Kleine pieterman

Kleine pieterman Echiichthys vipera
Onbekend
Leefgebied	Atlantische Oceaan, Noordzee, Middellandse Zee
Leefomgeving	ondiepe wateren (tot 150 m. diepte) en op zandbanken, waar hij zich ingraaft
Behoort tot de	Baarsachtigen (Perciformes), Zoutwatervissen, Beenvissen, Vissen
Portaal Biologie

De kleine pieterman (Echiichthys vipera) is een giftige pieterman van de familie Trachinidae, in de orde van de baarsachtigen (Perciformes). Het wordt over het algemeen gevonden op de zanderige zeebodems van de open zee, vlakbij de kust. De kleine pieterman kan zwemmers ernstig steken als ze in het water gestoord worden of als zwemmers er op trappen als ze in de zeeboden ingegraven liggen. Ook vissers kunnen geprikt worden wanneer ze hun visnetten schoonmaken.

De kleine pieterman wordt tot 18 cm lang, maar over het algemeen minder dan 15 cm, met een langwerpig lichaam. De kleur kan worden omschreven als grijsbruin aan de achterkant en zilverwit aan de zijkanten. Het heeft geen stekels voor zijn ogen.

Komt voor in de Oost-Atlantische Oceaan, rondom de Britse eilanden, vanaf de Noordzee tot Marokko en Madeira en in de Middellandse Zee. Langs de Nederlandse kust vrij algemeen.

Giftige stekels

Vanwege zijn gif en zijn voorkomen in de buurt van het strand, wordt het beschouwd als een van Europa's gevaarlijkste pietermansoorten. De gifklieren bevinden zich op de eerste rugvin, die helemaal zwart is, en op het kieuwdeksel. Deze soort heeft het krachtigste gif van alle pietermannen. De steek van een pieterman veroorzaakt acute en intense pijn, die vaak uitstraalt naar het gebied rond de ledemaat. De pijnintensiteit bereikt zijn hoogtepunt 30 minuten na de steek en neemt dan langzaam af, maar enige pijn (of ander gevoel, zoals een tinteling) kan het getroffen gebied tot 24 uur aanhouden.

EHBO

De beste eerste hulp is om de wond te wassen en vervolgens gedurende minstens een uur in zeer heet water onder te dompelen, om de pijn te verzachten en het op eiwitten gebaseerde gif te helpen vernietigen. De watertemperatuur voor onderdompeling moet 40°C zijn of zo heet als de patiënt kan verdragen. Stel de patiënt ook gerust over de relatieve onschadelijkheid van de steek.