Oorzaak en gevolg

Oorzaak-gevolg diagram

Een voorbeeld van een ingevuld Oorzaak-gevolg diagram

Als er iets gebeurt omdat daarvoor iets anders plaats vindt noem je dat oorzaak en gevolg. Om de oorzaak en gevolg in een zin duidelijk te maken in een zin kun je woorden gebruiken zoals: daardoor, doordat, hoe komt het dat.

Voorbeelden van oorzaak en gevolg

• als je op aarde een appel loslaat dan valt die naar beneden.

In dit voorbeeld is de oorzaak het loslaten van de appel. Het gevolg is het vallen. Dat de appel valt, als je het loslaat, komt weer door de zwaartekracht op aarde. Die trekt voorwerpen naar beneden.

• als je water op het vuur zet dan gaat het water koken.

In dit voorbeeld is de oorzaak het vuur. En het gevolg is het kokende water. Vuur kan het water verhitten. Als daardoor het water warmer wordt dan honderd graden Celsius dan bereikt water het kookpunt.

Kip en ei probleem

Als niet duidelijk is wat nu precies de oorzaak is en wat nu precies het gevolg dan noem je dat het kip en ei probleem. Het betekent dat je niet weet wat er eerst was en wat daarna kwam. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk wat er eerder was: de kip of het ei.

Signaalwoorden van oorzaak en gevolg

Signaalwoorden geven een verband aan tussen verschillende alinea’s of zinnen. Ze zijn belangrijk omdat ze aangeven hoe de tekst is opgebouwd. Zo kan jij beter begrijpen wat er wordt bedoeld met de tekst. De signaalwoorden voor oorzaak en gevolg geven aan in de tekst wat er is gebeurd, de oorzaak, en wat er daarna gebeurde, het vervolg. De oorzaak en het gevolg kunnen in een zin benoemd worden maar dat hoeft niet.

Voorbeeld 1:

Ik heb geen trek meer (gevolg), want ik heb net gegeten (oorzaak).

Hier zie je eerst het gevolg en daarna het signaalwoord want waardoor je weet dat er een oorzaak moet zijn.

Dan hoef je alleen nog de oorzaak te vinden. Nu kun je zien dat de oorzaak en het gevolg in dezelfde zin staan.

Voorbeeld 2:

Omdat het buiten regende (oorzaak), is mijn broek nat geworden (gevolg).

Hier zien we eerst de oorzaak en daarna het gevolg. Het signaalwoord is omdat en die verklaard waarom de broek nat is geworden. Omdat het regende buiten.

Voorbeeld 3:

Ik ben niet op tijd op school vanochtend (gevolg). Dat komt door de lekke band van mijn fiets (oorzaak).

Ook hier zien we eerst het gevolg en daarna pas de oorzaak. De signaalwoorden dat komt door laten zien dat deze twee zinnen met elkaar zijn verbonden.

Voorbeelden van signaalwoorden van oorzaak en gevolg:

·       want

·       doordat

·       daardoor

·       waardoor

·       dat komt door

·       dat heeft alles te maken met

·       door (dit alles)

·       op grond van

·       ten gevolge van

·       als gevolg van