacoba van Beieren) in Den Haag, waar tussen 1422 en 1424 betalingen werden gedaan aan Meyster Jan den malre (meester Jan de schilder) die toen hofschilder was met de rang van bediende de chambre, met eerst één en daarna twee assistenten. Aan de hand hiervan is terug te rekenen dat van Eyck uiterlijk in 1395 geboren moet zijn. Het is onduidelijk of zijn naam nou van Maaseik of van Bergeijk komt. Hij had een zus Margareta, en minstens twee broers, Hubert van Eyck (overleden 1426), bij wie hij waarschijnlijk in de leer was en Lambert (actief tussen 1431 en 1442). Het is niet bekend waar Jan is opgeleid.
Rond 1432 trouwde hij met Margaret (demoiselle Marguerite), die 15 jaar jonger was. Samen kregen ze een dochter. Zijn dochter Lievine zat na de dood van haar vader in een nonnenklooster in Maaseik.
Olieverfschilderkunst
Olieverf is een langzaam drogende verf op basis van lijnolie, waar zowel dekkend als transparant mee gewerkt kan worden. Bij olieverf meng je de kleuren op het palet. Bij olieverf wordt van donker naar licht geschilderd. Olieverf wordt als sinds de 15e eeuw gebruikt. Tijdens de droog periode heeft een olieverfschilderij wel licht nodig, anders gaat de verf vergelen.
Galerij
Schilderij van Jan van Eyck: Arnolfini en zijn vrouw
Man met blauwe muts
Madonna
Margareta van Eyck
Triptiek
Altaarstuk, het Lam Gods in Gent
Aanbidding van Madonna en kind
Detail van de kruisiging van Jesus
