Oekraïense barok
Oekraïense barok, of Kozakkenbarok of Mazepa-barok, is een architecturale stijl die in de 17e en 18e eeuw wijdverbreid was in de Oekraïense landen. Het was het resultaat van een combinatie van lokale architectonische tradities en Europese barok.
Geschiedenis
Dankzij invloeden uit West-Europa kwamen vanaf het einde van de 16e eeuw de landen van het moderne Oekraïne onder invloed van de geseculariseerde (verwereldlijke) barokke vorm van kunst en architectuur, die in Moskou nog grotendeels onbekend was. Volgens de historicus Serhii Plokhy was Peter Mogila, de metropoliet (kerkvader of bisschop) van Kiev van 1633 tot 1647, een belangrijk persoon bij het ontwikkelen van de stijl als onderdeel van zijn streven om de Oekraïens-orthodoxe kerk te hervormen en de kerk aan te passen aan de uitdagingen van de Reformatie en Contrareformatie. Oekraïense barok bereikte zijn hoogtepunt in de tijd van de Kozakken Hetman (hoofdman) Ivan Mazepa, van 1687 tot 1708. Mazepa Barok is een originele samensmelting van West-Europese barokke architectonische vormen en Oekraïense nationale barokke architectonische tradities.
Stijl
Oekraïense barok onderscheidt zich van de West-Europese barok door meer gematigde versieringen en eenvoudigere vormen, en werd als zodanig als meer constructivistisch (iets maken of leren op grond van een actief proces van kennisverwerving) gezien. Veel Oekraïense barokke gebouwen zijn bewaard gebleven, waaronder verschillende gebouwen zoals het Holenklooster van Kiev en het Vydubychi-klooster in Kiev. De historicus Andrew Wilson heeft de Allerheiligenkerk, de kathedraal van de Assumptie en de Drie-eenheidspoort in het Holenklooster aangemerkt als goede voorbeelden van de stijl, samen met het Sint-Michielsklooster in Kiev en de Sint-Catharinakerk in Tsjernihiv.
De buitenkant van de St. Sophia-kathedraal in Kiev onderging ook belangrijke wijzigingen in de barokstijl. Een ander voorbeeld van de stijl is de kerk van St. Elias in Subotiv, waar Bohdan Khmelnytsky (17e-eeuws Kozakkenleider) zijn zoon Tymish in 1653 begroef na zijn dood in de strijd. De kerk staat ook afgebeeld op het 5 -hryvnia- biljet.
De beste voorbeelden van barokke schilderkunst in Oekraïne zijn de kerkschilderijen in de Drie-eenheidspoort van het Holenklooster. Snelle ontwikkelingen in graveertechnieken vonden plaats tijdens de Oekraïense barokperiode. Vooruitgang maakte gebruik van een ingewikkeld systeem van symboliek, beeldspraak, heraldiek en weelderige versieringen. Vanaf de 17e eeuw was er ook een bloei van de barokke literatuur in Oekraïne, die op zijn beurt de basis legde voor de Russische niet-kerkelijke literatuur.
Invloeden buiten Oekraïne
Bepaalde kenmerken van de Oekraïense barok beïnvloedden de Naryshkin-barokbeweging in de 17e-18e eeuw in Moskou. Moderne Oekraïense kerkgebouwen, zoals de Troeshchina-kathedraal of Trinity kathedraal, zijn ook in deze stijl gebouwd, maar het is niet typisch voor de Oekraïense barok. Elementen van de Oekraïense barokstijl werden later aangepast door de Oekraïens-Canadese gemeenschap bij het bouwen van hun eigen kerken, aangepast aan de houten kerkarchitectuur die meer typerend is voor Canadees-Oekraïense kerken.