Overleg:Seksualiteit: verschil tussen versies
(→sex: nieuwe subkop) |
|||
Regel 27: | Regel 27: | ||
:::::::Nope. Iedere gebruiker is direct autoconfirmed. {{Gebruiker:Southparkfan/Handtekening}} 11 apr 2014 18:03 (CEST) | :::::::Nope. Iedere gebruiker is direct autoconfirmed. {{Gebruiker:Southparkfan/Handtekening}} 11 apr 2014 18:03 (CEST) | ||
:::::::: Oké. {{Gebruiker:Vviktorie!!/handtekening2}} 11 apr 2014 18:11 (CEST) | :::::::: Oké. {{Gebruiker:Vviktorie!!/handtekening2}} 11 apr 2014 18:11 (CEST) | ||
+ | |||
+ | == sex == | ||
+ | |||
+ | Seksualiteit betekent: 1. De splitsing in de geslachten man en vrouw; 2. Bepaalde menselijke gevoelens en handelingen van lichamelijke aard gericht op een ander, die gepaard gaan met lust en opwinding en die voortkomen uit geslachtsdrift. | ||
+ | |||
+ | Seksualiteit is van belang voor de voortplanting, voor bevestiging van een relatie tussen personen, en niet in de laatste plaats voor het beleven van genot, bijvoorbeeld bij vrijen. | ||
+ | |||
+ | Seksualiteit is in de meeste culturen en religies verbonden met regels en taboes, die vaak in nog sterkere mate gelden voor praktijken en voorkeuren die afwijken van de door de meerderheid van de mensen gepraktiseerde heteroseksualiteit. | ||
+ | |||
+ | Inhoud [verbergen] | ||
+ | 1 Biologische aspecten | ||
+ | 2 Seksuele handelingen | ||
+ | 3 Seksuele oriëntaties en belevingen | ||
+ | 4 Seksualiteit in cultuur en samenleving | ||
+ | 5 Opvoeding | ||
+ | 6 Seksuele problemen en ziektes | ||
+ | 7 Seksueel geweld | ||
+ | 7.1 Incest | ||
+ | 7.2 Pedoseksualiteit | ||
+ | 8 Spelling | ||
+ | 9 Zie ook | ||
+ | Biologische aspecten | ||
+ | Voor de seksualiteit spelen de geslachtsorganen een belangrijke rol, maar ook andere gevoelige delen van het lichaam zoals borsten, tepels en billen. Hun rol is afhankelijk van zowel persoonlijke voorkeur als culturele normen en gewoontes. Daarnaast zijn ook andere delen van het lichaam van belang, bijvoorbeeld bij de vorming van hormonen. | ||
+ | |||
+ | Als een geslachtsrijpe man en vrouw geslachtsgemeenschap hebben, kan dat leiden tot een zwangerschap. Door middel van anticonceptie kan men proberen een zwangerschap te voorkomen. Dit maakt het mogelijk, onbezorgder van seksualiteit te genieten. Aan de andere kant kunnen bepaalde vormen van anticonceptie de seksuele beleving beïnvloeden. Zo verandert het condoom de gevoeligheid van de penis en beïnvloedt de pil de stemming van de vrouw. | ||
+ | |||
+ | Seksuele handelingen | ||
+ | Met een seksuele handeling wordt bedoeld het uiting geven aan de behoefte tot seksueel contact of het verwezenlijken ervan. Voorbeelden van seksuele handelingen zijn het strelen van jezelf of van de ander, (tong-)zoenen, masturbatie (zelfbevrediging), orale seks, cunnilingus (beffen) en fellatio (pijpen), anale seks (kontneuken) en vaginale seks (geslachtsgemeenschap of neuken). Aan de handeling gaat een gedachte vooraf die leidt tot een staat van seksuele opwinding (geilheid). Ook het scheren van geslachtsdelen kan een seksuele handeling zijn, of slechts het naar elkaar of de ander kijken, of het gluren naar de ander of anderen (voyeurisme). 's Werelds bekendste boek over seksuele handelingen is de Kamasutra. | ||
+ | |||
+ | Het hebben van seks is een subjectief begrip en zodoende niet eenduidig te definiëren. In welk stadium iemand “seks” heeft wordt door individuen anders uitgelegd.[1] Voor sommige mensen is het tonen van een erogene zone al een seksuele activiteit. Anderen vinden orale seks eigenlijk geen seks omdat er geen penetratie van het mannelijke geslachtsdeel in het vrouwelijke plaatsvindt.[2] Zo zijn er stadia waarin de maatschappij een activiteit als een seksuele kan bestempelen. Deze gaan van niet duidelijke seksuele handeling tot een expliciet seksuele. | ||
+ | |||
+ | Activiteiten met kleding aan, | ||
+ | |||
+ | Zoen op de wang of hand | ||
+ | Zoen op de mond | ||
+ | Tongzoenen | ||
+ | Zoen in de hals of nek | ||
+ | Hand over, of zacht knijpen in, billen, borsten en tussen de benen | ||
+ | Hand onder de kleding van partner om erogene zones te betasten | ||
+ | Activiteiten zonder kleding, | ||
+ | |||
+ | Het kussen van het lichaam maar niet de erogene zones | ||
+ | Het kussen van de erogene zones | ||
+ | Cunnilingus of fellatio | ||
+ | Geslachtsgemeenschap | ||
+ | Geslachtsgemeenschap met zaadlozing | ||
+ | Het artikel geslachtsgemeenschap beschrijft meer over houdingen en bewegingen. | ||
+ | |||
+ | Seksuele oriëntaties en belevingen | ||
+ | |||
+ | Negentiende-eeuwse pornografie: Hadrianus en Antinous in Egypte toont een homoseksuele handeling. Édouard-Henri Avril (1843-1928). | ||
+ | Mensen die zich seksueel aangetrokken voelen tot de andere sekse, zijn heteroseksueel. Mensen die zich tot dezelfde sekse voelen aangetrokken worden homoseksueel genoemd, waarbij vrouwen doorgaans lesbiennes genoemd worden. Er bestaan ook biseksuele mensen, die zich aangetrokken voelen tot beide seksen. | ||
+ | |||
+ | Mensen die geen gevoelens hebben op het gebied van seksualiteit worden aseksueel of ook wel non-libidoïst genoemd. Interseksueel zijn mensen van wie de uiterlijke geslachtskenmerken bij de geboorte onduidelijk waren. Queer noemen zich mensen die zich verzetten tegen de hokjesgeest en de normaliteit van heteroseksualiteit en tenslotte zijn er nog Questionables, vaak jonge mensen die (nog) niet weten wat hun seksuele voorkeuren zijn. | ||
+ | |||
+ | Niet alle mensen beleven seksualiteit op dezelfde manier. Er zijn veel manieren om seksualiteit te bedrijven en te ervaren, waarvan sommige in de huidige maatschappij geaccepteerd worden, terwijl op andere een taboe rust en nog andere zelfs strafbaar zijn. | ||
+ | |||
+ | Seksuele gedragingen of fantasieën die over het algemeen als afwijkend van de heersende normen worden beschouwd, worden geschaard onder de noemer parafilie. Vormen hiervan zijn onder andere: | ||
+ | |||
+ | algolagnie - seksueel genot beleven aan pijn | ||
+ | BDSM - zie sadomasochisme | ||
+ | bestialiteit - seks met dieren | ||
+ | bondage - seksuele stimulering door middel van vastbinden of overgeleverd zijn aan de ander door bewegingsbeperking | ||
+ | coprolagnie - seksueel genot beleven met (menselijke) uitwerpselen (poepseks) | ||
+ | efebofilie - seksuele voorkeur van volwassenen voor pubers vanaf 12 jaar | ||
+ | exhibitionisme - het zichzelf graag naakt vertonen (onder meer potloodventen) | ||
+ | seksueel fetisjisme - seksueel genot beleven aan bepaalde voorwerpen of situaties | ||
+ | frotteurisme - seksueel genot beleven aan het heimelijk aanraken van anderen | ||
+ | gerontofilie - seksuele aantrekking tot ouderen | ||
+ | infantilisme - seksueel genot beleven aan het als volwassenen spelen van een (jong) kind (ageplay). | ||
+ | masochisme - het genieten van het ondergaan van vernedering en pijn | ||
+ | necrofilie - seksuele aantrekking tot en handelingen met een overleden persoon | ||
+ | niet-penetratieve seks - seks zonder feitelijke geslachtsgemeenschap | ||
+ | nymfomanie - overmatige seksuele drift van de vrouw | ||
+ | pedofilie - seksuele aantrekking tot kinderen die nog niet geslachtsrijp zijn | ||
+ | promiscuïteit - veel wisselende seksuele contacten | ||
+ | publieke seks - seks in de openbare ruimte | ||
+ | sadisme - het pijnigen en vernederen van de seksuele partner | ||
+ | sadomasochisme - seksuele uitingen waar macht, vernedering en/of pijn een belangrijke rol spelen | ||
+ | saliromanie - seksueel genot beleven aan vies, zoals kots, uitwerpselen, enzovoorts (ook scat) | ||
+ | satyriasis - overmatige geslachtsdrift van de man. Synoniemen zijn gynaecomanie, satyromanie | ||
+ | seksverslaving - verslaving aan seks | ||
+ | travestie - zichzelf verkleden als iemand van de andere sekse | ||
+ | urolagnie - seksueel genot beleven met urine (plasseks) | ||
+ | voedsel-erotiek - erotiek en seks met etens- en drinkwaren | ||
+ | voyeurisme - het kijken naar seksuele handelingen van anderen | ||
+ | wurgseks - seksueel genot door het dichtknijpen van de keel | ||
+ | Seksualiteit in cultuur en samenleving | ||
+ | Seksuele normen en gewoontes verschillen tussen culturen en veranderen sterk door de tijden heen. Zie bijvoorbeeld voor seksuele opvattingen tussen ongeveer 500 voor en 500 na Chr. het artikel Seksualiteit in de oudheid. | ||
+ | |||
+ | Er kunnen religieuze en ethische bezwaren tegen bepaalde vormen van seksualiteit bestaan. Zo bestempelen bijvoorbeeld de Bijbel of de Koran allerlei seksuele handelingen en gedragingen als zondig en is het openlijk spreken over seksualiteit daardoor vaak een taboe. | ||
+ | |||
+ | Seksualiteit buiten het huwelijk respectievelijk buiten een vaste relatie kan problematisch gevonden worden of zelfs verboden zijn. Voor sommige beroepsgroepen zoals rooms-katholieke geestelijken zijn seksuele handelingen geheel verboden, het zogenoemde celibaat. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | Pornografie uit omstreeks 1855 | ||
+ | |||
+ | De rosse buurt in Amsterdam | ||
+ | In veel culturen[bron?] is seks vanouds met gevoelens van schaamte omringd. Daarom bestaat vaak de gewoonte, ook in het Nederlands, om in bedekte termen om over seks te praten. In relaties tussen mensen speelt seksualiteit echter een grote rol, ook als zij geen seksuele handelingen met elkaar verrichten. Zo wordt bijvoorbeeld gediscrimineerd op grond van sekse of seksuele geaardheid, zelfs ondanks de wetgeving in westerse culturen op dit gebied. | ||
+ | |||
+ | Pornografie, het afbeelden van naakt of seksuele handelingen om lust op te wekken, is in onze cultuur een beladen onderwerp. Mannen zijn veelal in visuele pornografie geïnteresseerd zijn, zodoende bestaat het leeuwendeel van de pornografie uit afbeeldingen van vrouwen al worden andere afbeeldingen gebruikelijker en toegankelijker. Ook in de pornografie gelden culturele grenzen, seks met kinderen of dieren is veelal taboe. | ||
+ | |||
+ | Prostitutie is in de westerse cultuur vanouds een bedrijf waarbij personen, meestal vrouwen, geld verdienen met het verlenen van seksuele diensten. In andere culturen maakt het soms deel uit van godsdienstige gebruiken. | ||
+ | |||
+ | Opvoeding | ||
+ | In de moderne tijd krijgen kinderen seksuele voorlichting zowel van de ouders, als ook op school. In de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw werden de details voor kinderen van burgerlijke komaf geheim gehouden. Vele kinderen werden pas op de dag voor hun huwelijk door hun ouders voorgelicht - en soms gebeurde zelfs dat niet.[3] Kinderen van het platteland of in kleine behuizingen kregen waarschijnlijk zelf genoeg te zien. | ||
+ | |||
+ | De seksuele voorlichting is in de laatste helft van de 20e eeuw sterk van oriëntatie veranderd, in Nederland mede door toedoen van de Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming. Voorheen werd kinderen vaak alleen verteld dat seks vies was en verboden, maar aan de andere kant was geslachtsgemeenschap binnen het huwelijk wel degelijk geoorloofd en vanzelfsprekend, in sommige religieuze kringen zelfs verplicht. Tegenwoordig wordt veel meer ingegaan op de liefde, de biologie van seks en methoden om ziekten en zwangerschap te voorkomen. | ||
+ | |||
+ | Seksuele problemen en ziektes | ||
+ | Er zijn diverse seksuele problemen bekend. Deze hebben meestal een psychische en soms een lichamelijke oorzaak. | ||
+ | |||
+ | Stoornissen in de geslachtsdaad zijn: | ||
+ | |||
+ | vaginisme | ||
+ | dyspareunie ofwel pijn bij de geslachtsdaad | ||
+ | frigiditeit/libidoverlies ofwel geen zin in seks | ||
+ | ejaculatio preacox ofwel vroegtijdige zaadlozing | ||
+ | impotentie | ||
+ | retrograde ejaculatie (sperma gaat de blaas in, in plaats van naar buiten) | ||
+ | priapisme | ||
+ | Persistent sexual arousal syndrome | ||
+ | Post-SSRI sexual dysfunction oftewel PSSD. Dit is de naam voor seksuele bijwerkingen van een SSRI, indien die niet overgaan na het stoppen met dit antidepressivum. | ||
+ | Problemen van een andere aard zijn die met de vruchtbaarheid. Wanneer de man of de vrouw onvruchtbaar blijkt en er wel een kinderwens bestaat, kan soms door medisch ingrijpen toch een kind worden verwekt. | ||
+ | |||
+ | Door het intieme contact kunnen ziektes worden overgedragen. Ziektes die alléén bij intiem contact kunnen worden overgedragen heten seksueel overdraagbare aandoeningen soa's) of geslachtsziekten. Bekende geslachtsziekten zijn chlamydia, syfilis, gonorroe of druiper, ulcus molle, en hiv dat tot aids kan leiden. | ||
+ | |||
+ | Seksueel geweld | ||
+ | 1rightarrow blue.svg Zie Seksueel misbruik voor het hoofdartikel over dit onderwerp. | ||
+ | |||
+ | Peter Paul Rubens, Verkrachting van de dochter van Leukippos | ||
+ | Seksuele handelingen zijn in onze westerse samenleving geaccepteerd wanneer gelijkwaardige partners vrijwillig een seksueel contact aangaan. Gelijkwaardigheid wil hier zeggen dat de partners voldoende bekwaam zijn om hun wil kenbaar te maken. Volwassenen mogen bijvoorbeeld met kinderen, ook als die zich niet verzetten, geen seksuele handelingen verrichten. Hulpverlener en leraren staan per definitie niet in een gelijkwaardige relatie met hun klanten respectievelijk leerlingen. | ||
+ | |||
+ | Wettelijk zijn onder meer aanranding en verkrachting als vormen van seksueel geweld bekend. | ||
+ | |||
+ | Incest | ||
+ | 1rightarrow blue.svg Zie Incest voor het hoofdartikel over dit onderwerp. | ||
+ | Wanneer familieleden onderling seksuele handelingen verrichten heet dit incest (bloedschande). | ||
+ | |||
+ | Pedoseksualiteit | ||
+ | 1rightarrow blue.svg Zie Pedofilie voor het hoofdartikel over dit onderwerp. | ||
+ | Seksueel contact tussen een volwassene en een kind jonger dan 16 jaar is zowel in Nederland als in België bij wet verboden. De seksuele aantrekking van een volwassene tot een minderjarige die nog niet geslachtsrijp is (pedofilie) of tot een puber (efebofilie) wordt tegenwoordig in de Westerse cultuur als onwenselijk beschouwd. In de klassieke oudheid kwam seksualiteit tussen volwassenen en jongeren vaker voor in de vorm van pederastie. | ||
+ | |||
+ | Spelling | ||
+ | 'Seks' en 'seksualiteit' worden nog vaak met een x gespeld, bijvoorbeeld sex, sexualiteit en homosexualiteit. Dat was destijds de correcte spelling, maar geldt tegenwoordig in het Nederlands als verouderde en onjuiste spelling. Uitzonderingen zijn de Engelse, maar vernederlandste woorden sexappeal en sexy, die in het Engels als 'sex appeal' en 'sexy' geschreven worden en waarvoor de regel geldt dat zij (bij benadering) de oorspronkelijke schrijfwijze behouden wegens de nog steeds aanwezige Engelse bijklank. | ||
+ | |||
+ | Zie ook | ||
+ | Erotiek | ||
+ | Seksbranche | ||
+ | Seksualiteit in de oudheid | ||
+ | Seksuele volkstaal en eufemismen |
Versie van 17 jan 2015 23:41
Ik vond de vorige inhoud nogal "Voilà!"-achtig. Nogal kort door de bocht als je zulke stof voorschotelt aan kinderen. Ik heb het dan ook meteen pedagogisch aangepakt, minder direct. Ik hoop dat mijn bijdrage in die vorm blijft. Mvg | CartoonistHenning 22 juli 2011 07:05 (CEST)
- Het artikel is zeker beter geworden door je toevoegingen. Ik heb een paar kleine wijzigingen gedaan. Het is een blijft een encyclopedie dus we hebben afgesproken dat we geen verwijzingen zoals: "Ga verder met lezen, vraag hierover meer aan je moeder" e.d. neerzetten. De minimumleeftijd is in Nederland wettelijk 16 jaar, ik weet niet hoe dat in België is. Verder mijn complimenten :)
apoo overleg 22 juli 2011 12:41 (CEST)
als ik kan helpen vragen jullie het maar - Deze reactie werd toegevoegd door Reks (overleg | bijdragen)
- Bedankt. Alleen is deze overlegpagina niet bedoeld voor zulke opmerkingen. Hier kun je overleggen over het artikel zelf!
apoo overleg 20 feb 2014 12:01 (CET)
uhm hoe kan ik een nieuw kopje aan maken ?
Definitie
De eerste zin van dit artikel geeft een definitie van seksualiteit: "Seks, of seksualiteit, is een verzamelwoord voor alles wat te maken heeft met je gevoelens en handelingen naar iemand anders die je leuk vindt."
Ik ben het hier niet mee eens. Het gaat volgens mij niet om alles wat te maken heeft met je gevoelens of handelingen. Er zijn namelijk heel veel gevoelens en handelingen die helemaal niets te maken hebben met seksualiteit. Het gaat denk ik juist over gevoelens en handelingen waarbij de geslachtsorganen een rol spelen. AnneJanssen 12 mrt 2014 16:02 (CET)
- Ja, maar je seksualiteit is ook Wie vind je leuk? Jongens, meisjes, beide? Dan hoeft toch lang niet altijd een geslachtsorgaan mee te spelen. Klinkt dat erg krom? De definitie die in het artikel staat is in ieder geval wel érg breed ja.
Beem™ - Overleg
. 12 mrt 2014 16:14 (CET)
- Volgens mij kan elkaar leuk vinden heel goed zonder seksualiteit en seksualiteit ook heel goed zonder elkaar leuk vinden dus ik weet niet of elkaar leuk vinden dan nog onder de definitie valt. Zoals ik het bekijk is seksualiteit de verzameling van seksuele gevoelens en seksuele handelingen en verder niets. Seksuele gevoelens heb je als je verlangt naar seksuele handelingen met iemand. Seksuele handelingen zijn alle handelingen die je met jezelf of een ander doet waarbij geslachtsorganen betrokken zijn terwijl je je daarbij opgewonden/prettig voelt. AnneJanssen 12 mrt 2014 16:32 (CET)
- Dat klinkt logisch, je kan het artikel altijd aanpassen.
Beem™ - Overleg
. 12 mrt 2014 16:40 (CET)
- Ok, ik heb het zo goed mogelijk aangepast en gelijk een artikel toegevoegd voor geslachtsorganen want die was er nog niet. AnneJanssen 12 mrt 2014 17:24 (CET)
- Dat klinkt logisch, je kan het artikel altijd aanpassen.
- Volgens mij kan elkaar leuk vinden heel goed zonder seksualiteit en seksualiteit ook heel goed zonder elkaar leuk vinden dus ik weet niet of elkaar leuk vinden dan nog onder de definitie valt. Zoals ik het bekijk is seksualiteit de verzameling van seksuele gevoelens en seksuele handelingen en verder niets. Seksuele gevoelens heb je als je verlangt naar seksuele handelingen met iemand. Seksuele handelingen zijn alle handelingen die je met jezelf of een ander doet waarbij geslachtsorganen betrokken zijn terwijl je je daarbij opgewonden/prettig voelt. AnneJanssen 12 mrt 2014 16:32 (CET)
Vandalisme
Dit artikel is een doelwit voor veel vandalen, daarom is ook bijna de helft van de bewerkingen op dit artikel vandalisme. Is een editnotice (MediaWiki:Editnotice-0-Seksualiteit, tekst daarop wordt dan boven het bewerkveld weergegeven) of een beveiliging geen idee? Poep is na herhaald vandalisme ook sinds oktober 2011 beveiligd (alhoewel ik me afvraag of we het ook zonder de beveiliging kunnen proberen). Southparkfan 10 apr 2014 16:02 (CEST)
- Je hebt gelijk, er wordt op deze pagina veel vandalisme gepleegd maar beveiliging hoeft van mij niet. Het artikel is nog niet helemaal goed en kan nog verbeterd worden wat niet zou kunnen met beveiliging. Ook is het niet erg veel moeite om het vandalisme terug te draaien. De meeste gebruikers die hier vandalisme plegen maken een account aan, doen een vandalistische wijziging en doen daarna nooit meer iets. Wat me wel goed lijkt is om het voor anoniemen te beveiligen. Dat zorgt ervoor dat gebruikers die nog geen 4 dagen zijn geregistreerd het ook niet kunnen bewerken en daar hou je al 75% van de vandalen mee tegen. ;-)
Vviktorie!! Overleg 10 apr 2014 16:28 (CEST)
- Lees de moderatorhandleiding nog eens goed door ;-). We hebben hier geen "autoconfirmed" dus je kunt alleen maar volledig beveiligen. Wat ik overigens niet nodig vind want het artikel wordt niet zo vaak gevandaliseerd.
apoo overleg 10 apr 2014 17:02 (CEST)
- O, het staat wel in het lijstje als je kan kiezen. Moet dat dan niet aangepast worden?
Vviktorie!! Overleg 10 apr 2014 17:04 (CEST)
- Vviktorie: WikiKids is (dat was ooit ook zo geweest) anoniem te bewerken qua software, alleen moet dat door het bestuur geregeld worden aangezien zij volgens mij ook hebben bepaald dat WikiKids vanaf een gegeven moment niet meer anoniem bewerkt kon worden. Alleen houdt MediaWiki daar bij het uitklaplijstje op het beveiligingsformulier geen rekening mee. Southparkfan 11 apr 2014 17:27 (CEST)
- Maar de beveiliging werkt toch wel voor nieuwe gebruikers?
Vviktorie!! Overleg 11 apr 2014 18:00 (CEST)
- Maar de beveiliging werkt toch wel voor nieuwe gebruikers?
- Vviktorie: WikiKids is (dat was ooit ook zo geweest) anoniem te bewerken qua software, alleen moet dat door het bestuur geregeld worden aangezien zij volgens mij ook hebben bepaald dat WikiKids vanaf een gegeven moment niet meer anoniem bewerkt kon worden. Alleen houdt MediaWiki daar bij het uitklaplijstje op het beveiligingsformulier geen rekening mee. Southparkfan 11 apr 2014 17:27 (CEST)
- O, het staat wel in het lijstje als je kan kiezen. Moet dat dan niet aangepast worden?
- Lees de moderatorhandleiding nog eens goed door ;-). We hebben hier geen "autoconfirmed" dus je kunt alleen maar volledig beveiligen. Wat ik overigens niet nodig vind want het artikel wordt niet zo vaak gevandaliseerd.
sex
Seksualiteit betekent: 1. De splitsing in de geslachten man en vrouw; 2. Bepaalde menselijke gevoelens en handelingen van lichamelijke aard gericht op een ander, die gepaard gaan met lust en opwinding en die voortkomen uit geslachtsdrift.
Seksualiteit is van belang voor de voortplanting, voor bevestiging van een relatie tussen personen, en niet in de laatste plaats voor het beleven van genot, bijvoorbeeld bij vrijen.
Seksualiteit is in de meeste culturen en religies verbonden met regels en taboes, die vaak in nog sterkere mate gelden voor praktijken en voorkeuren die afwijken van de door de meerderheid van de mensen gepraktiseerde heteroseksualiteit.
Inhoud [verbergen] 1 Biologische aspecten 2 Seksuele handelingen 3 Seksuele oriëntaties en belevingen 4 Seksualiteit in cultuur en samenleving 5 Opvoeding 6 Seksuele problemen en ziektes 7 Seksueel geweld 7.1 Incest 7.2 Pedoseksualiteit 8 Spelling 9 Zie ook Biologische aspecten Voor de seksualiteit spelen de geslachtsorganen een belangrijke rol, maar ook andere gevoelige delen van het lichaam zoals borsten, tepels en billen. Hun rol is afhankelijk van zowel persoonlijke voorkeur als culturele normen en gewoontes. Daarnaast zijn ook andere delen van het lichaam van belang, bijvoorbeeld bij de vorming van hormonen.
Als een geslachtsrijpe man en vrouw geslachtsgemeenschap hebben, kan dat leiden tot een zwangerschap. Door middel van anticonceptie kan men proberen een zwangerschap te voorkomen. Dit maakt het mogelijk, onbezorgder van seksualiteit te genieten. Aan de andere kant kunnen bepaalde vormen van anticonceptie de seksuele beleving beïnvloeden. Zo verandert het condoom de gevoeligheid van de penis en beïnvloedt de pil de stemming van de vrouw.
Seksuele handelingen Met een seksuele handeling wordt bedoeld het uiting geven aan de behoefte tot seksueel contact of het verwezenlijken ervan. Voorbeelden van seksuele handelingen zijn het strelen van jezelf of van de ander, (tong-)zoenen, masturbatie (zelfbevrediging), orale seks, cunnilingus (beffen) en fellatio (pijpen), anale seks (kontneuken) en vaginale seks (geslachtsgemeenschap of neuken). Aan de handeling gaat een gedachte vooraf die leidt tot een staat van seksuele opwinding (geilheid). Ook het scheren van geslachtsdelen kan een seksuele handeling zijn, of slechts het naar elkaar of de ander kijken, of het gluren naar de ander of anderen (voyeurisme). 's Werelds bekendste boek over seksuele handelingen is de Kamasutra.
Het hebben van seks is een subjectief begrip en zodoende niet eenduidig te definiëren. In welk stadium iemand “seks” heeft wordt door individuen anders uitgelegd.[1] Voor sommige mensen is het tonen van een erogene zone al een seksuele activiteit. Anderen vinden orale seks eigenlijk geen seks omdat er geen penetratie van het mannelijke geslachtsdeel in het vrouwelijke plaatsvindt.[2] Zo zijn er stadia waarin de maatschappij een activiteit als een seksuele kan bestempelen. Deze gaan van niet duidelijke seksuele handeling tot een expliciet seksuele.
Activiteiten met kleding aan,
Zoen op de wang of hand Zoen op de mond Tongzoenen Zoen in de hals of nek Hand over, of zacht knijpen in, billen, borsten en tussen de benen Hand onder de kleding van partner om erogene zones te betasten Activiteiten zonder kleding,
Het kussen van het lichaam maar niet de erogene zones Het kussen van de erogene zones Cunnilingus of fellatio Geslachtsgemeenschap Geslachtsgemeenschap met zaadlozing Het artikel geslachtsgemeenschap beschrijft meer over houdingen en bewegingen.
Seksuele oriëntaties en belevingen
Negentiende-eeuwse pornografie: Hadrianus en Antinous in Egypte toont een homoseksuele handeling. Édouard-Henri Avril (1843-1928). Mensen die zich seksueel aangetrokken voelen tot de andere sekse, zijn heteroseksueel. Mensen die zich tot dezelfde sekse voelen aangetrokken worden homoseksueel genoemd, waarbij vrouwen doorgaans lesbiennes genoemd worden. Er bestaan ook biseksuele mensen, die zich aangetrokken voelen tot beide seksen.
Mensen die geen gevoelens hebben op het gebied van seksualiteit worden aseksueel of ook wel non-libidoïst genoemd. Interseksueel zijn mensen van wie de uiterlijke geslachtskenmerken bij de geboorte onduidelijk waren. Queer noemen zich mensen die zich verzetten tegen de hokjesgeest en de normaliteit van heteroseksualiteit en tenslotte zijn er nog Questionables, vaak jonge mensen die (nog) niet weten wat hun seksuele voorkeuren zijn.
Niet alle mensen beleven seksualiteit op dezelfde manier. Er zijn veel manieren om seksualiteit te bedrijven en te ervaren, waarvan sommige in de huidige maatschappij geaccepteerd worden, terwijl op andere een taboe rust en nog andere zelfs strafbaar zijn.
Seksuele gedragingen of fantasieën die over het algemeen als afwijkend van de heersende normen worden beschouwd, worden geschaard onder de noemer parafilie. Vormen hiervan zijn onder andere:
algolagnie - seksueel genot beleven aan pijn BDSM - zie sadomasochisme bestialiteit - seks met dieren bondage - seksuele stimulering door middel van vastbinden of overgeleverd zijn aan de ander door bewegingsbeperking coprolagnie - seksueel genot beleven met (menselijke) uitwerpselen (poepseks) efebofilie - seksuele voorkeur van volwassenen voor pubers vanaf 12 jaar exhibitionisme - het zichzelf graag naakt vertonen (onder meer potloodventen) seksueel fetisjisme - seksueel genot beleven aan bepaalde voorwerpen of situaties frotteurisme - seksueel genot beleven aan het heimelijk aanraken van anderen gerontofilie - seksuele aantrekking tot ouderen infantilisme - seksueel genot beleven aan het als volwassenen spelen van een (jong) kind (ageplay). masochisme - het genieten van het ondergaan van vernedering en pijn necrofilie - seksuele aantrekking tot en handelingen met een overleden persoon niet-penetratieve seks - seks zonder feitelijke geslachtsgemeenschap nymfomanie - overmatige seksuele drift van de vrouw pedofilie - seksuele aantrekking tot kinderen die nog niet geslachtsrijp zijn promiscuïteit - veel wisselende seksuele contacten publieke seks - seks in de openbare ruimte sadisme - het pijnigen en vernederen van de seksuele partner sadomasochisme - seksuele uitingen waar macht, vernedering en/of pijn een belangrijke rol spelen saliromanie - seksueel genot beleven aan vies, zoals kots, uitwerpselen, enzovoorts (ook scat) satyriasis - overmatige geslachtsdrift van de man. Synoniemen zijn gynaecomanie, satyromanie seksverslaving - verslaving aan seks travestie - zichzelf verkleden als iemand van de andere sekse urolagnie - seksueel genot beleven met urine (plasseks) voedsel-erotiek - erotiek en seks met etens- en drinkwaren voyeurisme - het kijken naar seksuele handelingen van anderen wurgseks - seksueel genot door het dichtknijpen van de keel Seksualiteit in cultuur en samenleving Seksuele normen en gewoontes verschillen tussen culturen en veranderen sterk door de tijden heen. Zie bijvoorbeeld voor seksuele opvattingen tussen ongeveer 500 voor en 500 na Chr. het artikel Seksualiteit in de oudheid.
Er kunnen religieuze en ethische bezwaren tegen bepaalde vormen van seksualiteit bestaan. Zo bestempelen bijvoorbeeld de Bijbel of de Koran allerlei seksuele handelingen en gedragingen als zondig en is het openlijk spreken over seksualiteit daardoor vaak een taboe.
Seksualiteit buiten het huwelijk respectievelijk buiten een vaste relatie kan problematisch gevonden worden of zelfs verboden zijn. Voor sommige beroepsgroepen zoals rooms-katholieke geestelijken zijn seksuele handelingen geheel verboden, het zogenoemde celibaat.
Pornografie uit omstreeks 1855
De rosse buurt in Amsterdam In veel culturen[bron?] is seks vanouds met gevoelens van schaamte omringd. Daarom bestaat vaak de gewoonte, ook in het Nederlands, om in bedekte termen om over seks te praten. In relaties tussen mensen speelt seksualiteit echter een grote rol, ook als zij geen seksuele handelingen met elkaar verrichten. Zo wordt bijvoorbeeld gediscrimineerd op grond van sekse of seksuele geaardheid, zelfs ondanks de wetgeving in westerse culturen op dit gebied.
Pornografie, het afbeelden van naakt of seksuele handelingen om lust op te wekken, is in onze cultuur een beladen onderwerp. Mannen zijn veelal in visuele pornografie geïnteresseerd zijn, zodoende bestaat het leeuwendeel van de pornografie uit afbeeldingen van vrouwen al worden andere afbeeldingen gebruikelijker en toegankelijker. Ook in de pornografie gelden culturele grenzen, seks met kinderen of dieren is veelal taboe.
Prostitutie is in de westerse cultuur vanouds een bedrijf waarbij personen, meestal vrouwen, geld verdienen met het verlenen van seksuele diensten. In andere culturen maakt het soms deel uit van godsdienstige gebruiken.
Opvoeding In de moderne tijd krijgen kinderen seksuele voorlichting zowel van de ouders, als ook op school. In de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw werden de details voor kinderen van burgerlijke komaf geheim gehouden. Vele kinderen werden pas op de dag voor hun huwelijk door hun ouders voorgelicht - en soms gebeurde zelfs dat niet.[3] Kinderen van het platteland of in kleine behuizingen kregen waarschijnlijk zelf genoeg te zien.
De seksuele voorlichting is in de laatste helft van de 20e eeuw sterk van oriëntatie veranderd, in Nederland mede door toedoen van de Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming. Voorheen werd kinderen vaak alleen verteld dat seks vies was en verboden, maar aan de andere kant was geslachtsgemeenschap binnen het huwelijk wel degelijk geoorloofd en vanzelfsprekend, in sommige religieuze kringen zelfs verplicht. Tegenwoordig wordt veel meer ingegaan op de liefde, de biologie van seks en methoden om ziekten en zwangerschap te voorkomen.
Seksuele problemen en ziektes Er zijn diverse seksuele problemen bekend. Deze hebben meestal een psychische en soms een lichamelijke oorzaak.
Stoornissen in de geslachtsdaad zijn:
vaginisme dyspareunie ofwel pijn bij de geslachtsdaad frigiditeit/libidoverlies ofwel geen zin in seks ejaculatio preacox ofwel vroegtijdige zaadlozing impotentie retrograde ejaculatie (sperma gaat de blaas in, in plaats van naar buiten) priapisme Persistent sexual arousal syndrome Post-SSRI sexual dysfunction oftewel PSSD. Dit is de naam voor seksuele bijwerkingen van een SSRI, indien die niet overgaan na het stoppen met dit antidepressivum. Problemen van een andere aard zijn die met de vruchtbaarheid. Wanneer de man of de vrouw onvruchtbaar blijkt en er wel een kinderwens bestaat, kan soms door medisch ingrijpen toch een kind worden verwekt.
Door het intieme contact kunnen ziektes worden overgedragen. Ziektes die alléén bij intiem contact kunnen worden overgedragen heten seksueel overdraagbare aandoeningen soa's) of geslachtsziekten. Bekende geslachtsziekten zijn chlamydia, syfilis, gonorroe of druiper, ulcus molle, en hiv dat tot aids kan leiden.
Seksueel geweld 1rightarrow blue.svg Zie Seksueel misbruik voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Peter Paul Rubens, Verkrachting van de dochter van Leukippos Seksuele handelingen zijn in onze westerse samenleving geaccepteerd wanneer gelijkwaardige partners vrijwillig een seksueel contact aangaan. Gelijkwaardigheid wil hier zeggen dat de partners voldoende bekwaam zijn om hun wil kenbaar te maken. Volwassenen mogen bijvoorbeeld met kinderen, ook als die zich niet verzetten, geen seksuele handelingen verrichten. Hulpverlener en leraren staan per definitie niet in een gelijkwaardige relatie met hun klanten respectievelijk leerlingen.
Wettelijk zijn onder meer aanranding en verkrachting als vormen van seksueel geweld bekend.
Incest 1rightarrow blue.svg Zie Incest voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Wanneer familieleden onderling seksuele handelingen verrichten heet dit incest (bloedschande).
Pedoseksualiteit 1rightarrow blue.svg Zie Pedofilie voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Seksueel contact tussen een volwassene en een kind jonger dan 16 jaar is zowel in Nederland als in België bij wet verboden. De seksuele aantrekking van een volwassene tot een minderjarige die nog niet geslachtsrijp is (pedofilie) of tot een puber (efebofilie) wordt tegenwoordig in de Westerse cultuur als onwenselijk beschouwd. In de klassieke oudheid kwam seksualiteit tussen volwassenen en jongeren vaker voor in de vorm van pederastie.
Spelling 'Seks' en 'seksualiteit' worden nog vaak met een x gespeld, bijvoorbeeld sex, sexualiteit en homosexualiteit. Dat was destijds de correcte spelling, maar geldt tegenwoordig in het Nederlands als verouderde en onjuiste spelling. Uitzonderingen zijn de Engelse, maar vernederlandste woorden sexappeal en sexy, die in het Engels als 'sex appeal' en 'sexy' geschreven worden en waarvoor de regel geldt dat zij (bij benadering) de oorspronkelijke schrijfwijze behouden wegens de nog steeds aanwezige Engelse bijklank.
Zie ook Erotiek Seksbranche Seksualiteit in de oudheid Seksuele volkstaal en eufemismen