Assamblagekunst

Assemblage is een artistieke kunst-vorm of medium binnen het postmodernisme, dat gewoonlijk ruimtelijk (driedimensionaal) wordt gemaakt. Hiervoor worden alledaagse gevonden voorwerpen gebruikt en verwerkt. Het is vergelijkbaar met een collage, dat in het platte vlag (twee dimensionaal) wordt gemaakt.

De oorsprong van de kunstvorm dateert uit de kubistische constructies van Pablo Picasso van rond 1912-1914.  De oorsprong van het woord assemblage (in zijn artistieke betekenis) gaat terug tot de vroege jaren '50, toen Jean Dubuffet een reeks collages van vlindervleugels maakte, die hij assemblages d'empreintes noemde. Maar vóór Dubuffet werkten Marcel Duchamp, Pablo Picasso en anderen al vele jaren met gevonden voorwerpen. De Russische kunstenaar Vladimir Tatlin maakte zijn "tegenreliëfs" in het midden van de jaren 1910. Naast Tatlin was de Duitse Elsa von Freytag-Loringhoven de eerste vrouwelijke kunstenaar die assemblage probeerde. Ze wordt ook wel de Dada-barones genoemd. In Parijs in de jaren 1920 begonnen Alexander Calder, Jose De Creeft, Picasso en anderen met het maken van volledig driedimensionale werken van metaalresten, gevonden metalen voorwerpen en draad. In de VS was een van de vroegste en meest productieve assemblagekunstenaars Louise Nevelson, die eind jaren dertig haar sculpturen begon te maken van gevonden stukken hout.

In de jaren vijftig en zestig begon assemblage meer bekendheid te krijgen en werd het gebruikt. Kunstenaars als Robert Rauschenberg en Jasper Johns begonnen schroothoop materialen en voorwerpen te gebruiken om anti-esthetische ('niet schone') kunstsculpturen te maken, een groot deel van de ideeën die assemblage maken tot wat het is.

De schilder Armando Reverón is een van de eersten die deze techniek toepast bij het gebruik van wegwerpmaterialen zoals bamboe, draad of inpakpapier. In de jaren dertig maakte hij een skelet (dragende constructie) met vleugels van slijm en nam deze stijl jaren eerder over dan andere kunstenaars. Later maakte Reverón instrumenten en decorstukken zoals een telefoon, een bank, een naaimachine, een piano en zelfs muziekboeken met hun partituren.

In 1961 was de tentoonstelling "The Art of Assemblage" te zien in het New York Museum of Modern Art. De tentoonstelling toonde het werk van vroege 20e-eeuwse Europese kunstenaars zoals Braque, Dubuffet, Marcel Duchamp, Picasso en Kurt Schwitters naast de Amerikanen Man Ray, Joseph Cornell, Robert Mallary en Robert Rauschenberg, en ook minder bekende Amerikaanse West Coast-assemblages artiesten als George Herms, Bruce Conner en Edward Kienholz. William C Seitz, de curator van de tentoonstelling, beschreef assemblages als bestaande uit voorgevormde natuurlijke of vervaardigde materialen, objecten of fragmenten die niet bedoeld zijn als kunstmateriaal. In Nederland zijn Henk Peeters, Jan Henderikse, Carel Visser, Wim T. Schippers en Woody van Amen bekende assemblagekunstenaars. In België zijn dat Camiel Van Breedam, Marcel Broodthaers, Danny Matthys, Panamarenko, Vic Gentils, Ludo Giels.

Galerij

• 

  John Chamberlain , S , 1959, in het Hirshhorn Museum and Sculpture Garden

• 

  Werner Stürenburg, Nr. 5 , 1968

• 

  Lubo Kristek, Entlärmte Ästhetik des Luxuriesens, 1976

• 

  Jeff Wassmann, Vorwarts! 1897

• 

  Daniel Spoerri,

• 

  Christo

• 

  Wolf Vostell

• 

  Robert Rauschenberg

• 

  Woody van Amen

• 

  Ingo Klöcker, Primeur, 2010

• 

  Carel Visser, Pleinbeeld, 1998

• 

  David Smith, Cubi VI, 1963

• 

  Bernhard Luginbühl, Kleiner Zyklop, 1967

• 

  Jean Tinguely, Heuraka - Zürichhorn

• 

  Anthony Caro, Black Cover Flat, 1974

• 

  Dale Chihuly, 2005