Keizersnede
Keizersnede is een operatieve bevalling. Het is de chirurgische ingreep waarbij één of meer baby's worden gehaald via een incisie (insnijding) in de buik van de moeder, vaak uitgevoerd omdat de natuurlijke vaginale bevalling de baby of moeder in gevaar zou brengen. Redenen voor de operatie zijn onder meer een belemmerde bevalling, een tweelingzwangerschap, hoge bloeddruk bij de moeder, een stuitbevalling en problemen met de placenta of de navelstreng. Een keizersnede kan worden uitgevoerd vanwege de vorm van het bekken van de moeder of omdat de moeder een eerdere keizersnede heeft gehad. De Wereldgezondheids-organisatie beveelt aan om een keizersnede alleen uit te voeren als dit medisch noodzakelijk is. Sommige keizersneden worden zonder medische reden uitgevoerd op verzoek van iemand, meestal de moeder.
Een keizersnede duurt meestal 45 minuten tot een uur. Het kan worden gedaan met een ruggenprik (verdoving via het ruggenmerg), waarbij de vrouw nog wakker is, of de operatie gebeurt onder algemene anesthesie (algehele verdoving). Een urinekatheter wordt gebruikt om de blaas te legen en de huid van de buik wordt vervolgens gereinigd met een antisepticum (ontsmettingsmiddel). Een incisie van ongeveer 15 cm wordt dan meestal gemaakt via de onderbuik van de moeder, ook wel de bikinisnede genoemd. De baarmoeder wordt dan ook geopend met een (tweede) incisie en de baby wordt geboren. De incisies worden dan dichtgenaaid (gehecht). Een vrouw kan meestal beginnen met borstvoeding zodra ze de operatiekamer uit is en wakker is geworden op de uitslaapkamer (verkoeverkamer). Vaak zijn er enkele dagen in het ziekenhuis nodig om voldoende te herstellen om naar huis te gaan.
Keizersneden verkleinen slechte resultaten bij zwangerschappen en hebben een laag risico. De moeders hebben meestal wel meer tijd nodig om te genezen, ongeveer zes weken, en dat is langer dan een vaginale bevalling. Er zijn wel verhoogde risico's zoals ademhalingsproblemen bij de baby en bloedingen bij de moeder. Vastgestelde richtlijnen bevelen aan dat keizersneden niet worden gebruikt vóór 39 weken zwangerschap zonder medische reden.
In 2012 werden wereldwijd ongeveer 23 miljoen keizersneden gedaan. De internationale zorggemeenschap heeft eerder het percentage van 10% en 15% als ideaal beschouwd voor keizersneden. Er zijn aanwijzingen dat een hoger percentage van 19% kan leiden tot betere resultaten.
De kans om opnieuw zwanger te worden na een keizersnede is kleiner. Vrouwen die slechts één keizersnede hebben gehad, hebben meer kans op problemen bij een tweede geboorte.
In geval van een spoedoperatie is er weinig keuze. In andere gevallen is goed overleg met de gynaecoloog de beste weg.
Geschiedenis
De operatie is al in 715 voor Christus uitgevoerd na de dood van moeders, waarbij de baby af en toe in leven bleef. Het werd ook beschreven in de Sushruta Samhita in het Vedische Noord-India. Beschrijvingen van overlevende moeders dateren pas uit 1500. Er zijn eerdere getuigenissen uit de klassieke oudheid (inclusief het verslag van Julius Caesar die werd geboren met een keizersnede, waarschijnlijk ligt hier oorsprong van de term). Met de introductie van antiseptica (steriele omgeving) en anesthetica (verdoving) in de 19e eeuw, kwam de overleving van zowel de moeder als de baby, en dus de procedure, vaker voor.