Dwarsfluit

Een dwarsfluit is een blaasinstrument. Om precies te zijn een houtblazer. Dat klinkt een beetje vreemd, want op de afbeelding zie je een dwarsfluit van metaal. Dat komt omdat de dwarsfluiten van oorsprong van bamboe (een houtig gewas) waren; de bamboefluit.

Fluiten zijn héél oud. Een van de oudste soorten muziekinstrumenten. Bij opgravingen zijn er fluiten gemaakt uit bot gevonden. Die zouden zo'n 35.000 jaar oud zijn. Historici hebben ontdekt dat de bamboefluit ook een lange geschiedenis heeft, vooral in China en India. Fluiten zijn ontdekt in hele oude teksten en kunstwerken die beginnen in de Zhou-dynastie. De oudste geschreven bronnen beschrijven dat de Chinezen de kuan (een rietinstrument) en hsio (of xiao, vaak van bamboe) gebruikten in de 12e-11e eeuw voor Christus, gevolgd door de chi (of ch'ih) in de 9e eeuw voor Christus en de yüeh in de 8e eeuw voor Christus. Hiervan is de chi de oudste gedocumenteerde dwarsfluit en werd gemaakt van bamboe, een houtig gewas. Ook bij de inheemse volken van Amerika kwamen al fluiten voor. De dwarsfluit zou ontstaan zijn in India waarop men 'hemelse muziek' speelde.

Je komt het woord fluit tegen vanaf de 14e eeuw. In het Engels flute, in het Duits flöte en in het Frans flûte. Via de middeleeuwse Duitse fluit werd de dwarsfluit dé concertfluit in een symfonieorkest. Eerst hadden de fluiten alleen nog ronde gaten die met de vingertoppen moesten worden afgedekt om verschillende tonen te kunnen krijgen. Nu gebeurt dat met kleppen.

Dwarsfluit

Op een dwarsfluit moet je dus blazen. Een dwarsfluit bespeel je zijwaarts. Vandaar ook de naam dwarsfluit. Een dwarsfluit heeft een mondstuk met blaas-gat, een middenstuk met veel kleppen en een voetstuk met een paar kleppen. In totaal heeft een dwarsfluit ongeveer 16 kleppen. Om op een dwarsfluit te kunnen spelen moet je speciaal blazen. Dat is best wel moeilijk. Je kan het niet na 1 keer blazen. Je moet namelijk over het gat heen blazen tegen de rand van het gat. Hierdoor splits je de luchtstroom en gaat de lucht bij het gat trillen en deze trilling zet de rest van de lucht in de buis aan het trillen. De lucht in de buis noem je de luchtkolom. Hoe langer deze luchtkolom, hoe lager de toon. Open je een gat vlak bij de blaasopening, dan is de luchtkolom kort en heb je een hoge toon.

Dwarsfluit kan je ongeveer spelen vanaf 8 jaar. Dan kan je goed bij alle kleppen. Je kan ook een gebogen kopstuk nemen, dan is de dwarsfluit korter en kun je er makkelijker bij. Je kan alleen dwarsfluit spelen, maar ook in een orkest of harmonie. In een orkest speel je samen met andere instrumenten.

Ook zijn er andere soorten van de dwarsfluit, Hier een paar voorbeelden: de piccolo dit is een hele kleine fluit die je net als de dwarsfluit zijwaarts bespeeld, en uit de piccolo komen hele hogen tonen. Altfluit, deze is iets grote dan de normale dwarsfluit en er komt een iets lager geluid uit dan de normale dwarsfluit. Contrabasfluit is een hele grote fluit hij klinkt 2x zo laag als de normale dwarsfluit! En dan heb je nog als laatste de subcontrabasfluit of hyperbasfluit, dat is een fluit die heel groot is en ook heel zwaar. Er komt een heel laag geluid uit. Deze fluit is als je hem helemaal uitschuift wel 5 meter lang! Dus dat is misschien wel een beetje lastig spelen.

• 

  Fluitiste met dwarsfluit op de kin, net onder haar lip

• 

  Piccolo

• 

  Altfluit (G)

• 

  Basfluit

• 

  Contrabasfluit

• 

  Dubbele contrabasfluit

• 

  Hyperbasfluit van PVC pijpen

• 

  Klassieke Indiase bamboefluit

Bekende (dwars)fluitisten

• Barry Hay, geboren te Faizabad (India), 16 augustus 1948. Hij is de voormalige leadzanger van de Nederlandse rockband Golden Earring. Speelde daarnaast dwarsfluit.
• Thijs van Leer, geboren te Amsterdam, 31 maart 1948. Hij is een Nederlandse fluitist en toetsenist. Samen met onder anderen Gitarist Jan Akkerman zat hij in de band Focus rond de jaren '70 van de twintigste eeuw. Hij maakte daarnaast succesvolle soloalbums.
• Berdien Stenberg, echte naam: Berdien Steunenberg, geboren te Almelo, 30 juli 1957. Zij is een Nederlandse fluitiste, die in de jaren '80 en '90 van de twintigste eeuw enorm populair was.

Zie verder Lijst van fluitisten op Wikipedia.

Links

• SchoolTV - Dwarsfluit
• Muziekweb - Dwarsfluit
• YouTube - Dwarsfluit, Hyperbasfluit, Thijs van Leer, Berdien Stenberg