Kinderdoodslag

Kinderdoodslag is een vorm van doodslag waarbij een moeder een moeder kort na de geboorte van haar kind haar kind opzettelijk doodt, omdat zij bang is dat de geboorte van haar kind wordt ontdekt. Het gronddelict van kinderdoodslag is doodslag, waarbij kinderdoodslag ten opzichte van doodslag een geprivilegieerd delict is. Kinderdoodslag is een minder ernstige vorm van doodslag.

De maximumstraf die staat op kinderdoodslag is een gevangenisstraf van zes jaar of een geldboete van €25.750.

Achtergrond

Er is pas sprake van kinderdoodslag als een moeder haar kind dood omdat zij bang is dat het wordt ontdekt. Als een moeder haar kind zomaar dood, is er dus gewoon sprake van doodslag.

Kinderdoodslag kwam met name in de negentiende en twintigste eeuw voor. Het ging dan vaak om situaties waarin een dienstmeisje van een rijk gezin zwanger raakte, omdat een van de zonen haar had verkracht. Destijds was het ongehoord dat twee mensen kinderen met elkaar kregen, zonder dat ze met elkaar waren getrouwd. Nog ongehoorder was het dat een ongehuwde vrouw uit de arbeidersklasse, bijvoorbeeld dus een dienstmeisje, het kind zou gaan dragen van een man uit de aristocratie (rijke mensen van adel) of de bourgeoisie (de gegoede burgerij of hoge middenklasse). Vanwege de schande die een dergelijke zwangerschap met zich meebracht, kwam het wel eens voor dat de moeder het kind doodde, hetzij via onveilige abortus (veilige abortus was destijds nog niet mogelijk of legaal), hetzij via kinderdoodslag als het kind eenmaal was geboren.

Kinderdoodslag kwam ook wel eens voor als een rooms-katholieke vrouw in verwachting raakte door geslachtsgemeenschap (seks) met een protestants-christelijke man (of andersom: een protestantse vrouw door een katholieke jongen). Ten tijde van de Verzuiling en daarvoor was het ongehoord als twee mensen met een verschillende achtergrond een relatie met elkaar aangingen.

In de negentiende eeuw en de eerste helft van de twintigste eeuw (tot en met ongeveer de jaren 1960) was anticonceptie moeilijk te verkrijgen, waardoor ongewenste zwangerschappen regelmatig voorkwamen. Een kind vormde dan ongelukkigerwijs het 'bewijs' van zo'n relatie, waardoor de moeder het soms uit wanhoop doodde. Als de zwangerschap ontdekt werd, werden moeders namelijk uit het gezin gehaald en gestuurd naar een tehuis voor ongehuwde moeders. Zij moesten hun kind dan afstaan en verloren hun zelfstandigheid (vrouwen kregen pas in 1952 het eigendomsrecht en konden pas in de jaren 1970 een eigen bankrekening openen).

Kindermoord

Kindermoord is apart van kinderdoodslag strafbaar gesteld. Kinderdoodslag is namelijk strafbaar gesteld in artikel 290 van het Wetboek van Strafrecht, terwijl kindermoord in artikel 291 van het Wetboek van Strafrecht strafbaar is gesteld. Het grote verschil tussen kinderdoodslag en kindermoord, is dat de moeder bij kinderdoodslag het kind zonder vooropgezet plan (zonder voorbedachte rade) doodt, terwijl dat bij kindermoord wel het geval is. Uit angst voor ontdekking kan een moeder bijvoorbeeld van tevoren een plan bedenken om het kind in het geheim te doden, zonder sporen achter te laten. De moeder doodt het kind dan met voorbedachten rade, waardoor er sprake is van moord in plaats van doodslag.

De maximumstraf die staat op kindermoord is een gevangenisstraf van negen jaar of een geldboete van €103.000.

Bronvermelding

• Kelk, C. & De Jong, F. (2023). Studieboek materieel strafrecht (8e editie). Deventer: Wolters Kluwer. p. 243. (ISBN: 9789013168716).
• Wiemann, B. J. L. (1988). Opkomst en neergang van de ongehuwde-moederzorg in Nederland (1880-1985). Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 15(2), 337–368. [1]
• Wetboek van Strafrecht. [2]