Middernachtbibliotheek

Middernachtbibliotheek
Geen afbeelding beschikbaar
Informatie
Alternatieve titel	The Midnight Library
Schrijver	Matt Haig
Illustrator
Vertaler
Taal (origineel)	Engels
Land	Verenigd Koninkrijk
Genre	Fantasyroman Psychologische roman
Datum	13 augustus 2020
ISBN	978-0-525-55948-1
Leeftijdscategorie		Uitgeverij
Drukker
Aantal verkocht
Vorig boek
Volgend boek
Bijzonderheden
Online-tekst
Portaal Literatuur

Middernachtbibliotheek (Engels: The Midnight Library) is een roman van de Engelse schrijver Matt Haig. Het is een fantasyroman en een psychologische roman. Het boek werd uitgegeven op 13 augustus 2020. Middernachtbibliotheek werd goed ontvangen en kreeg populariteit door Goodreads en TikTok.

Het verhaal gaat over de 35-jarige Nora, een ongelukkige pianolerares. Zij heeft het gevoel dat ze tijdens haar leven verkeerde keuzes gemaakt heeft. Ze heeft last van depressie en voelt zich nutteloos. Nora besluit daarom om zelfmoord te plegen. Na haar poging komt zij terecht in de Middernachtbibliotheek; een plaats tussen het leven en de dood. In de bibliotheek staan verschillende boeken. Ieder boek staat voor een mogelijk leven dat zij gehad had kunnen hebben als ze andere keuzes gemaakt had.

Samenvatting

Let op! Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt!

Nora Seed is een 35-jarige pianolerares in het Engelse Bedford. Op 16-jarige leeftijd lag de wereld open voor haar. Ze had de mogelijkheid om professioneel zwemmer of zangeres te worden. Negentien jaar is zij diep ongelukkig. Haar beste vriendin (Izzy) woont in Australië, ze heeft een slechte band met haar broer, haar kat is kort geleden overleden en ze wordt ook ontslagen. Nora heeft al langere tijd last van depressie. Zo had ze een slechte band met haar overleden vader en overleed haar moeder aan kanker. Nora besluit in de avond om zelfmoord te plegen door middel van een overdosis.

Een moment later komt ze in een grote bibliotheek terecht. Ze ontmoet Mevrouw Elm, de bibliothecaresse van haar middelbare school. Mevrouw Elm legt uit dat zij zich in de Middernachtbibliotheek bevindt. Dit is een plaats tussen het leven en de dood, waarin de tijd stilstaat. Sommige mensen die overlijden gaan langs deze plek. De bibliotheek is gevuld met boeken. Ieder boek is een mogelijk leven dat zij had kunnen hebben als zij andere keuzes gemaakt had. Mevrouw Elm kan de boeken voor haar opzoeken. Door de boeken te lezen komt Nora steeds in een ander leven terecht. Zodra zij zich ongelukkig voelt, wordt zij teruggestuurd naar de Middernachtbibliotheek. Nora kan er ook voor kiezen om een van de andere leven te kiezen. Hierdoor overlijdt zij niet. Toch is er haast geboden. Als zij te lang in de bibliotheek blijft, zal zij sterven.

Nora maakt de volgende keuzes:

• Ze kiest voor een leven waarin ze getrouwd was met haar vriendje, Dan. Nora en Dan waren verloofd, maar Nora besloot de trouwerij enkele dagen van tevoren af te zeggen. Hierna gingen ze uit elkaar. In de andere realiteit hebben Nora en Dan een café op het Engelse platteland. Ze realiseert zich al snel dat hun huwelijk niet gelukkig is. Dan is vaak dronken en ging bovendien vreemd. Nora wordt daarom na enkele uren al teruggestuurd naar de bibliotheek.
• Ze kiest voor een leven waarin ze haar kat, Voltaire, nooit naar buiten heeft laten gaan. Nora denkt namelijk dat haar kat overleed door een aanrijding. In de andere realiteit wordt Nora 's nachts wakker. Ze ontdekt dat Voltaire dood in zijn mand ligt. Mevrouw Elm legt uit dat Voltaires dood niet haar schuld is. De kat werd geboren met een hartafwijking, waardoor hij sowieso jong zou sterven. Nora leert hierdoor dat niet alles haar eigen schuld is.
• Ze kiest voor een leven waarin ze professioneel zwemmer geworden is. Nora is erg fit en beroemd. Haar vader leeft nog, maar haar moeder stierven door alcoholisme. Ook heeft ze een goede band met haar broer. Desondanks is haar leven gehaast en raakt ze in paniek, wanneer ze een publieke speech moet geven.
• Ze kiest voor een leven waarin ze meeging met Izzy naar Australië. In deze realiteit blijkt Izzy enkele jaren geleden te zijn gestorven door een auto-ongeluk. Nora bleef achter in Australië en leeft nog steeds als een studente. Haar leven is stil blijven staan, aangezien ze niet in staat was om het verlies te verwerken.
• Ze kiest voor een leven waarin ze besloot om glaciologie (de studie van gletsjers) te studeren. In deze realiteit is Nora wetenschapper in het Noorse Spitsbergen. Op Spitsbergen ontmoet zij Hugo Lefevre. Hugo blijkt net als haar te zijn. Hij reist ook tussen verschillende levens, maar hij heeft nog geen geschikt leven gevonden. Hugo en Nora worden verliefd op elkaar en hebben zelfs een korte relatie. Nora realiseert zich dat ze helemaal niet wil sterven.
• Ze kiest voor een leven waarin ze in haar band gebleven was. Deze band had ze opgericht met haar broer. In de andere realiteit is Nora inmiddels beroemd, maar haar broer is enkele jaren geleden overleden. Ook ontdekt ze dat ze een tijdje een relatie met een filmster had. In het echte leven is Nora verliefd op hem, maar in de andere realiteit ontdekt zij dat hij een vreselijke man is.
• Uiteindelijk kiest Nora voor een leven waarin ze filosofie gestudeerd heeft. Nora is getrouwd met een chirurg, Ash, en heeft een dochter, Molly. Nora ontdekt hoe graag zij moeder wil zijn. Ze ontdekt dat Leo (de jongen die zij pianoles geeft) in een problemen met de politie is gekomen. Nora voelt zich schuldig, aangezien zij hem kon redden. Ook herkennen veel andere mensen haar niet meer.

Hoewel Nora in dit laatste leven had willen blijven, keert ze terug naar de bibliotheek. De tijd is bijna om. De bibliotheek en haar lichaam beginnen uit elkaar te vallen. Nora wil echter niet sterven. Ze vindt een boek en schrijft "Ik leef" op voordat alles instort. Nora wordt vervolgens wakker en heeft nieuwe energie gevonden. Ze gaat samen met haar buurman naar het ziekenhuis en overleeft haar zelfmoordpoging. In het ziekenhuis leggen Nora en haar broer hun ruzie bij. Ze hervat haar pianolessen met Leo. Ook maakt Izzy bekend om haar op te zoeken. In het ziekenhuis ontmoet Nora Ash en besluit om met hem te praten. Uiteindelijk bezoekt zij mevrouw Elm en de twee gaan een potje schaken.

Personages

In het boek komen een heleboel personages voor. De belangrijkste personages zijn:

• Nora Seed: Het hoofdpersonage van het boek. Nora is 35 jaar en pleegt aan het begin van het boek zelfmoord. Ze maakt een reis tussen de verschillende levens die ze had kunnen hebben.
• Mevrouw Elm: De bibliothecaresse van de Middernachtbibliotheek. Mevrouw Elm helpt Nora om de juiste boeken (levens) te kiezen en praat met haar over haar belevenissen. In het echte leven was mevrouw Elm de bibliothecaresse op Nora's middelbare school. De mevrouw Elm in de Middernachtbibliotheek is een andere versie van haar.
• Joe Seed: De broer van Nora. Joe is homoseksueel en een muzikant. De twee zaten samen in een band, maar kregen uiteindelijk ruzie. Aan het einde van het boek leggen Joe en Nora hun ruzie bij.
• Dan Lord: De voormalige verloofde van Nora. Nora heeft nog steeds gevoelens voor hem. Ze ontdekt echter al vrij snel dat Dan een vreselijke man is.
• Izzy Hirsch: De beste vriendin van Nora. Izzy woont in Australië en heeft enkel nog via sociale media met haar.
• Ravi: De drummer in Joe's band. Ravi en Nora hebben ruzie met elkaar.
• Meneer Banerjee: De oude buurman van Nora.
• Nora's vader en moeder
• Ash: Een arts waarmee Nora getrouwd is een van haar levens. Aan het einde van het boek komt zij hem tegen in het ziekenhuis.
• Molly: De dochter van Nora en Ash in een van Nora's levens.
• Hugo: Een reiziger die net als Nora tussen verschillende levens reist.

Achtergrondinformatie

Wat is de Middernachtbibliotheek?

De Middernachtbibliotheek is de centrale plaats in het boek. Maar wat is de Middernachtbibliotheek? In het boek wordt de bibliotheek beschreven als een plaats die echt bestaat. Voor Nora doet de Middernachtbibliotheek haar denken aan de bibliotheek op haar middelbare school. Dit is een plaats waar ze als scholier veel tijd doorbracht. Toch is de Middernachtbibliotheek een stuk groter, heeft geen in- of uitgang en heeft ontelbare boeken.

Mevrouw Elm beschrijft de Middernachtbibliotheek als het volgende:

Between life and death there is a library, and within that library, the shelves go on forever. Every book provides a chance to try another life you could have lived. To see how things would be if you had made other choices… Would you have done anything different, if you had the chance to undo your regrets? Tussen het leven en de dood bestaat een bibliotheek. En deze bibliotheek heeft oneindig lange boekenkasten. Ieder boek geeft de lezer een kans om een ander leven uit te proberen. Hierdoor kunnen zij zien hun leven was als zij andere keuzes hadden gemaakt... Wat zou jij anders doen als jij de kans had om jouw spijtige beslissingen ongedaan te maken? — Vrije vertaling uit The Midnight Library, Matt Haig

In de Middernachtbibliotheek staat de tijd als het ware stil. Ook legt mevrouw Elm later uit dat de Middernachtbibliotheek zich eigenlijk in Nora's hoofd afspeelt. Toch zegt mevrouw Elm ook dat ze genoeg andere mensen voorbij heeft zien komen. Ze blijven wisselende periodes in bibliotheek.

De Middernachtbibliotheek heeft enkele regels. Het belangrijkste boek in de Middernachtbibliotheek is het Book of Regrets (Boek van Spijt). Hierin staan alle dingen waar Nora spijt van heeft. Op basis van boek weet Nora welke boeken ze aan mevrouw Elm kan vragen. Mevrouw Elm laat de boekenkasten bewegen om het juiste boek te vinden. Zodra Nora in dit boek begint te lezen, komt ze in een ander leven terecht. Zodra ze zich in dat leven ongelukkig voelt, wordt ze teruggebracht naar de bibliotheek. Dit kan na enkele minuten zijn, maar ook pas na enkele weken. In het andere leven heeft Nora echter geen idee hoe de andere versie van haarzelf leeft. Het boek gaat er vanuit dat er een multiversum bestaat. Voor iedere keuze (zelfs de allerkleinste keuze) die wij maken, ontstaat er een ander universum. Hierdoor zijn er oneindig veel mogelijkheden.

Hugo is net als Nora een reiziger. Samen hebben zij een gesprek over de logica van een Middernachtbibliotheek. Hugo keert namelijk niet steeds terug naar een bibliotheek, maar naar een videotheek gevuld met films. Iedere film speelt laat een ander leven zien. Ook is mevrouw Elm niet in de videotheek aanwezig, maar juist iemand die een rol speelde in Hugo's leven. Volgens Hugo komt dit doordat hij altijd meer met films had, terwijl Nora juist een lezer is. De Middernachtbibliotheek kan hierdoor verschillende vormen aannemen.

Thema's

In het boek komen de volgende thema's voor:

• Wanhoop: Aan het begin van het boek heeft Nora alle hoop verloren. Hierdoor heeft ze een heel somber beeld van de realiteit. De andere levens laten zien dat geen enkele realiteit perfect is. Iedere keer ontdekt zij dingen die anders gebeurd zijn. In het ene leven is Izzy overleden, terwijl in een ander leven Leo een crimineel is geworden. Nora leert hierdoor dat in haar echte leven een functie heeft. Ook heeft ze kennis opgedaan en nieuwe hoop gekregen. Ze krijgt hierdoor nieuwe kracht en overleeft haar zelfmoordpoging.
• Keuzes en onvoorspelbaarheid: Nora heeft moeite met de keuzes die zij gemaakt heeft in haar leven. Toch kun je nooit de gevolgen van je keuze weten als je ze maakt. Nora reist naar verschillende levens haar zij andere keuzes heeft gemaakt. Deze keuzes zorgden niet altijd voor meer geluk en hadden vaak nadelen. In het boek komt het schaakspel vaak voor als symbool. Bij schaken moet immers steeds keuzes maken en de uitkomsten zijn onvoorspelbaar.
• Succes: In sommige levens is Nora een succesvolle zangeres of zwemster. Hoewel Nora zich eerst goed voelt over haar succes, blijkt dit later niet zo te zijn. Geluk hangt dus niet samen met succes. In andere levens is Nora veel minder succesvol, maar een stuk gelukkig.

Bronnen

• (en) Haig, Matt (2020). The Midnight Library.