Charybdis (mythologie)

Odysseus heeft de keuze tussen Scylla en Charybdis

Charybdis is een monster uit de Griekse mythologie. Het monster bevond zich bij een nauwe passage tegenover het monster Scylla. Volgens de mythologie leeft Charybdis onder water. Het monster veroorzaakt een aantal keer per dag een grote draaikolk. Voorbijvarende schepen kunnen die draaikolk terechtkomen en vervolgens vergaan. Charybdis komt voor in verschillende mythes, waaronder de mythe van Jason en de Argonauten en de Odyssee van Homerus.

Het gezegde laveren tussen Scylla en Charybdis is afgeleid van dit monster.

Mythologie

In de mythologie woont Charybdis onder een kleine rots in een nauwe zeestraat. Drie keer per dag zoog het monster een grote hoeveelheid water op, waarna het monster de hoeveelheid uitspoog. Schepen konden hierdoor in de problemen komen en zelfs vergaan. In andere versies was Charybdis slechts een grote draaikolk. Tegenover Charybdis bevond zich een ander monster, Scylla. Scylla stond erom bekend om voorbijvarende schepen aan te vallen en bemanningsleden op te eten.

Er is weinig bekend over het achtergrondverhaal van Charybdis. In sommige mythes was zij ooit een nimf en de dochter van Poseidon en Gaia. Zeus veranderde haar echter in een monster, nadat ze haar vader had geholpen in een strijd tegen hem. Het verhaal lijkt hierdoor op dat van Scylla. In andere verhalen was Charybdis juist geen monster, maar slechts een draaikolk (oftewel een natuurlijk fenomeen).

Vandaag de dag denken veel geleerden dat de Grieken de straat van Messina bedoelden. Dat is een zeestraat tussen Sicilië en het Italiaanse vasteland. Hier is ook een draaikolk door het samengaan van verschillende zeestromen.

Literatuur

Charybdis komt voor in verschillende mythologische verhalen, waaronder de Odyssee van Homerus. Om terug naar Ithaka te gaan moet Odysseus met zijn bemanning door de passage van Scylla en Charybdis. Hij krijgt het advies om nauwer bij Scylla te varen, omdat Charybdis het schip zal doen vergaan.

Ook is de Aeneis van Vergilius komen beide monsters voor. De held van het verhaal, Aeneas, weet de tocht ook te overleven.

Gezegde

In het Nederlands bestaat het gezegde laveren tussen Scylla en Charybdis. Het woord "laveren" betekent tegen de wind in zeilen om voor te komen. Dat gebeurt op een zigzag-manier. Het gezegde betekent dat iemand tussen twee gevaren zit of dat iemand een keuze heeft met twee slechte uitkomsten.

Dat is ook precies de keuze die Griekse schepen hadden. Als ze te dicht bij Scylla kwamen, zouden ze bemanning verliezen. Als ze te dicht bij Charybdis kwamen, zouden ze in een draaikolk terechtkomen.