Barometer

Barometer

Kwikbarometer van Huygens

Met een barometer kan je de luchtdruk meten. Het is een meetinstrument. In een metaalbarometer zit een metalen doosje waar de lucht grotendeels er uitgepompt is. Een sterk veertje zorgt ervoor dat de luchtdruk het doosje niet helemaal plat kan drukken. De boven- en onderkant van het doosje zijn geribbeld en heel erg dun, en kunnen daardoor gemakkelijk op en neer bewegen. Als de luchtdruk groter wordt, zal het doosje een beetje meer in elkaar worden gedrukt en gaat het doosje iets naar beneden. Als de luchtdruk kleiner wordt, gebeurt het omgekeerde.

De bewegingen van de bovenkant van het doosje worden overgebracht op een wijzer. Deze geeft de grootte van de luchtdruk aan.

Naast de 'doos-barometer' bestaat er ook een kwikbarometer. De buis van Torricelli was de eerste. Een kwikbarometer is een instrument dat wordt gebruikt om de atmosferische druk op een bepaalde plek te meten en heeft een verticale glazen buis die aan de bovenkant is gesloten en aan de onderkant in een open met kwik gevulde bak zit. Het kwik in de buis past zich aan totdat het gewicht ervan in evenwicht is met de atmosferische kracht (druk) die op het reservoir (de bak) wordt uitgeoefend. Hoge atmosferische druk legt meer kracht op het reservoir, waardoor kwik hoger in de kolom komt. Door lage druk kan het kwik naar een lager niveau in de kolom dalen door de kracht op het reservoir te verlagen. Omdat kwik giftig is bedacht de Nederlander Christiaan Huygens een verbetering. In 1672 maakte hij een U-vormige buis, met een afgesloten 'been' en het andere 'been' open en blootgesteld aan de luchtdruk. De buis bevat kwik, net zoals bij die van Torricelli, maar in het open been (rechts in de afbeelding) ligt boven op het kwik een gekleurde 'aanwijs' vloeistof.

Het woord barometer werd in 1665 door de Ierse scheikundige Robert Boyle samengesteld uit de Griekse woorden báros (zwaarte) en métron (maat).