Wicca: verschil tussen versies
| (11 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | '''Wicca''' (Oudengels woord voor "[[heks]]") is een moderne, op de [[natuur]] gebaseerde [[religie]] die wordt gekenmerkt door voor[[Christendom|christelijke]] opvattingen en gebruiken. De religie begon in de [[20e eeuw]] in [[Engeland]] als een vruchtbaarheidscultus en mysteriecultus, door de Engelse [[Esoterie|occultist]] en [[schrijver]] [[Gerald Gardner]] voorgesteld als de overblijfselen van de religie van [[Prehistorie|prehistorische]] heksen. |
||
| − | ==Wat is een Wicca?== |
||
| − | Een wicca is een heks van nu. Hij of zij is een aanhanger van een natuurreligie die "wicca" heet. |
||
| + | Wicca-overtuigingen en -praktijken variëren van groep tot groep, maar verwijzen in hoofdzaak naar twee [[Poëzie|poëtische]] werken: de ''Opdracht van de Godin'' en de ''Opdracht van de God''. Deze en andere teksten worden meestal niet beschouwd als heilige geschriften, maar meer als basis voor wicca-rituelen en een gepaste manier van leven als ''wiccan''. |
||
| − | Vooral tijdens rituelen en tijdens het magische werk worden spreuken, verzen en liedjes vaak dansend uitgevoerd. |
||
| + | == Geschiedenis == |
||
| − | Wicca’s geloven in een godin en een gehoornde god. |
||
| + | De benaming wicca is uitgevonden door de Engelsman Gerald Gardner in het boek'' Witchcraft Today'' (1954). Gardner beweerde dat hij in 1939 was ingewijd in een heksengroep (coven) in New Forest, door een vrouw genaamd Dorothy Clutterbuck. Het blijft echter een onopgeloste vraag of deze groep wel heeft bestaan. |
||
| − | Het teken van de wicca is een vijfpuntige ster. |
||
| + | Gardner beweerde ingewijd te zijn in "de oude religie", en zijn boek ''Witchcraft Today'' is beïnvloed door de [[Antropologie|antropologe]] [[Margaret Murray]] en de [[theorie]]ën die ze naar voren bracht in het boek ''The God of the Witches''. Murrays theorie stelt dat er een prehistorische heksencultus was geweest die in latere tijden de [[heksenvervolging]] had overleefd. De oude religie was volgens haar van prehistorische en [[Heiden (geloof)|heidense]] oorsprong. Het is echter een feit dat veel van Gardners praktijk wordt gekenmerkt door de ceremoniële magie van de Ordo Templi Orientis (O.T.O.). Dat Gardner een vriend was van de occultist [[Aleister Crowley]], die lid was van de O.T.O. en voormalig lid van verschillende andere [[Esoterie|esoterische]] groepen, laat vermoeden dat Gardners wicca van recentere datum is dan hij liet uitschijnen. |
||
| − | De punten van de ster hebben de volgende betekenissen: ziel, water, vuur, aarde en lucht. |
||
| − | De spullen waar een wicca mee werkt zijn: een altaar, athame (ritueel mes), kelk, pentakel, staf, het [[boek der schaduwen]], de bezem, wierook en kaarsen. |
||
| + | == Belangrijke teksten == |
||
| − | De aanhangers van wicca noemen het ook wel de "oude religie", al ontstond het pas in het midden van de 20e eeuw. Ze bedoelen ermee dat ze een heel oude traditie van hekserij voortzetten. Een heksengroep wordt "coven" genoemd. |
||
| + | De Opdracht van de Godin en de Opdracht van God vertellen van een god en een godin: respectievelijk het mannelijke en vrouwelijke aspect van het goddelijke. De godin is de grote moeder of de drievoudige godin, afgebeeld in drie fasen: de Jonge Maagd, de Moeder en de Oude Vrouw, die ieder zowel een fase in het leven als een fase van de [[Maan|maan]] symboliseren. Zij is de oorsprong van alles en schenkt leven, maar neemt ook van het leven. De god staat bekend als ''de gehoornde god''. Hij wordt geassocieerd met de [[jacht]], het natuurlijke leven en de menselijke [[seksualiteit]], maar is ook de heer van de [[dood]]. Hij is de minnaar van de Godin en tegelijkertijd een [[kind]]. |
||
| + | De Opdrachten leren ook dat de Godin en de God worden aanbeden onder verschillende namen van de oude heidense religies over de hele wereld. Daarom wordt wicca door veel van haar volgelingen beschouwd als "de oude religie". De Opdrachten of aanmaningen bevatten veel [[poëzie]], die [[Metafoor|metaforisch]] of letterlijk kan worden geïnterpreteerd. Dat laatste is echter zeldzaam. De meeste wiccans zien de Godin en God niet als wezens, maar meer als een uitdrukking van een kracht die alles wat leeft doordringt. Men gelooft dat het hele [[universum]] uit deze kracht bestaat. Wicca-[[filosofie]] lijkt erg op [[yin en yang]]. Wicca benadrukt een persoonlijke empathie (inlevingsvermogen, verbondenheid) voor het goddelijke, en wat het betekent om goddelijk te zijn. De godin heeft de grootste rol in de traditie, wat betekent dat de rol van de [[hogepriesteres]]sen in de wicca-rituelen ook de grootste is. |
||
| − | ==De geschiedenis van heksen== |
||
| − | Volgens volgelingen van wicca leefden heksen buiten in de open lucht. |
||
| − | De mensen hadden de gave van divinatie, dat betekent dat ze dingen in de toekomst konden voorspellen, maar het kan ook betekenen dat mensen zich bezighouden met duistere zaakjes. |
||
| + | == Wetten van de wicca == |
||
| − | Mensen die heksen vervolgden beweerden dat zij konden vliegen. |
||
| + | Wicca heeft een basisprincipe dat je kunt formuleren als "zolang het geen kwaad kan, doe je wat je wilt". De Opdracht van de Godin beschrijft onder meer richtlijnen over hoe je je moet [[gedrag]]en: toon nederigheid, eerbied, [[trots]] en [[Zorgzaam|zorgzaamheid]]. Dit zijn geen echte "wetten", maar [[Ethiek|waarden]] die stellen dat je zo min mogelijk schade moet aanrichten. Als het gaat om jagen en zichzelf verdedigen, schaadt men in principe ook andere levende wezens, wat sommige wiccans erkennen. Wiccans accepteren hun schimmige kanten echter en geloven niet dat men ze moet verdringen, maar erkennen ze en leven ermee in harmonie. Zonder die meer duistere aspecten zouden we onze positieve kanten immers niet leren kennen. |
||
| + | == Leven na de dood == |
||
| − | In sprookjes maken heksen toverdrankjes en zeggen :’’hokes spokes pilates pas, ik wou dat jij een kikker was." |
||
| + | Zeer essentieel is de leer van [[reïncarnatie]]. Wiccans geloven dat wanneer je sterft, je ziel naar een "zomerland" gaat, waar je nadenkt over het leven dat je hebt geleefd en nagaat of je hebt geleerd wat je (je geïncarneerde [[ziel]]) van plan was te leren in dit leven. Indien die lessen onvoldoende zijn geleerd, kan een nieuwe [[incarnatie]] (herboren worden) noodzakelijk zijn. |
||
| − | Bij de volle maan is de heks het sterkst. |
||
| + | |||
| + | Wiccans geloven niet in de [[hel]] of in straf in het [[hiernamaals]]. Het is ''in dit leven'' dat men de gevolgen van zijn [[Daad|daden]] zal moeten aanvaarden - niet na de dood. De meeste wiccans geloven in een vorm van [[karma]] die ze "drievoudige wet" noemen: ''Alles wat je doet, komt drievoudig terug''. Als je anderen opzettelijk schade toebrengt, zal het dus driemaal zo sterk bij je terugkomen. Het betekent dat je je [[straf]] nog in dit leven ondergaat Als je daarentegen iets goeds doet voor anderen, komt dit je drievoudig ten goede. |
||
| + | == Magie== |
||
| − | Heksen van nu zijn anders dan die van vroeger. Vroeger zegden de christenen dat heksen een gevaar waren voor anderen. Dan begonnen ze de zogenaamde "heksen" te vervolgen. De mensen waren heel erg bang voor heksen, hoewel het een fantasie was. Wat een heks kon wisten ze niet precies, maar ze dachten dat heksen geesten konden oproepen en op een bezem kon vliegen. Heksen konden ook van gedaante veranderen, bijvoorbeeld in een wolf. |
||
| + | Veel wiccans geloven in [[magie]]. Sommigen zien [[tovenarij]] als iets vreemds, terwijl anderen geloven dat het een kunst is die kan worden gebruikt om verandering teweeg te brengen. De wiccans die in magie geloven, zijn er ook van overtuigd dat alles wat men op magische wijze doet, drievoudig zal terugkeren, dit wil zeggen: drie keer sterker. Er is echter onenigheid over de vraag of dit [[Symbool|symbolisch]] of letterlijk moet worden opgevat. Veel van het rituele werk binnen wicca bestaat uit sympathische en ceremoniële magie. Sympathische magie (ook 'mimetisch' genoemd) wordt gekenmerkt door het gebruik van [[kruiden]], [[amulet]]ten, spreuken, enz. Deze praktijk staat ook bekend als "[[hekserij]]". Ceremoniële magie is een systeem van geavanceerde [[Ritueel|rituelen]] die bedoeld zijn om de beoefenaar tot een hoger besef te brengen. Hekserij / sympathische magie wordt niet door iedereen gebruikt, maar ceremoniële magie is een belangrijk element binnen wicca. |
||
| + | == Vieringen == |
||
| − | Vroeger leefden heksen in de middeleeuwen en in de Gouden eeuw. Heksen waren vaak oude mannen of vrouwen. Vaak kregen zonderlinge of oude mensen de schuld als er iets ergs gebeurde, bv. als een vrouw een miskraam kreeg of als de oogst mislukte. Die mensen werden dan van hekserij beschuldigd. |
||
| + | De [[kalender]] van wicca staat bekend als het 'wiel van het jaar' en omvat eenentwintig [[coven]]-bijeenkomsten om het wisselen van de seizoenen te vieren. Het is een kalender die rekening houdt met de [[Cyclus|cycli]] van de [[zon]] en de [[maan]], evenals met de cycli die specifiek zijn voor de traditionele landbouw. |
||
| + | De eenentwintig vieringen zijn de vier grote sabbats (Samhain, Imbolc, Beltaine en Lugnasadh), de vier kleine [[sabbat]]s bij de [[Equinox|zonnewende]] en [[Equinox|nachtevening]] (Yule of winterzonnewende, Ostara of lente-[[equinox]], Litha of zomerzonnewende, Mabon of [[Equinox|herfstnachtevening]]) en de esbats die de twaalf of dertien jaarlijkse volle maan-nachten zijn. |
||
| + | == Groepen en tradities == |
||
| − | In onze middeleeuwen geloofden veel mensen in God. God was goed en de duivel slecht. Mensen geloofden dat heksen contact hadden met de duivel. Als er iets mis was, dan kregen de heksen en dus de duivel altijd de schuld. Heksen hielpen de duivel, zo dacht men. |
||
| + | Binnen wicca bestaat veel diversiteit omdat de verschillende groepen verschillende tradities volgen. Sommigen zullen bijvoorbeeld Pan en Diana volgen, terwijl anderen [[Isis]] of Cernunnos verkiezen. De bekendste tradities zijn de gardneriaanse en alexandrijnse. Gardneriaanse tradities zijn afkomstig uit de heksenkring van Gerald Gardner. Alexandrijnse wicca ontstond als een confrontatie met de gardneriaanse traditie en is terug te voeren op Alex Sanders. Tegelijkertijd is in de [[Verenigde Staten]] Dinic ontstaan, waar men in feite de godin Diana vereert. De naam van God is in deze traditie niet bekend. |
||
| + | Er zijn drie graden in de wicca-religie. In de eerste graad wordt de persoon tot wiccan verklaard en krijgt hij of zij het [[Boek der schaduwen]] (ritueel dagboek). Het duurt jaren om die graad te behalen. De tweede graad betekent dat je nu anderen kunt opleiden, en wanneer je de derde graad hebt behaald, kun je je eigen kring vormen die meestal uit maximaal 13 personen bestaat. Het is dus afhankelijk van de traditie welke god en godin wordt aanbeden. De verschillende tradities respecteren wel elkaars keuze. |
||
| − | Als je een heks was en ze hadden dat bewezen d.m.v. proeven werd je verbrand of verdronken. Het was een vreselijke tijd voor deze mensen. In onze streken worden geen mensen "heksen" meer vervolgd, maar dat is bijvoorbeeld wel het geval in sommige Afrikaanse landen. |
||
| + | Daarnaast zijn er ook ''eclectische wiccans'' die niet tot een bepaalde traditie behoren, maar de god en godin kiezen met wie ze zich het meest spiritueel verbonden voelen. |
||
| + | Wereldwijd zouden er anno 2022 ongeveer een miljoen aanhangers van wicca zijn. |
||
| − | Daarom bestond er ook een heksenwaag, hier werden heksen gewogen en als ze te licht waren bevonden werden ze verbrand. In Oudewater bestaat nog een heksenwaag. Veel mensen kwamen hier naar toe om gewogen te worden, want men wist hier dat men de mensen kon helpen. Na weging kregen ze een bewijs dat ze geen heks waren. Met dat bewijs konden ze terug naar hun eigen dorp of stad en was er niets aan de hand. zie ook [http://www.heksenwaag.nl Informatie over de heksenwaag in Oudewater] |
||
| + | == Externe link == |
||
| − | ==Heksen van vroeger.== |
||
| + | * [https://mens-en-samenleving.infonu.nl/levensvisie/196829-hardnekkige-misverstanden-over-wicca-en-de-nieuwe-hekserij.html Hardnekkige misverstanden over wicca en de nieuwe hekserij] |
||
| − | Heksen van nu zijn anders dan die van vroeger. De mensen van vroeger waren bang voor de heksen. |
||
| ⚫ | |||
| − | Wat de heksen konden wist de mens niet ,want de mens durfde niet naar de heksen toe te gaan. |
||
| + | [[Categorie:Religie]] |
||
| − | Mensen dachten dat heksen contact hadden met de duivel. Als er iets ergs gebeurde kregen heksen de schuld. |
||
| + | [[Categorie:Hekserij]] |
||
| − | |||
| − | ==De heksen van nu== |
||
| − | Mensen die zichzelf een heks noemen (of wicca), vereren de natuur en weten veel van kruiden en planten. |
||
| − | |||
| − | Heksen hebben hun eigen kruiden of planten b.v. voor darmklachten, huidproblemen of voor slaapproblemen. Sommige heksen verzamelen stenen, want die hebben volgens hun een geneeskrachtige werking. |
||
| − | |||
| − | Iedereen kan heks (wicca) worden, maar om lid te worden van een coven met je 18 zijn. |
||
| − | Ook bestaan er opleidingen tot heks. |
||
| − | |||
| − | ==Hoe de heksen eruitzien== |
||
| − | Een heks uit de sprookjes heeft lang zwart of grijs haar, ongekamd natuurlijk. Ze is heel mager en ze loopt krom. Tenminste zo dachten mensen vroeger dat heksen eruit zagen. Tegenwoordig zien ze er als normale mensen uit. |
||
| − | |||
| − | ==Hoe ze betoverd werd in sprookjes== |
||
| − | Een zwarte kat met lichtgroene ogen is een betoverde heks. |
||
| − | Ze was een goede heks, maar ze raakte haar macht kwijten werd een zwarte kat. |
||
| − | |||
| − | ==Proeven om te weten of iemand een heks was== |
||
| − | Als ze een heks zagen, bonden ze de heks aan een anker vast. |
||
| − | Als ze boven kwam drijven was het een heks. Anders niet dan was het een mens en als het een heks was werd ze verbrand. |
||
| − | |||
| − | Ze prikten vroeger de mensen. Als het bloed niet vloeide, geloofde men dat ze duivelse kracht had. Dan was het dus een heks. |
||
| − | [[categorie:Mythen, sagen en legenden]] |
||
| ⚫ | |||
Huidige versie van 5 jan 2024 om 11:41
Wicca (Oudengels woord voor "heks") is een moderne, op de natuur gebaseerde religie die wordt gekenmerkt door voorchristelijke opvattingen en gebruiken. De religie begon in de 20e eeuw in Engeland als een vruchtbaarheidscultus en mysteriecultus, door de Engelse occultist en schrijver Gerald Gardner voorgesteld als de overblijfselen van de religie van prehistorische heksen.
Wicca-overtuigingen en -praktijken variëren van groep tot groep, maar verwijzen in hoofdzaak naar twee poëtische werken: de Opdracht van de Godin en de Opdracht van de God. Deze en andere teksten worden meestal niet beschouwd als heilige geschriften, maar meer als basis voor wicca-rituelen en een gepaste manier van leven als wiccan.
Geschiedenis
De benaming wicca is uitgevonden door de Engelsman Gerald Gardner in het boek Witchcraft Today (1954). Gardner beweerde dat hij in 1939 was ingewijd in een heksengroep (coven) in New Forest, door een vrouw genaamd Dorothy Clutterbuck. Het blijft echter een onopgeloste vraag of deze groep wel heeft bestaan. Gardner beweerde ingewijd te zijn in "de oude religie", en zijn boek Witchcraft Today is beïnvloed door de antropologe Margaret Murray en de theorieën die ze naar voren bracht in het boek The God of the Witches. Murrays theorie stelt dat er een prehistorische heksencultus was geweest die in latere tijden de heksenvervolging had overleefd. De oude religie was volgens haar van prehistorische en heidense oorsprong. Het is echter een feit dat veel van Gardners praktijk wordt gekenmerkt door de ceremoniële magie van de Ordo Templi Orientis (O.T.O.). Dat Gardner een vriend was van de occultist Aleister Crowley, die lid was van de O.T.O. en voormalig lid van verschillende andere esoterische groepen, laat vermoeden dat Gardners wicca van recentere datum is dan hij liet uitschijnen.
Belangrijke teksten
De Opdracht van de Godin en de Opdracht van God vertellen van een god en een godin: respectievelijk het mannelijke en vrouwelijke aspect van het goddelijke. De godin is de grote moeder of de drievoudige godin, afgebeeld in drie fasen: de Jonge Maagd, de Moeder en de Oude Vrouw, die ieder zowel een fase in het leven als een fase van de maan symboliseren. Zij is de oorsprong van alles en schenkt leven, maar neemt ook van het leven. De god staat bekend als de gehoornde god. Hij wordt geassocieerd met de jacht, het natuurlijke leven en de menselijke seksualiteit, maar is ook de heer van de dood. Hij is de minnaar van de Godin en tegelijkertijd een kind.
De Opdrachten leren ook dat de Godin en de God worden aanbeden onder verschillende namen van de oude heidense religies over de hele wereld. Daarom wordt wicca door veel van haar volgelingen beschouwd als "de oude religie". De Opdrachten of aanmaningen bevatten veel poëzie, die metaforisch of letterlijk kan worden geïnterpreteerd. Dat laatste is echter zeldzaam. De meeste wiccans zien de Godin en God niet als wezens, maar meer als een uitdrukking van een kracht die alles wat leeft doordringt. Men gelooft dat het hele universum uit deze kracht bestaat. Wicca-filosofie lijkt erg op yin en yang. Wicca benadrukt een persoonlijke empathie (inlevingsvermogen, verbondenheid) voor het goddelijke, en wat het betekent om goddelijk te zijn. De godin heeft de grootste rol in de traditie, wat betekent dat de rol van de hogepriesteressen in de wicca-rituelen ook de grootste is.
Wetten van de wicca
Wicca heeft een basisprincipe dat je kunt formuleren als "zolang het geen kwaad kan, doe je wat je wilt". De Opdracht van de Godin beschrijft onder meer richtlijnen over hoe je je moet gedragen: toon nederigheid, eerbied, trots en zorgzaamheid. Dit zijn geen echte "wetten", maar waarden die stellen dat je zo min mogelijk schade moet aanrichten. Als het gaat om jagen en zichzelf verdedigen, schaadt men in principe ook andere levende wezens, wat sommige wiccans erkennen. Wiccans accepteren hun schimmige kanten echter en geloven niet dat men ze moet verdringen, maar erkennen ze en leven ermee in harmonie. Zonder die meer duistere aspecten zouden we onze positieve kanten immers niet leren kennen.
Leven na de dood
Zeer essentieel is de leer van reïncarnatie. Wiccans geloven dat wanneer je sterft, je ziel naar een "zomerland" gaat, waar je nadenkt over het leven dat je hebt geleefd en nagaat of je hebt geleerd wat je (je geïncarneerde ziel) van plan was te leren in dit leven. Indien die lessen onvoldoende zijn geleerd, kan een nieuwe incarnatie (herboren worden) noodzakelijk zijn.
Wiccans geloven niet in de hel of in straf in het hiernamaals. Het is in dit leven dat men de gevolgen van zijn daden zal moeten aanvaarden - niet na de dood. De meeste wiccans geloven in een vorm van karma die ze "drievoudige wet" noemen: Alles wat je doet, komt drievoudig terug. Als je anderen opzettelijk schade toebrengt, zal het dus driemaal zo sterk bij je terugkomen. Het betekent dat je je straf nog in dit leven ondergaat Als je daarentegen iets goeds doet voor anderen, komt dit je drievoudig ten goede.
Magie
Veel wiccans geloven in magie. Sommigen zien tovenarij als iets vreemds, terwijl anderen geloven dat het een kunst is die kan worden gebruikt om verandering teweeg te brengen. De wiccans die in magie geloven, zijn er ook van overtuigd dat alles wat men op magische wijze doet, drievoudig zal terugkeren, dit wil zeggen: drie keer sterker. Er is echter onenigheid over de vraag of dit symbolisch of letterlijk moet worden opgevat. Veel van het rituele werk binnen wicca bestaat uit sympathische en ceremoniële magie. Sympathische magie (ook 'mimetisch' genoemd) wordt gekenmerkt door het gebruik van kruiden, amuletten, spreuken, enz. Deze praktijk staat ook bekend als "hekserij". Ceremoniële magie is een systeem van geavanceerde rituelen die bedoeld zijn om de beoefenaar tot een hoger besef te brengen. Hekserij / sympathische magie wordt niet door iedereen gebruikt, maar ceremoniële magie is een belangrijk element binnen wicca.
Vieringen
De kalender van wicca staat bekend als het 'wiel van het jaar' en omvat eenentwintig coven-bijeenkomsten om het wisselen van de seizoenen te vieren. Het is een kalender die rekening houdt met de cycli van de zon en de maan, evenals met de cycli die specifiek zijn voor de traditionele landbouw. De eenentwintig vieringen zijn de vier grote sabbats (Samhain, Imbolc, Beltaine en Lugnasadh), de vier kleine sabbats bij de zonnewende en nachtevening (Yule of winterzonnewende, Ostara of lente-equinox, Litha of zomerzonnewende, Mabon of herfstnachtevening) en de esbats die de twaalf of dertien jaarlijkse volle maan-nachten zijn.
Groepen en tradities
Binnen wicca bestaat veel diversiteit omdat de verschillende groepen verschillende tradities volgen. Sommigen zullen bijvoorbeeld Pan en Diana volgen, terwijl anderen Isis of Cernunnos verkiezen. De bekendste tradities zijn de gardneriaanse en alexandrijnse. Gardneriaanse tradities zijn afkomstig uit de heksenkring van Gerald Gardner. Alexandrijnse wicca ontstond als een confrontatie met de gardneriaanse traditie en is terug te voeren op Alex Sanders. Tegelijkertijd is in de Verenigde Staten Dinic ontstaan, waar men in feite de godin Diana vereert. De naam van God is in deze traditie niet bekend.
Er zijn drie graden in de wicca-religie. In de eerste graad wordt de persoon tot wiccan verklaard en krijgt hij of zij het Boek der schaduwen (ritueel dagboek). Het duurt jaren om die graad te behalen. De tweede graad betekent dat je nu anderen kunt opleiden, en wanneer je de derde graad hebt behaald, kun je je eigen kring vormen die meestal uit maximaal 13 personen bestaat. Het is dus afhankelijk van de traditie welke god en godin wordt aanbeden. De verschillende tradities respecteren wel elkaars keuze. Daarnaast zijn er ook eclectische wiccans die niet tot een bepaalde traditie behoren, maar de god en godin kiezen met wie ze zich het meest spiritueel verbonden voelen.
Wereldwijd zouden er anno 2022 ongeveer een miljoen aanhangers van wicca zijn.