Hitte-eiland

Een hitte-eiland schematisch afgebeeld.

Het verschil in tempratuur in de stad en het gebied dat om de stad ligt.

Een hitte-eiland is klein gebied in een land waar hogere tempraturen worden gemeten dan in het (landelijke)gebied dat er omheen ligt. Meestal gaat het om een stad.

Het hitte-eilandeffect

De aarde wordt verwarmt door de zon. De zon zend stralen naar de aarde toe. De aarde neemt de stralen op en wordt warm.

Wanneer het in de zomer warm wordt in de stad kan die warmte van de zon soms moeilijk weg. Dit heet het hitte-eilandeffect. De hitte blijft goed hangen in de straten en de huizen. Het wordt warm. De tempratuur in de stad en in het gebied er om heen kan soms wel een aantal graden Celsius verschillen.

Redenen

Er zijn een paar redenen waarom de stad sneller warm wordt en het warmer blijft dan het gebied eromheen.

1. Sommige materiaal kan warmte goed vasthouden ander materiaal wordt snel koud. Stenen bijvoorbeeld houden warmte goed vast. De stad blijft dus langer warm terwijl een stukje weiland sneller afkoelt in de avond.
2. De zonnestralen blijven tussen de gebouwen kaatsen. Ze zitten gevangen en de aarde kan ze niet goed terug te ruimte in sturen.
3. Gebouwen houden wind beter tegen. En zij breken de windvlagen. Hierdoor merk je minder van de koele lucht als je tussen hoge gebouwen loopt.
4. Er zijn weinig planten. Dit is vaak anders in het gebied om de stad heen waar je veel meer weilanden en natuur ziet. Planten houden de luchtvochtigheid op peil. Dat betekent dat plant zorgen voor een beetje water in de lucht. Hierdoor voelt het kouder. En bomen kunnen ook voor schaduw te zorgen.

Gevolgen

Als het in de stad erg warm is zorgt dat voor een aantal problemen. De gevolgen kan je verdelen in 5 groepen.

1. Gezondheid: Als het erg warm wordt zijn er meer mensen die ziek worden.
2. Buitenruimte: Er is veel gevaar voor brand.
3. Leefbaarheid: Mensen kunnen moeilijker werken met veel hitte. Denk maar aan een warme zomerdag in een klaslokaal zonder airco.
4. Water: Er wordt meer water gebruik. Ook zal er in meer zwemwater blauwalg komen door de warmte.
5. Netwerken: Bruggen en het spoor kan uitzetten met warm weer. Als metaal warm wordt kan het groter worden. Hierdoor gaan de bruggen niet goed meer dicht en gaat de spoorlijn krom liggen.

Hitte-eilanden in Nederland

In opdracht van Stichting Kennis voor Klimaat is er in 2012 een onderzoek gedaan naar de 10 gemeentes met het ergste hitte-eilandeffect. Dit is de top 5 die veel te warm werden in de zomer:

• Den Haag
• Waalwijk
• Amersfoort
• Tilburg
• Rotterdam

Bestand:Groenedaken.jpg

Groene daken in Vancouver

Oplossingen

Veel wetenschappers zijn opzoek naar oplossingen voor klimaatproblemen. In Nederland maar ook in het buitenland willen stadsbestuurders iets doen aan het hitte-eilandeffect. Zij denken dat we door de stad een klein beetje aan te passen, we het weer in de stad kunnen veranderen. Door de stad anders in te richten of op een slimmen manier iets nieuws toe te voegen kan je de tempratuur in de stad laten dalen.

Zo kan je zorgen voor schaduw in de stad en de huizen slim neerzetten zodat de wind er door heen kan waaien en niet op gebouwen botst. Maar dat kost veel geld. Onderzoekers onderzoeker daarom een goedkopere en makkelijkere manier; planten.

In Japan hebben wetenschappers planten getest die licht zijn en meer water kunnen opnemen zodat ze de lucht koel kunnen maken. Ze ontdekte dat als zij een paar extra stoffen aan mos toevoegde, dat de lucht dan een stukje koeler werd.

Ook hier in Nederland doen we veel onderzoek. In de regio Arnhem Nijmegen werden 'groene daken' onderzocht. Groene daken helpen het klimaat en zijn erg opvallend naast al de grijze en stenen huizen.

Hitte-eilandkaart

Wil jij weten of jij op een hitte-eiland woont? Neem een kijkje op Atlas Mapviewer. Klik in het linker menu op 'verkoeling van de stad'. Hier kan je kiezen voor de kaart 'Stedelijk hitte-eilandeffect'. Op deze kaart en met de legenda kan je zien of dat jij op een hitte-eiland woont.

Videolink

• Hitte-eilanden in het nieuws (Youtube)

Bronnen:

Klok, E. J., & Schaminée, S. (2012). De stedenelijke hitte-eilanden van Nederland in kaart gebracht met satellietbeelden. Geraadpleegd op 31 oktober 2018, van https://hitteeiland.files.wordpress.com/2014/12/tno-onderzoek-2012.pdf

Lenzholzer,S. (2013). Het weer in de stad - Hoe ontwerp het stadsklimaat bepaalt. Rotterdam: Nai010 Uitgevers.

Wageningen University & Research. (2017). Zeven redenen om te investeren in een groene stad. Geraadpleegd op 22 oktober 2018, van https://www.wur.nl/nl/show-longread/Zeven-redenen-om-te-investeren-in-een-groene-stad.htm

Heutinck, L. F. M., & Vlaskamp, W. (2010). Groene daken : voor luchtkwaliteit en klimaat. Geraadpleegd op 1 november 2018 van http://edepot.wur.nl/137907

(Wetenschappelijk artikel:) Yasui, K., Tanaka, A., Ito, K., Fujisaki, M., & Kinoshita, H. (2018). Experimental and Numerical Analyses of Temperature-Reducing-Effect by Heat of Water Evaporation on a Moss-Greening Ceramic Utilizing Waste Silica. Materials (Basel, Switzerland), 11(9), 1548. doi:10.3390/ma11091548