Griep

Gezondheidsklachten? Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op.

Zetten van een griepprik

Griep of influenza is een ziekte die door een virus wordt veroorzaakt. Dit virus zorgt er dan voor dat de luchtwegen geïnfecteerd worden. Veel mensen zeggen al griep te hebben in de winter of herfst, maar dit is dan vaak alleen maar een verkoudheid. De echte griep leidt bij de meeste mensen tot verschillende ziekteverschijnselen en een niet te verwaarlozen sterfte. Dit komt vooral bij ouderen voor. Het komt vooral voor tussen december en april.

Elk jaar krijgen ongeveer 820.000 mensen in Nederland de griep. Tijdens een griepepidemie (dan krijgt een grote groep mensen tegelijk de griep) in de winter gaan er in Nederland 250 tot 2.000 personen direct aan de griep of aan de gevolgen ervan dood.

Symptomen

De symptomen van de griep zijn:

• koorts (38 °C of hoger, of koude rillingen)
• hoofdpijn
• hoesten en ten gevolge daarvan een moeilijkere ademhaling. Als je veel moet hoesten krijg je last van spierpijn van het middenrif. Dit is een spier die meehelpt met de longbeweging, maar bij griep extra hard moet werken.
• keelpijn
• spierpijn - ga niet sporten of trainen als je koorts hebt. En neem nog 1 tot 3 dagen rust nadat de koorts weg is.
• loopneus en verstopte neus,
• gevoel van zwakte (moe en lamlendig voelen) - de meeste mensen hebben er behoefte aan om een paar dagen op bed te liggen.
• verlies van eetlust.

Omdat je bij griep veel vocht verbruikt (zweten e.d.) en de koorts verlaagd moet worden, kun je het beste zo'n 1,5 tot 2 liter water (thee, aanmaaklimonade) per dag drinken. Paracetamol of een kindervariant helpt iets om de koorts te helpen verlagen en het verlicht iets de spierpijn.

Verloop

Een griep bestaat uit 6 fases. De lengte van de fases kan van persoon tot persoon verschillen. Gemiddeld duurt een griep ongeveer een week.

1. Incubatiefase - dit is het moment kort nadat je besmet bent door een ander met griep. Vaak lijkt het te beginnen met een verkoudheid.
2. fase van beginnende keel- en hoofdpijn - je krijgt meer en meer een droge mond. Je slijmvliezen raken geïrriteerd. Vaak krijg je hoofdpijn in je voorhoofd en bij je ogen.
3. fase van de verstopte neus - Je keel voelt als schuurpapier en je eetlust en smaak wordt minder. Het is alsof je hele hoofd vol zit met snot. Door je neus ademen wordt steeds lastiger. Leg eventueel een handdoek op je kussen, want bij een loopneus loopt het snot als water eruit.
4. fase van de snot, koorts en spierpijn - Alles voelt wattig, je hebt spierpijn en je blijft maar hoesten. Het lichaam doet er alles aan om de infectie weg te krijgen. Hoesten is nodig om de vuiligheid uit je luchtwegen (en eventueel de longen) te krijgen. Ook de koorts is een afweermechanisme van het lichaam. Je hebt nu echt griep.
5. Fase van de mond- en keelklachten - Je kunt langzaamaan weer door je neus ademhalen en de snot-aanmaak wordt minder. Het vervelende is echter dat de slijmproductie naar beneden is gezakt verder je longen in. Dat moet er allemaal weer uit. Je zit nu in de ergste fase.
6. Eindfase - het hoesten kan nog wel drie weken aanhouden. Ga niet meteen weer aan het sporten en doe het rustig aan. Je bent nog steeds een besmettingsbron voor anderen. Bij heftige benauwdheid of koorts die langer dan vijf dagen duurt is het raadzaam om contact op te nemen met een huisarts.

Besmettelijk

Griep is besmettelijk en wordt overgedragen via druppeltjes snot, slijm en spuug. Hoesten in de elleboog wordt dan ook zeer aanbevolen. Omdat kinderen daar vaak niet zo'n erg in hebben, gaat het verspreiden van een griep in een klas/school ook vrij gemakkelijk. Ook het geven van handen kun je beter vermijden. Echter bij de feestdagen (Kerst, Nieuwjaar) hoort dat er juist bij, maar kun je dan dus toch beter niet doen. Vooral ouderen (opa's en oma's) kunnen hierdoor snel besmet worden. Gebruik water en zeep om je handen te wassen.

Van de eerste tot de derde dag dag je zelf besmet bent, kun je het (ongemerkt) snel doorgeven. 5 tot 9 dagen na je eerste besmetting neemt de kans dat je een ander besmet af. Bij kleinere kinderen kan dat echter langer duren (tot 14 dagen na de eerste besmetting).

Oudere mensen (of mensen met long- of hartproblemen) worden in het najaar door de huisarts uitgenodigd voor een griepprik. Dat is echter geen garantie dat je geen griep krijgt. Er bestaan namelijk veel varianten in griepvirussen en elk jaar opnieuw moeten virologen zien te bepalen tegen welke virussen er een vaccin moet worden gemaakt.

Pandemieën

Een pandemie is een wereldwijd verspreide epidemie. Epidemie betekent "onder het volk verspreid" en pandemie "onder alle volken verspreid". Vooral de griep heeft soms op een verschrikkelijke manier huisgehouden onder de wereldbevolking, zoals in 1918, 1933, 1946, 1957 en 1968. Voor deze pandemieën, die in Oost-Azië begonnen (Aziatische griep), was het A-virus verantwoordelijk. Dit werd in 1933 ontdekt, waarna er een vaccin tegen kon worden ontwikkeld. Maar dan duikt telkens weer een nieuwe variant op, zoals in 1946 het A1-virus en in 1957 het A2-virus. Daar moesten dan ook weer vaccins voor worden gemaakt. Het A-virus en het A1-virus zijn inmiddels voorgoed verdwenen, of houden zich op bij dieren, zoals varkens. Vandaar dat je soms hoort van de varkensgriep, die ergens weer de kop opsteekt.

De grieppandemie van 1918 staat ook bekend als Spaanse griep. Die wordt (waarschijnlijk) zo genoemd omdat de kranten in Spanje er voor het eerst melding van maakten. Deze griep heeft over de hele wereld naar schatting minstens 50 miljoen slachtoffers gemaakt. Omdat de ziekte direct na de Eerste Wereldoorlog uitbrak, zegt men vaak dat de Spaanse griep meer doden vergde dan die oorlog zelf! Er vielen 20.000 tot 30.000 slachtoffers in Nederland en 1.5 miljoen slachtoffers in Nederlands-Indië. De eerste golf viel mee maar de tweede en dodelijke golf was met een mortaliteit van 10% zeer dodelijk.

De Mexicaanse griep

In 2009 werd Nederland voorbereid op de Mexicaanse griep, die in aantocht was. Regelmatig beschreven twee deskundigen, viroloog Ab Osterhaus en aidsspecialist Roel Coutinho bij toerbeurt op televisie het mogelijke gevaar van de Mexicaanse griep. De overheid bestelde onmiddellijk 34 miljoen vaccins voor 244 miljoen euro. Uiteindelijk viel de uitbraak mee, zodat er uiteindelijk maar 10 miljoen vaccins werden gebruikt.

Wereldwijd stierven tussen 123.000 en 203.000 mensen aan de Mexicaanse griep. De doden waren in de meeste gevallen onder de 65 jaar. Bij een normale griep zijn de meeste doden juist ouder dan 65 jaar.

0,004% van de revaccineerden kreeg als bijwerking de slaapziekte narcolepsie. Na een uitspraak van de rechter kreeg deze groep in 2023 een schadevergoeding.

Links

• Thuisarts