Geletterdheid

Hoogeveen's leesplankje

Geletterdheid is simpel gezegd het kunnen begrijpen wat de ander zegt of schrijft en je zelf aan de ander mondeling of schriftelijk duidelijk kunt maken. Het heeft dus veel te maken met het kunnen communiceren. Geletterdheid hangt ook nauw samen met taalbegrip. Je hebt geletterdheid nodig om uiteindelijk zelfstandig in de maatschappij mee te kunnen doen. Iemand die niet geletterd is, wordt ook wel een analfabeet genoemd. Zo een iemand zal altijd afhankelijk zijn van anderen. Je eigen naam kunnen lezen en schrijvenis al het begin van geletterd zijn, maar er komt natuurlijk veel meer bij kijken.

Door middel van de geletterdheid ben je in staat om informatie tot je te nemen. Daarvoor gaan de meeste kinderen dan ook naar school. Maar ook de thuisomgeving is en blijft belangrijk voor de ontwikkeling van de geletterdheid. Het begint met het leren praten en luisteren. Wat is de betekenis van elk woord (zie ook taalbegrip). In de sociale omgang met elkaar leer je ook wat er bedoeld wordt met bepaalde uitspraken. De toon, emotie en lichaamstaal speelt hierbij een belangrijke rol. Dit zou je de sociale geletterdheid kunnen noemen. Vandaar ook dat de één een boek anders zal lezen en beleven dan de ander. De tekst is hetzelfde, maar iedereen kan er iets anders bij voelen. Een ander iets hierbij is het culturele verschil van bevolkingsgroepen. Het is maar net hoe en in welke omstandigheden je opgevoed bent.

Er kan veel mis gaan als het gaat om het leren van de geletterdheid. Het begint al met het wel of niet goed functioneren van de zintuigen en de werking van de hersenen. Er zijn allerlei leerstoornissen. Denk aan dyslexie en woordblindheid. Dergelijke stoornissen kunnen een enorme belemmering zijn.

Met de vele veranderingen in de media, krijgen we ook te maken met de nieuwe of digitale geletterdheid. Je zou daarom de geletterheid ook de 'analoge geletterheid' kunnen noemen.